Bitlis tarihi kent merkezi için sürdürülebilir koruma-geliştirme önerileri
Sustainable conservation-development proposals for Bitlis historical city centre
- Tez No: 817047
- Danışmanlar: PROF. DR. MAHMUT SERHAT YENİCE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Tarihi kent merkezleri, içerisinde bulundurduğu tarihi, somut ve somut olmayan kültür miras ile kent imgesini oluşturan en önemli mekânlardır. Asırlar boyu birçok medeniyete ev sahipliği yapmış zengin bir tarihsel geçmişe sahip olan Bitlis Tarihi Kenti, bulunduğu konum ile de bölgenin en önemli yerleşim alanlarından biri olma özelliğine sahiptir. Nitekim1950 yıllarından sonra yaşanılan aşırı nüfus artışı, kırsaldan kentsele göç, hızlı kentleşme ve uygulanamayan imar kararları tarihi kent merkezlerinin asıl dokusunu yitirmesine sebep olmuştur. Uygulanamayan imar kararları ve müdahale edilmeyen düzensiz şehirleşme hareketleri bölgenin tarihsel kimliğinin sürdürülebilirliğini olumsuz yönde etkilemiştir. Bölgede koruma çalışmalarının sürdürülebilirliği için fiziksel çevrenin yanında ekolojik, sosyo kültürel, mekânsal, ekonomik ve yönetimsel yapıyı da koruyan bütüncül yaklaşımla yerel kimliği oluşturan özelliklerin potansiyele dönüşmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Günümüzde sosyal ve ekonomik yapıdaki değişimle birlikte tarihi kent merkezlerinin birçoğu eski cazibesini kaybetmiştir. Geleneksel ticaret bölgelerinin yerini yeni alışveriş merkezlerinin alması, tarihi kent merkezlerindeki bazı yapıların imalathane, depolama gibi asıl işlevlerinin dışında kullanılmaması kullanıcı eğilimini değiştirmekte yerini yeni fonksiyonların getirdiği yeni bir sosyal tabakaya bırakmaktadır. Bu yeni işlevler tarihi yapılarda ve kent merkezinin dokusu genelinde kültürel, tarihsel, ekonomik ve fiziksel anlamda süreklilik arz eden bir doku oluşumunun önüne geçmektedir. Yaşanan bu süreçler yaşamsal faaliyetlerini devam ettiren asıl mülk sahiplerinin bölgeyi terk etmesi/boşaltması ve eski yaşamsal faaliyetlerinin devam etmemesinden kaynaklı kent merkezlerinin tahribine, niteliksiz kentsel mekânlara dönüşmesine neden olmuştur. Bu çalışmanın amacı; Bitlis kenti tarihi merkezi bağlamında kent merkezini korumak ve yeniden canlandırmak için, sürdürülebilir koruma-geliştirme stratejilerinin geliştirilmesidir. Araştırmanın yöntemi üç aşamadan meydana gelmektedir. İlk olarak; çalışma alanı ile ilgili kuramsal temeller belirlenmiş, sürdürülebilirlik, koruma-geliştirme ve yeniden canlandırma konuları için gerekli tanımlamalar yapılmış, ulusal-uluslararası yayınlar ve örnekler incelenerek alana ve yönteme ilişkin literatür taraması oluşturulmuştur. Çalışmanın ikinci aşaması alana yönelik saha tespitlerine dayanmaktadır. Bu aşamada, alan ile ilgili fiziksel ve sosyo-mekânsal analiz çözümlemeleri sunulmuştur. Yapılan analitik haritalamalar ve sosyo-mekânsal analizlerden ortaya çıkan bütüncül veriler ile SWOT çözümlemeleri ve bütünleşik değerlendirme matrisi oluşturularak çalışma alanı ile ilgili sürdürülebilirlik bağlamında fiziksel, sosyal, yasal-yönetsel sorun ve potansiyeller ortaya konmuştur. Çalışmanın son aşamasında, sürdürülebilir koruma ilkeleri ve yapılan analizler ışığında alandaki tarihi yapıların korunması ve tarihi dokunun sürdürülebilirliği için çevresel, sosyo-kültürel, ekonomik ve yönetimsel ihtiyaçlara yönelik öneriler sunulmuştur. Araştırma sonuçlarının, , Bitlis tarihi kent merkezinin korunması ve özgün karakterinin gelecek nesillere aktarılmasına katkı koyacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Historical city centres are the most important places that form the image of the city with their historical, tangible and intangible cultural heritage. Bitlis Historical City, which has a rich historical past that has hosted many civilisations for centuries, has the feature of being one of the most important settlement areas of the region with its location. As a matter of fact, excessive population growth, rural-urban migration, rapid urbanisation and unimplemented zoning decisions experienced after 1950s have caused the historical city centres to lose their original texture. Unimplemented zoning decisions and unregulated urbanisation movements have negatively affected the sustainability of the historical