Türkiye'de odun hammaddesine dayalı döngüsel biyoekonomi politikalarının makroekonomik analizi
Macro economic analysis of wood raw materials based circular bioeconomy policies in Turkey
- Tez No: 813977
- Danışmanlar: PROF. DR. KENAN OK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Geleneksel olarak odun arz açığı yaşayan bir ülke olarak tanımlanabilen Türkiye'nin, ormanlarının üretebildiği odun hammaddesini en doğru kullanacak politika ve stratejilere sahip olması gereklidir. Dünya, bir yandan küresel ısınma, iklim değişimi, biyolojik çeşitliliğin azalması gibi, tüm insanlığı ilgilendiren ekolojik tehditlere çare ararken, sürdürülebilir kalkınma konusunda, neredeyse tüm ülkelerde ve üretim alanlarında bir mutabakat oluşmuş durumdadır. Günümüz dünyasının ve Türkiye'sinin ekonomi ve ekolojiyi birlikte dikkate alabilen politika ve stratejiler üretip uygulaması gerekmekte, bu da döngüsel biyoekonomi yaklaşımına uygun analizlerin yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle, çalışmanın amacı, Türkiye'nin döngüsel biyoekonomi yaklaşımına uygun bir bakışla, sahip olduğu odun hammaddesini, hem çevresel sorunların çözümüne katkı yapan, hem kalkınma problemlerini azaltan kullanım biçimlerini analiz etmek, olası seçenekleri ve sonuçları tartışmak, olarak belirlenmiştir. Çalışmada, daha önce yapılmış literatür araştırmalarından yararlanılmış ancak, araştırma amaç ve kapsamına özel bir literatür taraması yapabilmek üzere, PRISMA yöntemi yardımıyla, 2000-2022 yılları arası zaman sınırlılığı ve Web of Science veri tabanı kullanılarak, bu araştırmaya özel bir tarama gerçekleştirilmiştir. PRISMA yöntemi uygulama adımları gereği, anahtar kelimelerle belirlenen 89 makalenin tez konusuyla“ilgili”olduğuna, ancak çalışma amacı kapsamında oluşturulan araştırma soruları temel alınarak yapılması gereken, kapsama alma ve çıkarma işlem adımları sonucunda 24 makalenin“araştırma amacıyla örtüşen”temel literatür olduğu belirlenmiştir. Literatür analizi, ulusal ölçekte yapılan çalışmaların öne çıktığını, Malzeme Akış Analizi (MAA) yaklaşımının, farklı ölçek, ürün ve amaçlarla çok kullanılan bir analiz halini aldığını, döngüsel biyoekonomi kapsamında gelişmeleri izlemek üzere,“toplam kademeli kullanım faktörü”örneğinde görülen yeni göstergelerin oluşturulduğunu ve bu analiz ile araştırma amacına uygun bilgilerin üretilebileceğini göstermiştir. Bu nedenle, Türkiye için ulusal ölçekte odun hammaddesi kullanımını analiz edebilen bir MAA yapılması gerekli ve uygun bulunmuştur. Türkiye için tasarlanan Ulusal Odun Malzeme Akış Analizi, 2019 yılı verileri ve STAN yazılım programı ile modellenmiştir. Orman Genel Müdürlüğü istatistik ve raporları başta olmak üzere, Ulusal ve Uluslararası veri setleri (TUİK, FAOSTAT, UN COMTRADE) ile ilgili sektörel raporlar ve veriler yardımıyla, STAN programının gerektirdiği veri seti oluşturulmuştur. Kurulan Türkiye Ulusal Odun Malzeme Akış Analizi modeli; üretilen odun biyokütlesinin kullanımının %55'inin enerji üretimine, %45'inin ise malzeme üretimine ayrıldığını ortaya koymaktadır. Türkiye'deki ormancılık sektörünün toplam odun kademeli kullanım faktörü 1,55 bulunmuştur ve bu faktör sektör içinde orta düzeyde bir kaynak verimliliği ve döngüsellik düzeyine işaret etmektedir. Türkiye Ulusal Odun Malzeme Akış Analizi model bulguları, fiili odun hammaddesi kullanım biçimlerinin sonuçlarını göstermektedir. Fakat farklı kullanım düzeylerinin olası sonuçları için modelin, belirli varsayımlar altında yeniden çalıştırılmasını veya bir başka yöntem kullanarak, olası durumların sonuçlarını öngörmeyi gerektirmektedir. Bu nedenle araştırmanın son bölümünde senaryo analizi yönteminden yararlanarak bir ek analiz gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, senaryo yönetimi yaklaşımlarından Çapraz Etki Analizi yaklaşımı kullanılmıştır. Senaryo alanı STEEP (Sosyal, Teknolojik, Ekonomik, Ekolojik, Politik) temelinde ortaya konmuştur. Çapraz Etki Analizi ile ilgili 20 adet STEEP ilgili değişkeni irdelenerek dört adet etkili değişken tespiti sonrası 2x2 senaryo tekniği ile iki temel belirsizlik ekseni kullanılarak dört olası senaryo yazımı yapılmıştır. Türkiye ormancılık sektörünün 2035 olası döngüsel biyoekonomi görünümü için, dört ayrı gelecek senaryosu oluşturulmuştur. Araştırmanın odaklandığı temel sorun ile ilgili bir yargıya erişmek üzere, yukarıda açıklanan PRISMA, MAA ve Çapraz Etki Analizine Dayalı Senaryo Analiz bulguları sentezlenerek, araştırma sonuçları yazılmıştır. Sonuç olarak, Türkiye'nin MAA yardımlarıyla, toplam kullanım faktörünü artırıcı yönde politikalar geliştirmesi, ya imalat ya enerji ikileminden çıkarak, üretilen kıt odun hammaddesinin her alanda geri dönüşümünü teşvik edecek politika ve uygulamalara yönelmesi gerektiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Turkey, which