Ergenlerde psikolojik iyi oluş ve duygusal özerklik arasındaki ilişkide anne baba tutumlarının rolü
The role of parental attitudes in the relationship between psychological wellness and emotional autonomy in adolescents
- Tez No: 815514
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DURMUŞ ÜMMET
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Bu araştırmada ergenlerde psikolojik iyi oluş ve duygusal özerklik arasındaki ilişkide anne baba tutumlarının etkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma İstanbul'un Tuzla ilçesinde yer alan ortaöğretim kurumlarından 9., 10., 11. ve 12. sınıflarında öğrenimine devam eden 257'si (%55,6) kız, 205'i (%44,4) erkek olmak üzere toplam 462 lise öğrencisi üzerinde gerçekleşmiştir. Ergen bireylerin iyi oluş seviyelerine dair veriler için EPOCH (Ergenlerde Beş Boyutlu İyi Oluş Modeli) Ölçeği, duygusal özerklik seviyelerine ilişkin veriler için“Duygusal Özerklik Ölçeği”, anne ve babasından algıladıkları tutumu ölçmek için“Anne-Baba Tutum Ölçeği”ve kişisel veriler için araştırmacı tarafından hazırlanan“Kişisel Bilgi Formu”kullanılmıştır. Bu araştırmada normallik varsayımı sağlandığı için EPOCH ve EPOCH alt boyutları, ABTÖ ve ABTÖ alt boyutları, DÖÖ ve DÖÖ alt boyutları dokuz farklı değişkene göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Bu dokuz farklı değişken sırasıyla cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, anne-baba beraberlik durumu, kardeş sayısı, doğum sırası, aile sosyoekonomik durum (SED), anne eğitim durumu ve baba eğitim durumu olarak belirlenmiştir. Cinsiyet için tüm ölçek ve ölçek alt boyutları bağımsız örneklem t test analizi ile incelenmiştir. Anne-baba beraberlik durumu için tüm ölçek ve ölçek alt boyutları Mann Whitney U testi ile incelenmiştir. Yaş, sınıf düzeyi, kardeş sayısı, doğum sırası, aile sosyoekonomik durum, anne eğitim durumu ve baba eğitim durumu için tüm ölçek ve ölçek alt boyutları tek yönlü varyans analizi ile incelenmiştir. Alt boyutlarda tespit edilen farklılıkların hangi taraf lehine olduğunu tespit etmek için Bonferroni testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara bakıldığında psikolojik iyi oluşun cinsiyet değişkenine göre bağlılık alt boyutunda, sınıf düzeyi değişkenine göre kararlılık alt boyutunda, doğum sırası değişkenine göre iyimserlik alt boyutunda, aile sosyoekonomik durum değişkenine göre iyimserlik, ilişkililik ve mutluluk alt boyutlarında ve toplam puanlarında, anne eğitim durumu değişkenine göre ilişkililik alt boyutunda farklılaşma gösterdiği; anne baba tutumlarının anne-baba beraberlik durumu hariç diğer sosyo-demografik özelliklere göre denetleme alt boyutunda, kardeş sayısı ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre psikolojik özerklik alt boyutunda, aile sosyoekonomik durum ve anne eğitim durumu değişkenlerine göre kabul/ilgi alt boyutunda farklılaşma gösterdiği; duygusal özerkliğin ise cinsiyet, aile sosyoekonomik durum ve anne eğitim durumu değişkenlerine göre bağımsızlık alt boyutunda, aile sosyoekonomik durum ve anne eğitim durumu değişkenlerine göre de toplam puanlar bakımında farklılaşma gösterdiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Aracılık analizinde Pearson Momentler Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda psikolojik iyi oluşun, Kabul/İlgi alt boyutu ile pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu saptanmıştır. Aynı zamanda psikolojik iyi oluş ile duygusal özerklik arasında da pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Duygusal özerklik ile Kabul/İlgi alt boyutu arasında da yine pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Bu bulgular, aracılık analizinin ilk varsayımının sağlandığını kanıtlar niteliktedir. Psikolojik iyi oluşun, Psikolojik Özerklik ve Denetleme alt boyutları ile anlamlı ilişkisi bulunmamıştır. Araştırmanın bir diğer bulgusu olarak, duygusal özerklik ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide anne-baba kabul ilgi puanlarının aracı rolü olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
