Yürütücü işlevler ve duygu düzenlemede esneklik arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between emotion regulation flexibility and executive functions
- Tez No: 814814
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DERYA DURUSU EMEK SAVAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Duygu Düzenleme, Duygu Düzenlemede Esneklik, Yürütücü İşlevler, Emotion Regulation, Emotion Regulation Flexibility, Executive Functions
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Duygu düzenleme, kişilerin duygusal deneyimleri, ifadeleri ve fizyolojik tepkileri yönetmek, etkilemek ve değiştirmek için kullandıkları süreçlerden oluşur. Duygu düzenlemenin amacı, duyguların esnek ve işlevsel olarak yönetilerek amaca yönelik davranışlara yarar sağlamasıdır. Duygu düzenleme esnekliği, kişilerin içinde bulundukları duruma uygun düzenleme süreçlerini ve stratejilerini dinamik bir şekilde kullanma becerisini ifade etmektedir. Yürütücü işlevler ise bireylerin çeşitli durumlarda amaca yönelik davranışlarda bulunmalarını sağlayan belirli bilişsel işlevleri tanımlamaktadır. Bu işlevler temel olarak inhibisyon, çalışma belleği ve bilişsel esneklikten oluşmaktadır. Duygu düzenleme ve yürütücü işlevler arasındaki kavramsal ve işlevsel örtüşmeler literatürde gösterilmiştir. Son yıllarda, duygu düzenleme işlevinin durumsal faktörlerden etkilendiği ve yürütücü işlevler ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Bu bulguları açıklayan kuram, Pruessner ve diğerleri (2020) oluşturduğu modeldir. Bu modelde duygu düzenleme esnekliği ile yürütücü işlevler arasındaki ilişki açıklanmıştır. Fakat bu model henüz test edilmemiştir. Bu tezin amacı, duygu düzenleme esnekliği ile yürütücü işlevler arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Yürütücü işlev bileşenleri ile duygu düzenleme süreçlerinin çeşitli boyutları incelenerek bu iki işlev arasındaki ilişki araştırılmıştır. Çalışmada 153 katılımcı yer almıştır. Çalışma korelasyon ve regresyon analizlerinden oluşmuştur. Yürütücü işlev bileşenleri farklı testler ile ölçülmüştür: çalışma belleği için Sayı Menzili Testi, inhibisyon becerisi için Stroop Testi, bilişsel esneklik için ise Wisconsin Kart Eşleme Testi kullanılmıştır. Duygu düzenleme esnekliğinin ölçülmesi için Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği, Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği ve Davranışsal Duygu Düzenleme Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular, duygu düzenleme stratejilerinin kullanımı arasında belirli örüntüleri ortaya çıkarmıştır. Ayrıca, duygu düzenlemede yaşanılan güçlükler ile duygu düzenleme stratejilerinin kullanımı arasındaki ilişki hakkında bulgular elde edilmiştir. Yürütücü işlevler ile duygu düzenleme esnekliği ilişkisi de araştırılmıştır. Bulgular, yürütücü işlevler ile duygu düzenleme süreçlerinin belirli alanlarının ilişkili olduğunu göstermiştir fakat, beklenen belirli ilişkiler ise anlamsız çıkmıştır. Elde edilen bulgular, güncel literatür üzerinden tartışılmış ve açıklanmıştır. Çalışmanın sınırlılıkları tartışılmış, gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Emotional regulation is defined as the processes individuals use to manage, influence, and modify their emotional experiences, expressions, and physiological responses. The purpose of emotion regulation is to enable emotions to be flexibly and functionally managed, leading to goal-directed behaviors. Emotion regulation flexibility refers to individuals' ability to dynamically employ regulation processes and strategies that are appropriate for their specific situation. Executive functions, on the other hand, define specific cognitive functions that allow individuals to engage in goal-directed behaviors across various situations. These functions primarily consist of inhibition, working memory, and cognitive flexibility. Conceptual and functional overlaps between emotion regulation and executive functions have been demonstrated in the literature. Recent findings indicate that emotion regulation processes are influenced by situational factors and are associated with executive functions. A model proposed by Pruessner et al. (2020) explains these findings, elucidating the relationship between emotion regulation flexibility and executive functions. However, this model has not yet been tested. The aim of this thesis is to investigate the relationship between emotion regulation flexibility and executive functions. The study examined the various dimensions of executive functioning components along with emotion regulation processes to explore the association between these two functions. A total of 153 participants were included in the study, and it involved correlational and regression analyses. The components of executive functioning were measured using different tests: Digit Span Test for working memory, Stroop Test for inhibition ability, and the Wisconsin Card Sorting Test for cognitive flexibility. Emotion regulation flexibility was assessed using the Difficulties in Emotion Regulation Scale, the Cognitive Emotion Regulation Scale, and the Behavioral Emotion Regulation Scale. The findings revealed specific patterns in the use of emotion regulation strategies. Additionally, relationships between difficulties in emotion regulation and the use of emotion regulation strategies were identified. The study also investigated the association between executive functions and emotion regulation flexibility. The results indicated that certain aspects of executive functions were related to emotion regulation processes, but some expected relationships appeared to be nonsignificant. The obtained findings were discussed and explained in the context of the current literature. The limitations of the study were also discussed, and recommendations for future research were provided.
Benzer Tezler
- Yavaş Bilişsel Temponun eşlik ettiği Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tanılı 8-12 yaş arasındaki çocuklarda klinik ve nörobilişsel özelliklerin belirlenmesi ve DEHB ve DEHB+KOKGB tanılı çocuklarla karşılaştırılması
Determination of clinical and neurocognitive characteristics in children between 8-12 years diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder with Sluggish Cognitive Tempo and comparison to children with ADHD and with ADHD+ODD
SEVİM BERRİN İNCİ İZMİR
Doktora
Türkçe
2023
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA DENİZ AKTAN
- Sağlıklı kişilerde ve majör depresyon hastalarında bilişsel esneklik, duygu düzenleme parametreleri, büyüsel düşünce ve kalp hızı değişkenliği arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Investigation of the relationship between impulse control, emotion regulation, cognitive flexibility and magical ideation in healthy controls and major depression patients
HAYRİ CAN ÖZDEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAŞARAN DEMİR
- Okul öncesi çocukların yürütücü işlevlerinin ve duygu düzenleme becerilerinin bağlanma örüntüleri açısından incelenmesi
An examination on executive functions and emotion regulation skills of preschool children in terms of attachment patterns
GÜLHAN ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN ARI
- Farklı gelişimsel psikopatalojilere sahip çocukların öz düzenleme becerilerinin incelenmesi
Examination of self-regulation skills of children with different developmental psychopathologies
ÖZGÜN KIZILDAĞ
Doktora
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE ÖZLEM SERTEL BERK
- Katılım temelli erken çocukluk eğitimi programının yürütücü işlevler ve üstbilişsel becerilere etkisi
The impact of the participation based early childhood education program on executive functions and metacognitive skills
PELİN PEKİNCE
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN AVCI