can be defined as a country traditionally experiencing a wood supply deficit, needs to have the right policies and strategies to utilize its forest wood resources efficiently. As the world seeks solutions to global ecological threats such as global warming, climate change, and biodiversity loss, there is a consensus among almost all countries and industries on sustainable development. Both the global and Turkish economies need to develop and implement policies and strategies that consider both economic and ecological aspects, necessitating the analysis of circular bioeconomy approaches. Therefore, the aim of this study is to analyze the utilization patterns of wood resources in Turkey from a circular bioeconomy perspective, focusing on usage methods that contribute to solving environmental problems and reducing development issues. In this study, a literature review was conducted using the PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses) framework. To perform a specific literature search in line with the research objectives and scope, a PRISMA-guided search was conducted using the Web of Science database for the period between 2000 and 2022. Through the application of the PRISMA methodology, it was determined that out of 89 articles initially identified as relevant based on keywords, 24 articles aligned with the research questions and objectives. The literature analysis revealed that national-level studies and Material Flow Analysis (MFA) approaches stood out. MFA has become a widely used analysis approach considering various scales, products, and objectives. The development of new indicators, such as the“total cascade factor,”was observed to monitor progress in the circular bioeconomy field. This analysis demonstrates that valuable information can be generated for research purposes. Therefore, it is necessary and appropriate to conduct an MFA specific to wood material utilization at a national level in Turkey. The National Wood Material Flow Analysis designed for Turkey was modeled using data from 2019 and the STAN software program. Utilizing data from the General Directorate of Forestry, as well as national and international datasets (such as TURKSTAT, FAOSTAT, UN COMTRADE), the required dataset for the STAN program was compiled. The analysis revealed that 55% of the produced wood biomass is allocated to energy production, while 45% is used for material production. The total cascade factor for the Turkish forestry sector is 1.55, indicating a moderate level of resource efficiency and circularity within the sector. The findings of the National Wood Material Flow Analysis for Turkey provide insights into the current utilization patterns of wood resources. However, to predict the potential outcomes of different usage levels, the model needs to be re-run under specific assumptions or using alternative methods. Therefore, an additional analysis was conducted in the final part of the research using scenario analysis. The Cross-Impact Analysis approach, a scenario management method, was employed. The scenario domain was established based on the STEEP framework (Social, Technological, Economic, Ecological, Political). Twenty relevant variables were examined through cross-impact analysis, and four possible scenarios were developed using the 2x2 scenario technique to depict the potential circular bioeconomy outlook for Turkey in 2035. By synthesizing the findings from the PRISMA, MFA, and Cross-Impact Analysis-Based Scenario Analysis, the research outcomes were formulated to reach a judgment regarding the main problem focused on in the study. As a result, it is evident that Turkey needs to develop policies that increase the total cascade factor through MFA assistance. It is crucial for the country to move away from the manufacturing-versus-energy dilemma and focus on policies and practices that encourage the recycling of limited wood resources in all areas.
Benzer Tezler
- Biogas recovery during anaerobic treatment of lignocellulose-rich pollutants with high sulphate content: an investigation via innovative applications
Yüksek sülfat içerikli lignoselüloz bakımından zengin kirleticilerin havasız arıtımı sırasında biyogaz geri kazanımı: yenilikçi uygulamalarla bir araştırma
EDA YARSUR
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM GÖMEÇ
- Ergene havzasında fiziki coğrafya özelliklerinin beşeri ve iktisadi coğrafyaya etkileri
Başlık çevirisi yok
YASEMİN AKKAYA
- Türkiye'de yonga levha endüstrisi sorunları ve çözüm yolları
Die spanplatten indüstrie in der Türkei ihre probleme und lösungsmöglichkeiten
ABDİ EKİZOĞLU
- Seka Genel Müdürlüğü'nün odun hammaddesi sağlama yolları ve sorunları
Başlık çevirisi yok
M.ULUÇ DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDİ OĞUZOĞLU