identity of the region. For the sustainability of conservation works in the region, there is a need to transform the features that make up the local identity into potential with a holistic approach that protects the ecological, socio-cultural, spatial, economic and administrative structure as well as the physical environment. Today, with the change in social and economic structure, many of the historical city centres have lost their old charm. The replacement of traditional trade districts by new shopping centres, the fact that some buildings in historical city centres are not used for other than their original functions such as manufacturing, storage, etc. changes the user tendency and leaves its place to a new social stratum brought by new functions. These new functions prevent the formation of a continuous cultural, historical, economic and physical texture in the historical buildings and the texture of the city centre. These processes have caused the destruction of the city centres and the transformation of the city centres into unqualified urban spaces due to the abandonment / evacuation of the original property owners who continue their vital activities and the continuation of the old vital activities. The aim of this study is to develop sustainable conservation-development strategies to protect and revitalise the city centre in the context of the historical centre of Bitlis city. The method of the research consists of three stages. Firstly; the theoretical foundations related to the study area were determined, necessary definitions were made for sustainability, conservation-development and revitalisation issues, national-international publications and examples were examined and a literature review on the field and method was created. The second stage of the study is based on field determinations for the area. At this stage, physical and socio-spatial analyses of the area are presented. The physical, social, legal-administrative problems and potentials related to the study area in the context of sustainability were revealed by creating SWOT analyses and integrated evaluation matrix with the holistic data emerging from the analytical mapping and socio-spatial analyses. In the last stage of the study, in the light of the sustainable conservation principles and the analyses made, suggestions for environmental, socio-cultural, economic and administrative needs for the protection of the historical buildings in the area and the sustainability of the historical texture are presented. It is thought that the results of the research will contribute to the protection of Bitlis historical city centre and the transfer of its original character to future generations.
Benzer Tezler
- Tarihi kent merkezlerinde mekan kalitesinin okunabilirliği üzerine araştırmalar
Researches on legibility of spatial quality in historical city centers
BEYZA ÇERMİKLİ
Doktora
Türkçe
2016
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HANDE SANEM ÇINAR ALTINÇEKİÇ
- Effects of human scale on wayfinding in commercial areas: Case of Eminönü-Maslak central business district hubs
Ticari alanlarda insan ölçeğinin yön bulmaya etkileri: Eminönü-Maslak merkez iş alanı merkezleri örneği
DİLA TOPRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL EREN KÜRKÇÜOĞLU
- Osmanlı yerel yönetim sisteminin mimari alana yansıması: Tanzimat'tan Cumhuriyet'e belediye binaları
Reflections on the ottoman local government system to the architectural space: Municipal buildings from the Tanzimat to the Republic
EMRE KOLAY
Doktora
Türkçe
2018
Sanat TarihiAnkara ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYA KENAN BİLİCİ
- Kentsel dönüşüm çalışmalarında uzlaşma süreçlerinin stratejik ve bütüncül bir bakış açısıyla incelenmesi: Bayrampaşa Eski Cezaevi Alanı örneği
Kentsel dönüşüm çalışmalarında uzlaşma süreçlerinin stratejik ve bütüncül bir bakış açısıyla incelenmesi: Bayrampaşa Eski Cezaevi Alanı Örneği
HASAN HÜSEYİN OKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK
- Bitlis tarihi kent merkezi: Dere üstü yerleşimin dönüşümünün palimpsest bağlamında incelenmesi
Bitlis historical city center: Analyzing the transformation of the settlement on the river in the context of palimpsest
MERYEM GÜLER ÇETİNKAYA İLKILIÇ