Geri Dön

Uluslararası ekonomik yaptırımların etkinliği: Türkiye için bir çekim modeli uygulaması

The effectiveness of international economic sanctions: An application for Turkiye

  1. Tez No: 818221
  2. Yazar: SERAP ELÜSTÜ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ABDULKADİR TUNA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 287

Özet

Savaşların insanlık üzerindeki yıkıcı etkileri, çoğu zaman mücadelenin kazanan tarafını dahi yıllar boyunca zorlayacak maliyetler yaratmaktadır. Karşı tarafı izlediği politikadan caydırmak veya bu politika nedeniyle cezalandırmak isteyen ülkeler, fiziki savaşların yerine daha az yıkıcı ama doğru kullanıldığında etkili olabilen ekonomik yaptırımları kullanmayı daha sık tercih etmeye başlamışlardır. Günden güne popülerliğinin artması, son yıllarda uluslararası ekonomik yaptırımların gerçekten etkili bir araç olup olmadığı, eğer öyleyse hangi durumlarda etkili olduğu sorularının tartışılmasına yol açmıştır. Literatürde bu sorunun cevabını araştırmaya yönelik birçok çalışma mevcut olmakla birlikte, bir görüş birliği bulunmamaktadır. Üzerinde hemfikir olunabilecek tek çıkarım; gelişmişlik seviyeleri, yönetim biçimleri, ekonomik yapıları farklı olan ülkelerin ekonomik yaptırımlara farklı tepkiler verdiğidir. Uygulanan ekonomik yaptırım türleri de, ülkelerin yaptırımlardan etkilenme düzeylerini etkilemektedir. Hükümetlerin ekonomik yaptırımlara veya ekonomik yaptırım tehditlerine vereceği tepkiler, ülkelerin hem kısa hem uzun vadede iktisadi ve siyasi durumlarını etkileyebilmektedir. Geçmiş deneyimlere dayanarak ekonomik yaptırımların sonuçlarının ortaya konmasının, izleyecekleri politikayı belirleme konusunda hükümetler için yol gösterici olması beklenmektedir. Ekonomik yaptırımların etkilerini araştıran çalışmalar uluslararası literatürde sıkça yer almasına rağmen, Türkiye'de bu konunun ele alındığı çalışmalar sayılıdır ve ekonomik etkilerden ziyade hukuki veya siyasi perspektife dayalıdır. Bu çalışma, yaptırımların iktisadi ve uygulamalı olarak Türkiye açısından incelendiği ilk çalışma olmakla birlikte, hem tarihsel ve güncel sürecin derlenmesi, hem de ekonometri uygulaması ile niceliksel sonuçlara ulaşması açısından literatüre katkı sağlamaktadır. Çalışmada ekonomik yaptırım kavramı detaylı olarak ele alınarak, hem Türkiye'den hem de dünyadan geçmiş ve güncel uygulamalar açıklanmaktadır. Uygulama bölümünde, panel veri kullanılarak, çekim modeli aracılığıyla 1993-2020 döneminde Türkiye'nin gönderici veya hedef olarak konu olduğu ekonomik yaptırımların dış ticaret hacmi üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Çalışma sonuçlarına göre, Türkiye'ye uygulanan ekonomik yaptırımlar dış ticaret hacmi üzerinde olumsuz etki yaratırken, Türkiye'nin başka ülkelere uyguladığı ekonomik yaptırımlar dış ticaret hacmi üzerinde etkili bulunamamıştır. Bu sonuç, Türkiye'ye uygulanan ekonomik yaptırımların etkili bir şekilde yürütüldüğü ve uygulandığı ancak Türkiye tarafından ekonomik yaptırımların etkin bir şekilde kullanılmadığı veya kullanılamadığını göstermektedir.

Özet (Çeviri)

The ravages of wars on society generate costs forcing even the winners of this battle for years frequently. Countries who seek their target to deter or punish from the policy they have adopted, turned to prefer using economic sanctions more often that may be less destructive from physical wars but effective whether they use properly. The increasing popularity of economic sanctions day by day has led to a debate on if international economic sanctions are effective tools and if so the conditions economic sanctions make effective. In literature, it's various studies aimed to research the answer of this question however they have not consensus on it. The only inference could be agreed upon is that countries have different development levels, regimes, economic structures react in different ways against economic sanctions. The types of economic sanctions used affect levels of being affected of countries from economic sanctions as well. The reactions of governments to economic sanctions or economic sanctions threats could affect economic or political situations of countries both short term and long term. It is expected that revealing the consequences of economic sanctions lead to governments regarding policymaking. Albeit the studies researching effects of economic sanctions appeared in international literature frequantly, the ones in Turkiye are limited and based upon perspective of law or politics instead of economics. This study is initiator in the sense of researching sanctions in Türkiye economically and makes contribution to literature by compiling historical and today's cases and quantitative findings. In this study, the concept of“economic sanction”is handled in every aspect and explained it's implementations historically and currently through both Turkiye and the world. In the econometric part of the study, over the period 1993-2020, in case Turkey and it's partner is sender or target, the effects of economic sanctions on trade volume are researched by using gravity model. The findings show that on trade volume the effects of economics sanctions, within the context of boycotts and legal sanctions released by government, imposed to Turkiye are statistically significant and positive, however in the case of Turkey is sender of economic sanctions, effect of economic sanctions on trade volume is statistically insignificant. It could be deduced from these findings that economic sanctions imposed to Turkiye are performed and carry out effectively, hence, it makes disruption trade volume, nevertheless Türkiye could not use economic sanctions as as a tool effectively.

Benzer Tezler

  1. Yabancı sermaye ile ilişkiler 1850-1954

    Başlık çevirisi yok

    NEVZAT ONARAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1987

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    Para Banka Ana Bilim Dalı

  2. Türkiye'de 1980 sonrasında uygulanan turizmde etkinliği artırıcı politikaların Türkiye ekonomisi üzerine etkileri

    Başlık çevirisi yok

    SÜLEYMAN KARAÇOR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    TurizmSelçuk Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. N. ATA ATABEY

  3. Gıda sektöründe kalite güvence sistemleri ve fayda-masraf analizi

    Quality assurance systems in the food sector and cost-benefit analysis

    ŞULE ULUSOY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    ZiraatUludağ Üniversitesi

    Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ERKAN REHBER

  4. Türkiye'de medya sektöründe uluslararası şirket birleşmeleri

    International media mergers in Turkey

    CEREN SÖZERİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    İletişim BilimleriMarmara Üniversitesi

    İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. T.UĞUR DAİ

  5. Türkiye'de yatırım kararları üzerinde kurumlar vergisinin etkisi: Bir alan araştırması

    Impact of corporate tax on investment decisions: A field research

    UFUK GENCEL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    EkonomiDokuz Eylül Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    PROF. MEHMET TOSUNER