Tarihi yapılarda yapay zeka destekli hasar tespiti için bir model önerisi
A model proposal for artificial intelligence-assisted damage assessment in historical buildings
- Tez No: 817048
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TÜLAY KARADAYI YENİCE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Gaziantep, Kültürel Süreklilik, Yapay Zeka, Tahribatsız İnceleme, Koruma, Gaziantep, Cultural Continuity, Artificial Intelligence, Non-Destructive Testing, Conservation
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Günümüzde teknolojideki ilerlemelerle birlikte birçok alanda yeni ürünler üretilerek yeni yöntemler geliştirilmiştir. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte geliştirilen yapay zeka teknolojisi de günümüzde farklı disiplinlerde çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Geniş uygulama alanına sahip olan yapay zeka teknolojisinin mimarlık ve mimari restorasyon alanında kullanımı kısıtlıdır. Bu çalışma kültürel mirasımızın önemli bir parçası olan tarihi yapıların restorasyon sürecinde, yapay zeka teknolojilerinin kullanım olanakları ve bu teknolojilerin sağlayacağı katkıları üzerine odaklanmaktadır. Araştırmanın amacı, tarihi yapılardaki bozulmaların daha hızlı ve doğru tespitini yapmak üzere yapay zeka destekli hasar tespit modelinin geliştirilmesidir. Araştırma yapıda meydana gelen hasarların doğru teşhis edilmesini ve buna bağlı olarak alınacak müdahale kararlarının daha doğru alınmasına olanak sağlamaktadır. Araştırmanın kapsamını, Gaziantep tarihi kent merkezinde bulunan geleneksel Gaziantep evleri oluşturmaktadır. Bu yapıların konum, plan, cephe, malzeme ve üst örtü sistemleri ayrıntıda incelenmektedir. Araştırmanın temel materyalleri, bu evlere ait tescil fişleri, eski haritalar, eski fotoğraflar, rölöve çalışmaları ve raporlarından meydana gelmektedir. Bununla birlikte saha araştırmasında elde edilen bulgulara dayandırılmaktadır. Bu materyaller geleneksel Gaziantep evlerinin daha iyi anlaşılması ve korunması için önem taşımaktadır. Araştırmada geleneksel Gaziantep evlerinin mevcut durumları, rölöve çalışmaları ile ayrıntılı bir şekilde tespit edilerek cephelerde görülen bozulma türleri haritalama yöntemi kullanılarak belgelenmiştir. Araştırma sonucunda, oldukça büyük kaynak ve zaman gerektiren geleneksel yöntemlerle oluşturulan bozulma haritalarının, yapay zeka destekli geliştirilen hasar tespit modeli ile daha hızlı ve doğru biçimde yapılabildiği görülmüştür. Geliştirilen model tarihi yapıların cephelerinde görülen bozulma türlerini tespit ederek bozulma haritalarının üretilmesine olanak sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Today, modern technology has led to the development of novel items and new methodologies in numerous industries. Artificial intelligence technology, developed with the advancement of technology, is used for various purposes in different disciplines today. The use of artificial intelligence technology, which has a wide range of applications, is limited in the field of architecture and architectural restoration. This study focuses on the possibilities of using artificial intelligence technologies and the contributions of these technologies in the restoration process of historical buildings, which are an important part of our cultural heritage. The aim of the research is to develop an artificial intelligence-supported damage detection model for faster and more accurate detection of deterioration in historical buildings. The research enables the correct diagnosis of the damages occurring in the building and the intervention decisions to be taken more accurately. The scope of the research consists of traditional Gaziantep houses located in the historical city centre of Gaziantep. The location, plan, facade, material and covering systems of these buildings are examined in detail. The basic materials of the research consist of registration slips, old maps, old photographs, surveys and reports of these houses. In addition, it is based on the findings obtained in the field research. These mentioned materials are important for a better understanding and preservation of traditional Gaziantep houses. In the research, the current conditions of traditional Gaziantep houses were determined in detail with surveying studies and the types of deterioration seen on the facades were documented using the mapping method. As a result of the research, it was seen that the deterioration maps created by traditional methods, which require considerable resources and time, can be done faster and more accurately with the damage detection model developed with artificial intelligence. The developed model enables the production of deterioration maps by detecting the types of deterioration seen on the facades of historical buildings.
Benzer Tezler
- Yapay zeka ile desteklenmiş bilgilendirilmiş onamda etik kodların belirlenmesi
Determining the ethical codes of artificial intelligence-assisted informed consent
FATİH AYDIN
Doktora
Türkçe
2024
Bilim ve TeknolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER DEMİRSOY
- Avangart tasarım süreci için kent morfolojisi kısıtlayıcıları ile bir simülasyon modeli
A simulation model with urban morphology constraints for avant-garde design process
ASLI AĞIRBAŞ
Doktora
Türkçe
2016
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FETHİYE EMEL ARDAMAN
- Gerçekliğin yeni algısı, deepfake ve gerçeklik ilişkisinin sanatsal kuramlar bağlamında değerlendirilmesi
The new perception of reality, the evaluation of the relationship of reality and deepfake in the context of artistic theories
EJDER DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarBatman ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. HAYDAR BALSEÇEN
- Yığma yapılar için kütle sönümleyicilerin yapay zeka algoritmaları ile optimizasyonu
Optimization of mass dampers with artificial intelligence algorithms for masonry buildings
OĞUZ UZDİL
Doktora
Türkçe
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşaİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGAY ÇOŞGUN
PROF. DR. SİNAN MELİH NİGDELİ
- Tarihi yapılarda çağdaş ek yaklaşımlarının insan algıları üzerindeki etkilerinin nörobilişsel analizi
Neurocognitive analysis of the effects of contemporary additions approaches in historic buildings on human perceptions
GAMZE MERVE ŞENGÖNÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkErciyes ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GONCA BÜYÜKMIHCI