Osmanlı Devleti taşrasında şikâyet hakkı ve mekanizması: Erzurum eyaleti (1742-1800)
Complaint rights and mechanism in the rural of the Ottoman Empire Erzurum province (1742-1800)
- Tez No: 814265
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULKADİR GÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Erzurum Eyaleti, Erzurum Ahkâm Defterleri, Şikâyet, Divan-ı Hümayun, XVIII. yüzyıl, Erzurum Province, Erzurum Ahkâm Books, Complaint, Divan-ı Hümayun, XVIII. century
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Çalışmada Osmanlı Devleti'nin önemli eyaletlerinden birisi olan Erzurum eyaletinde yaşayan halkın 1742-1800 yılları arasında Erzurum Ahkâm Defterlerine yansıyan sosyal, ekonomik, idari, adli vb. sorunları incelenmiştir. Bu konunun seçilmesinde en önemli neden, incelenen döneme ve kaynaklara ait yeterli çalışmanın bulunmamasıdır. Çalışmanın ana kaynağı olan Ahkâm Defterleri, şikâyeti için Divan-ı Hümayuna giden halkın sorunları ve bu sorunlara önerilen çözümlerin kaydedildiği divan tutanaklarıdır. Erzurum Ahkâm Defterlerine kaydedilmiş hükümlerden elde edilen bilgiler, halkın gündelik yaşamı ve sorunları hakkında bilgiler verirken dönemin değerlendirilmesine olanak sağlamaktadır. Devletin içerisinde bulunduğu siyasi ve ekonomik durumun etkilerini halk, yöneticiler ve diğer görevliler üzerinde görebilmek mümkündür. Çalışmanın ortaya çıkarmayı amaçladığı konulardan biride merkez ve taşra ilişkileridir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümünde Osmanlı Hukuk'u ve şikâyet mekanizması incelenmiştir. İkinci Bölümde Erzurum eyaletinde şikâyet sisteminin oluşumu-işleyişi, halkın Divan-ı Hümayuna başvuru hakkı ile başvuru şekillerine değinilmiştir. Divana şikâyetini sunan kişilerin ikamet ettikleri bölge ve statüleri gibi özellikler çeşitli açılardan değerlendirilmeye tabi tutulmuştur. Üçüncü ve son bölümde ise halkın genel şikâyetleri üzerinden değerlendirilen güvenlik, miri toprak rejimi, vakıf, miras, borç-alacak, şahsa müdahale, su anlaşmazlıkları, göç vb. konular, grafiksel tablolarla desteklenerek istatiksel veriler ile değerlendirilmiştir. Sonuç kısmında ise çalışmada tafsilatlı bahsedilen çıkarımlar genel hatlarıyla ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
In the study, the social, economic, administrative, judicial, etc. problems reflected in the Erzurum Ahkâm Books, of the people living in Erzurum province, one of the important provinces of the Ottoman Empire, between 1742 and 1800, were investigated. The most important reason for choosing this topic is that there are not enough studies about the examined period and sources. The main source of the study, the Ahkâm Books, is the divan minutes in which the problems of the people who go to the Divan-ı Hümayun for their complaints and the solutions proposed to these problems are recorded. The information obtained from the provisions recorded in the Erzurum Ahkâm Books provides information about the daily life and problems of the people and enables the evaluation of the period. It is possible to see the effects of the political and economic situation of the state on the people, administrators and other officials. One of the subjects that the study aims to reveal is the relations between the center and the provinces. The study consists of three parts. In the first part, Ottoman law and complaint mechanism were examined. In the second part, the formation and functioning of the complaint system in Erzurum province, the right of the people to apply to the Divan-ı Hümayun and the forms of application was mentioned. The characteristics such as the region of dwelling and status of the people complaints to the Divan were evaluated from various perspectives. In the third and last part, security, miri land regime, foundation, inheritance, debt-credit, personal intervention, immigration etc. the general complaints of the people on the issues were evaluated. Subjects were evaluated with statistical data supported by graphical tables. In the conclusion part, the inferences mentioned in detail in the study are presented in general terms.
Benzer Tezler
- 14 numaralı Atik Şikâyet Defteri (h.1101-1102/ m. 1690-1691) transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Atik (historical) Petition Register (book) number 14 which includes the verdicts between 1690 to 1691 (hijri calendar. 1101-1102)
ÜMİT BAKİ ERDEM
- 1 Numaralı Karaman Ahkâm Defteri'nin çevrimyazısı (s. 122-197)
The transcription of Karaman Ahkâm Register Numbered 1 (pp.122-197)
ZEYNEP YILMAZ
- Les procureurs de la République travaillant au sein des cours d'assises en Turquie à l'égard des politiques néolibérales
Neoliberal politikalar bağlamında Türkiye ağır ceza mahkemelerinde görevli Cumhuriyet savcıları
GÖZDE AYTEMUR NÜFUSÇU
Yüksek Lisans
Fransızca
2013
SosyolojiGalatasaray ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VERDA İRTİŞ
- Sâlnâmelere göre sosyo-ekonomik yapısıyla Edirne Sancağı (1870-1903)
Sanjak of Edirne with socio-economic structure according to the Yearbooks (1870?1903)
HALUK KAYICI
