Anadolu sahası halk hikâyelerinde ikili karşıtlıklar
Binary oppositions in folk tales of the Anatolian field
- Tez No: 818413
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL TURAN KALLİMCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Türk halk edebiyatı türlerinden biri olan halk hikâyeleri, toplumsal, kültürel ve sosyal ögelerin günümüze kadar taşıyıcısı olmakla birlikte sözlü kültür ürünlerinin en önemli unsurlarından birini oluşturmaktadır. Halk hikayeleri gerek konu ve aktarım gerekse yapı ve işlev özellikleri bakımından bünyesinde çok çeşitli gerilim unsurlarını ve ikili karşıtlıkları barındırır. Halk hikayelerinin yapısını oluşturan epizot ve motifler göz önüne alındığında anlatıyı güçlendiren, devam ettiren ve anlatıda gerilimi arttıran pek çok unsurun karşıtlıklar yoluyla sağlandığı görülür. İkili karşıtlık, kuramsal olarak ele alındığında hemen hemen bütün anlatılarda dinamiği oluşturan önemli bir yapıyı meydana getirir. Mit, destan, halk hikayesi, masal hatta fıkra gibi pek çok halk kültürü türünde karşıtlıkların metni oluşturan ve anlatım serüveninde sürekli bir halkayı ağırlıklı olarak taşıdığı görülür. Yaşam boyu, bireyin veya toplumun daimî olarak sürdürdüğü sosyal çatışmalar, hayatın her konumunda bulunmaktadır. İyi ve kötü, zengin ve fakir, güzel ve çirkin vb. hayatın içerisinde gerçekliğiyle var olmuş ikili karşıtlıklar, halk hikâyelerinde de yine aynı gerçeklikle net çizgilerle mevcuttur. Mevcut olan bu ikili karşıtlıklar, halk hikâyelerinin yapı unsuru olarak görülmektedir. Claude Lévi-Strauss'un yapısalcı yöntemine göre, söylen olarak nitelendirdiği yapılar, ancak bölünerek çözümlenebilir. Yapıların halihazırdaki denge durumunu bu unsurlar belirlemektedir. Strauss'un yapısalcı yöntemindeki parça bütün ilişkisine göre; ikili karşıtlıklar yapıyı oluşturan unsurlardan biridir. Claude Lévi-Strauss'un yapısalcı yöntemi ve ikili karşıtlık kuramıyla, halk hikâyelerinde yapı unsuru olarak görülen ikili karşıtlıkların hangi düzeyde işlendiği ve anlatıya hangi bağlamda özellik ve katkıda bulunduğu bu tez çalışmasında, on hikâye esas alınarak incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Folk tales one of the genres of Turkish folk literature constitude one of the most important elements of oral culture products as well as being carrier of social,cultural and communal components until today. Folk tales contain a wide variety of tension elements and binary oppositions in terms of either subject and transmission or structure and function features. Considering the episodes and motifs that make up the structures of folk tales, it is seen that many features that strengthen and maintain the narrative and also increase the tension in the narration are provided through contrasts. Binary opposition generates an important structure that creates the dynamic in almost all narratives which are considered theoretically. It is seen that contrasts in many folk culture genres such as myth, epic, folk tale, fairy tale and even anecdote mainly carry a continuous ring in the adventure of narrative and forming the text. Social conflicts that are sustained by individual or society throughout life are found in every aspects of life.Binary oppotions that hava existed with their reality in life like good and bad, rich and poor, beautiful and ugly etc. are also present in folk tales with the same reality.These available binary oppositions are seen as the stuructural elements of folk tales. According to the structuralist method of Claude Levi Strauss, structures which he defined can only be analyzed by division. These feautures determine the current equilibrium state of the structures. According to the part-whole relationship in Strauss' s structuralist method, binary oppositions are one of the elements of that make up the structure. This thesis study deals with based on ten stories binary oppositions which are seen as a structural element in folk tales and in what context they contribute to the narrative with Claude Levi Strauss's structuralist method and binary oppositions theory.
Benzer Tezler
- Anadolu sahası halk hikâyelerinde kapatılma/tutsaklık
Confinement/captivity in Anatolian folk stories
KÜBRA SAÇAKLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM BALKAYA
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde korku
Fear of Anatolian field folk story
TUĞBA KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM BALKAYA
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde erkeklik temsilleri
Representations of masculinity in Anatolian field Turkish folk romances
EMRAH TUNÇ
Doktora
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Sivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde şiddet
Violence in Anatolian field Turkish folk story
SONGÜL DAŞDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Kafkas ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM BALKAYA
DOÇ. DR. AHMET ÖZGÜR GÜVENÇ
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA KIMIŞOĞLU
- Anadolu sahası Türk halk hikayelerinde mitolojik unsurlar
The mythological elements in anatolian field of Turkish folk tales
EMİNE AYDOĞAN