Zelizer'in teorileri ışığında yakın ilişkilerde paranın sosyal anlamı: Çift gelirli haneler üzerine nitel bir araştırma
The social meaning of money in close relationships in the light of Zelizer's theories: A qualitative research on dual-income households
- Tez No: 818205
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ BALOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Sosyoloji, Economics, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Para, paranın sosyal anlamı, hane halkı, ilişkisellik, kadın-erkek ilişkileri, Money, social meaning of money, household, relationality, male-female relations
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Bu araştırma paranın anlamlandırılma süreçlerini ve buna bağlı olarak hane içinde paranın kadın-erkek yakın ilişkiler üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. İktisadi disiplin içinde tanımlanan paranın toplumsal hayattan kopuk ve tek yönlü ele alınmasını eleştiren bu çalışma; paranın sosyal anlamının ne olduğunu, bu anlamı nasıl kazandığını ve paranın toplumsal ilişkilerle etkilimin ne olduğunu incelerken paranın tek yönlü olmadığını kanıtlamayı hedeflemektedir. Bununla beraber bu çalışma gerçekleştirilen ekonomik işlemlerin benlik duygusunun gelişimi, cinsiyet ve sınıfsallık ile olan ilişkisini ortaya koymaktır. Bu bağlamda iktisat sosyolojisinin önemli isimlerinden Viviana Zelizer'in, yakın ilişkiler ile ekonomi arasındaki bağlantıya dayandırdığı ilişkisellik yaklaşımını temel alınmıştır. Para, bireylerin ilişkilerindeki etkinliğini ve ilişkinin türünü belirlerken; kişilerin parayı kazanış şekilleri, hediyeleşmeleri vb. durumlar da sosyal ilişkileri etkilemektedir. Bu yüzden para, toplumsal değer ve kültür arasında etkileşim bulunmaktadır. Bu nedenle paranın değerini ve geçerliliğini belirleyen de toplumsal ilişkiler ve yapıdır denilebilir. Böylelikle toplumsal alana sirayet eden para ekonomik değerinin yanında sembolik bir değer de kazanır. Dolayısıyla bu iki alanın birbirine olan etkisi incelemeye değerdir. Ayrıca Türkiye'de iktisat sosyolojisi alanındaki çalışmaların az olmasından kaynaklı, bu çalışmayla literatürdeki boşluk doldurulmaya çalışılmıştır. Fenomenolojik araştırma yöntemi kullanılarak çift gelire sahip evli ve birlikte yaşayan çiftlerle görüşmeler yapılmıştır. 9'u evli 4'ü birlikte yaşayan çift olmak üzere toplam 13 çift ile görüşülmüştür. Görüşmeler deşifre edildikten sonra MAXQDA programına aktarılarak kodlama sistemiyle veriler analiz edilmiştir. Görüşmeler sonucunda katılımcıların parayı tanımlama ve anlamlandırma biçimlerinin hem iktisadi hem sosyal anlamı içerecek şekilde çift yönlü olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların evli olmaları veya birlikte yaşamaları değişkenine göre hane gelirini toplama ve hane harcamalarını düzenleme biçimlerinin farklılaştığı tespit edilmiştir. Bu ilişiklinin anlamlandırılması ve katılımcıların ilişkilerinden beklentileriyle alakalı olarak farklılaşmaktadır. Hane harcamalarında paranın yönetimi ve hangi harcamaya kullanılacağı ise kadının geliri ve erkeğin gelirine göre farklılaşmaktadır. Genelde erkeklerin parası temel ihtiyaçları karşılarken, kadınların ki keyfi harcamalara yönlendirilmektedir. Kadın-erkek değişkenine göre bir diğer farklılaşma ise paranın duygularla olan ilişkisinde gözlemlenmiştir. Paranın sosyal anlamını daha çok belirten ve paranın duygularla ilişkisini daha fazla kuran kadınlardır.
Özet (Çeviri)
This research aims the service of making sense of money and, accordingly, examining the close relationships of money between men and women in the household. This study, which criticizes the one-sided approach of money, which is defined in the economic discipline, detached from social life; It aims to prove that money is not the only reflection of money while examining what the social meaning of money is, how this meaning is acquired and what is the effect of money on social relations. However, as a result of this study, economic use reveals its relationship with the development of self-behaviors, gender and class. In this context, the relationality approach, which Viviana Zelizer, one of the important names in economics, based on the connection between close relations and the economy, was taken as a basis. While making evaluations on money, individuals and decisions of the judiciary; Winning the person's pocket visual, gifts, etc. Movements also affect social relations. Therefore, there is an interaction between money, social value and culture. For this reason, it can be said that the value and validity of money are social relations and structure. Most of the time, the money that spreads to the social sphere gains as a value besides the economic expenditures. Therefore, it is worth examining the effect of these two areas on each other. In addition, due to the scarcity of studies on local economic enterprises in Turkey, this study has tried to fill in the literature. Using the phenomenological research method, interviews were conducted with married and cohabiting couples with double income. A total of 13 couples, 9 of whom are married and 4 of whom are living together, were interviewed. After the interviews were deciphered, they were transferred to the MAXQDA program and the data were analyzed with the coding system. As a result of the interviews, it was determined that the participants' ways of defining and making sense of money were bidirectional, including both economic and social meanings. It has been determined that the ways of collecting household income and arranging household expenditures differ according to the variable of the participants being married or living together. It differs in terms of the meaning of this relationship and the expectations of the participants from their relationships. The management of money in household expenditures and which expenditure it will be used for differ according to the income of the woman and the income of the man. In general, while men's money meets basic needs, women's money is directed to arbitrary spending. Another differentiation according to the female-male variable was observed in the relationship between money and emotions. It is women who indicate the social meaning of money more and establish the relationship of money with emotions more.