This research aims to reveal the impact of parental attitudes on the relationship between psychological well-being and emotional autonomy in adolescents. The study was conducted on 462 high school students, 257 (55.6%) female and 205 (44.4%) male, studying in grades 9, 10, 11, and 12 in secondary schools in the Tuzla district of Istanbul. The“EPOCH (Five-Dimensional Well-Being Model for Adolescents) Scale”was used to obtain data on the levels of well-being of adolescent individuals, the“Emotional Autonomy Scale”was used to obtain data on their levels of emotional autonomy, the“Parental Attitude Scale”was used to measure their perception of parental attitudes, and the“Personal Information Form”prepared by the researcher was used to collect personal data. The study investigated whether the EPOCH and its sub-dimensions, the Parental Attitude Scale and its sub-dimensions, and the Emotional Autonomy Scale and its subdimensions differed according to nine different variables, namely gender, age, grade level, parental relationship status, number of siblings, birth order, family socioeconomic status (SES), mother's educational level, and father's educational level, as the normality assumption was met. Independent sample t-tests were used to examine all scales and their sub-dimensions according to gender. Mann-Whitney U tests were used to examine them according to parental relationship status. One-way ANOVA was used to examine them according to age, grade level, number of siblings, birth order, family socioeconomic status, and mother's and father's educational level. Bonferroni test was applied to determine which side the differences in the sub-dimensions were in. It was determined that psychological well-being differed in the attachment subdimension according to the gender variable, in the stability sub-dimension according to the grade level variable, in the optimism sub-dimension according to the birth order variable, in the optimism, relatedness, and happiness sub-dimensions and total scores according to the family socioeconomic status variable, and in the relatedness subdimension according to the mother's educational level variable when looking at the findings obtained at the end of the research. It was also determined that parental attitudes differed in the monitoring sub-dimension according to all socio-demographic variables except parental relationship status, in the psychological autonomy subdimension according to the number of siblings and father's educational level variables, and in the acceptance/interest sub-dimension according to the family socioeconomic status and mother's educational level variables. Emotional autonomy differed in the independence sub-dimension according to the gender, family socioeconomic status, and mother's educational level variables, and the total scores according to the family socioeconomic status and mother's educational level variables. Pearson's Moment Correlation Coefficient was used in the mediation analysis. As a result of the analysis, it was found that psychological well-being had a moderately significant positive relationship with the Acceptance/Interest sub-dimension. At the same time, a moderately significant positive relationship was found between psychological well-being and emotional autonomy. A positive moderate significant relationship was also found between emotional autonomy and the Acceptance/Interest sub-dimension. These findings indicate that the first assumption of the mediation analysis is fulfilled. There was no significant relationship between psychological wellbeing and the Psychological Autonomy and Control sub-dimensions. Another finding of the study was that the mediator role of parent acceptance and interest scores in the relationship between emotional autonomy and psychological well-being.
Benzer Tezler
- Ergenlerin yetkinlik inançları ve psikolojik iyi oluşlarını yordamada psikolojik ihtiyaçlar
Psychological needs on regression of adolescents' competence beliefs and psychological well-being
HABİB HAMURCU
Doktora
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURTEN SARGIN
- Ergenlerin algıladığı ebeveynlik tutumu ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkide duygusal özerklik ve bilişsel esneklik
Emotional autonomy and cognitive flexibilty in the relationship between perceived parenting attitude by adolescents and subjective well being
ELANUR ARMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN SEZGİN
- Ergenlerde sır saklamanın duygusal ve gelişimsel değişkenler açısından incelenmesi
An investigation of secrecy in adolescence with respect to emotional and developmental variables
METİN DENİZ
- Ergenlerde duygusal özerklik,sosyal destek ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between emotional autonomy, social support and subjective well-being in adolescents
MEHMET ALİ GÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL HAMARTA
- Ergenlerin duygusal özerkliklerini yordamada öznel iyi oluş ve ebeveyne bağlanmanın rolü
The role of subjective well-being and parental attachment in predicting adolescents' emotional autonomy
EMRE KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇEN AYDIN