Geri Dön

Ergenlerin algıladığı ebeveynlik tutumu ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkide duygusal özerklik ve bilişsel esneklik

Emotional autonomy and cognitive flexibilty in the relationship between perceived parenting attitude by adolescents and subjective well being

PDF İndir

  1. Tez No: 851242
  2. Yazar: ELANUR ARMAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. OSMAN SEZGİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 124

Özet

Ebeveynlik içinde yer alan hem duygusal hem de bilişsel süreçler, çocuklarının gelişimsel sonuçları için kritik olan psikolojik yeterliliklerini şekillendirmeye yardımcı olur. Bu çalışma, ebeveynlik stratejilerinin ergenlerin öznel iyi oluşuna katkıda bulunduğu potansiyel mekanizmayı detaylandırmayı ve bu potansiyel mekanizmanın iki önemli aracısı olarak duygusal özerklik ve bilişsel esnekliği incelemeyi amaçlamıştır. Araştırmaya 14-18 yaşları arasında 494 genç katılmıştır. Demografik form, Anne Baba Tutum Ölçeği, Bilişsel Esneklik Ölçeği, Duygusal Özerklik Ölçeği, Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği araştırmada kullanılarak veri toplanmıştır. Toplanan verilerin analizi SPSS 26 ve MPlus programları aracılığıyla yapılmıştır. Araştırma sorularını test etmek üzere Bağımsız Gruplar t Testi, ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi), Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu ve Yapısal Eşitlik Modeli kullanılmıştır. Çalışma neticesinde 14-18 yaş arası ergenlerin algıladıkları anne baba tutumu, duygusal özerklik, bilişsel esneklik ve öznel iyi oluş düzeylerinin bazı demografik değişkenlere göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Kabul/ilgi boyutu ve diğer değişkenler arasında anlamlı olumlu ilişkiler, psikolojik özerklik boyutuyla diğer değişkenler arasında da anlamlı, olumlu yönde ilişkiler bulunmuştur. Denetim boyutuyla bilişsel esneklik arasında anlamlı olumsuz yönde ilişki gözlenirken öznel iyi oluş hariç diğer değişkenlerle anlamlı ve olumlu ilişkiler saptanmıştır. YEM analizine göre oluşturulan iki modelin kabul edilebilir düzeyde uyum gösterdiği, birinin ise göstermediği tespit edilmiştir. Uyum gösteren kabul ilgi ve denetim modellerdinde duygusal özerklik ve bilişsel esnekliğin aracı rolünün anlamlı olduğu ortaya çıkmıştır. Anne babadan algılanan kabul ilginin yüksek olması duygusal özerkliği ve bilişsel esnekliği oluşturmakta, bu iki değişkenin gelişimi de ergenlerin öznel iyi oluşunu arttırmaktadır. Denetim ile oluşturulan modele göre, denetim boyutu arttıkça, duygusal özerkliğin geliştiği, duygusal özerkliğin gelişmesiyle de öznel iyi oluşun arttığı göze çarpmaktadır. Aksine denetimin bilişsel esnekliği azalttığını, bilişsel esnekliğin azalmasıyla düşük seviyede öznel iyi oluş görülmektedir. Bu sonuçlar, 14-18 yaş arası gençlerin, bilişsel esnekliğini, duygusal özerkliğini ve öznel iyi oluşunu şekillendirmeye yardımcı olan kabul edici, sıcak ve duyarlı ebeveynliğin önemini vurgulamaktadır.

Özet (Çeviri)

Both the emotional and cognitive processes involved in parenting help shape their children's psychological competencies critical to their developmental outcomes. This study aimed to detail the potential mechanism by which parenting strategies contribute to the subjective well-being of adolescents and to examine emotional autonomy and cognitive flexibility as two important mediators of this potential mechanism. Young people aged between 14 and 18 participated in the study. Data were collected by using the demographic form, Parenting Attitude Scale, Cognitive Flexibility Scale, Emotional Autonomy Scale, and Adolescent Subjective Well-Being Scale in the research. The analysis of the collected data was made through SPSS 26 and MPlus programs. Independent Samples t-Test, ANOVA (One Way Analysis of Variance), Pearson Product-Moment Correlation and Structural Equation Model were used to test the research questions. As a result of the study, it was concluded that the perceived parenting, emotional autonomy, cognitive flexibility, and subjective well-being levels of adolescents aged 14-18 differ according to some demographic variables. Significant positive relationships were found between the acceptance/caring dimension and other variables, and significant, positive relationships were found between the psychological autonomy dimension and other variables. While a significant negative relationship was observed between the control dimension and cognitive flexibility, significant and positive relationships were found with other variables except subjective well-being. It was determined that two models created according to the SEM analysis showed an acceptable level of fit, and one of them did not. It has been revealed that emotional autonomy and cognitive flexibility play a mediating role in acceptance, care and control models. High perceived acceptance and interest from parents creates emotional autonomy and cognitive flexibility, and the development of these two variables increases the subjective well-being of adolescents. According to the model created with control, as the control dimension increases, emotional autonomy improves, and with the development of emotional autonomy, subjective well-being increases. On the contrary, control reduces cognitive flexibility, and as cognitive flexibility decreases, low levels of subjective well-being are observed. These results highlight the importance of warm and responsive parenting that helps shape the cognitive flexibility, emotional autonomy, and subjective well-being of 14-18-year olds.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    462553

    Ergenlerin benlik algıları, algıladıkları ebeveyn tutumları, ebeveyne ve akrana bağlanma durumları ve ebevenylerinden beklentileri

    Adolescents' self perceptions, perceived parental attitudes, parental and peer attachment status and expectations from parents

    YUNUS KAYA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    HemşirelikHacettepe Üniversitesi

    Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA ÖZ

  2. Tez No

    886593

    Ergenlerin algıladıkları helikopter ebeveyn tutumları ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between adolescents' perceived helicopter parental attitudes and psychological resilience levels

    AYŞE NUR ŞAHİN KIZILKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ERTUĞRUL TALU

  3. Tez No

    93990

    Predictors of adolescent sexual attitudes and behavior: The role of parents and best friends

    Ergenin cinsel tutum ve davranışlarını belirleyen faktörler: Aile ve yakın arkadaşların rolü

    EBRU AKGÜN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2000

    PsikolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SİBEL KAZAK BERUMENT

  4. Tez No

    688278

    Ergenlerin algıladığı ebeveyn psikolojik istismar düzeyi ile öfke ifade biçimleri arasındaki ilişki

    The relationship between adolescents perceived parental psychological abuse level and anger expression styles

    DENİZ ESEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Aile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BESRA TAŞ

  5. Tez No

    604447

    Ergenin algıladığı psikolojik kontrol ve özerklik desteği ile gelişimsel sonuçları arasındaki ilişkilerin sosyal problem çözme becerileri açısından incelenmesi

    An investigation of the relationships between psychological control and autonomy support and developmental results of adolescents in terms of social problem solving skills

    EREN CAN OSLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiToros Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YELİZ KINDAP TEPE

Geri Dön