Musul (Şirihan - Babnit - Kadıköy) Türkmen ağzı karşılaştırmalı biçim bilgisi
Comparative morphology of Musul (Şirihan - Babnit - Kadıköy) Turkmen dialect
- Tez No: 818435
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT KÜÇÜK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Diyalektoloji, Irak Türkmen Türkçesi, Musul (Şirihan - Babnit - Kadıköy) Türkmen Ağzı, Biçim Bilgisi, Söz Varlığı, Dialectology, Iraqi Turkmen Turkish, Mosul (Şirihan - Babnit - Kadıköy) Turkmen Dialect, Morphology, Vocabulary
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 338
Özet
Bir araştırma alanı olarak diyalektoloji çalışmaları, Türkiye'de son yıllarda yaygınlık kazanmıştır. Bu alanda pek çok makale, kitap yazılmış ve tezler hazırlanmıştır. Ancak Türkiye Türkçesi ağız araştırmalarında, Irak Türkmen Türkçesi ağızlarının yeterince ele alınmadığı ve Irak Türkmen Türkçesi ağızları genel olarak düşünüldüğünde yapılan çalışmaların sınırlı kaldığı anlaşılmaktadır. Bu alanda üretilen bilimsel yayınlar olmakla birlikte henüz söz konusu ağız bölgesinin sözlüğü de hazırlanmamıştır. Bu durum, Irak Türkmen Türkçesi ağızlarını inceleyen pek çok araştırmanın yapılması gerektiğini açıkça göstermektedir. Dört bölümden oluşan ve Musul (Şirihan - Babnit - Kadıköy) Türkmen ağzı bölgesini araştıran bu yüksek lisans çalışmasında, Irak Türkmen Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi ağızları arasında değerlendirilmiştir. Irak Türkmen Türkçesi ağızları /ng/ sesinin /v/՚ye ve /y/՚ye dönüşmesi bakımından iki gruba bölünmüştür. Bu çalışmada /y/ grubu arasında yer alan Musul ilinin (Şirihan - Babnit - Kadıköy) Türkmen köyleri ağızları, çekim morfolojisi ve türetim morfolojisi açısından incelenmiştir. Çalışmada çekim ve türetim ekleri ele alınmış, derleme metinlerine dayanarak örneklerle incelenmiş, sözcük türleri değerlendirilmiştir. Sonuçta Türkiye Türkçesi ile karşılaştırmalı olarak bu ağızlar arasında tespit edilen farklılıklar ortaya konulmuştur. Tezde derleme metinlerindeki anlamının bilmeyeceği düşünülen sözcüklerin Sözlük'ü yer almaktadır. Bu çalışmayla, Irak Türkmen Türkçesinin biçimbilgisi ve söz varlığının tespiti yönüne katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Dialectology as a field of research has become widespread in Turkey in recent years. Many articles, books and theses have been written in this field. However, it is understood that the dialects of Iraqi Turkmen Turkish have not been sufficiently addressed in Turkish dialect studies and when the dialects of Iraqi Turkmen Turkish are considered in general, the studies are limited. Although there are scientific publications produced in this field, a dictionary of the dialect region in question has not yet been prepared. This situation clearly shows that many researches should be conducted on Iraqi Turkmen Turkish dialects. In this master's study, which consists of four parts and investigates the Turkmen dialect region of Mosul (Şirihan - Babnit - Kadıköy), Iraqi Turkmen Turkish is evaluated among the dialects of Azerbaijani Turkish. Iraqi Turkmen Turkish dialects are divided into two groups in terms of the transformation of /ng/ into /v/՚ and /y/՚. In this study, the dialects of Turkmen villages of Mosul province (Şirihan - Babnit - Kadıköy), which are among the /y/ group, are analyzed in terms of inflectional morphology and derivational morphology. In the study, inflectional and derivational affixes are discussed, analyzed with examples based on compilation texts, and word types are evaluated. As a result, the differences between these dialects were revealed in comparison with Turkish. The thesis includes a glossary of the words whose meanings are thought to be unknown in the compilation texts. With this study, it is aimed to contribute to the determination of morphology and vocabulary of Iraqi Turkmen Turkish.
Benzer Tezler
- Musul'un Türk dış politikası'na jeopolitik etkileri
Geopolitical effects of the Muosul to the Turkish foregn policy
MEHMET KAYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Uluslararası İlişkilerErciyes ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KHALİD MAMMODOV
- Türk basınında Musul meselesi (1924)
Musul issve as on Turkish press
KEVSER COP
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk İnkılap TarihiSelçuk ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DURSUN GÖK
- Musul ve Kerkük vakıfları H.922-1112 / M.1516-1700
Mosul and Kirkuk foundatinos (waqfs) 922-1112 A.h./ 1516-1700 A.d.
ISAM SALAHUDDIN ALI AL-BAYATY
- Musul, süleymaniye, erbil ve duhok şehirlerinde nüfus ve sosyoekonomik gelişmişlik üzerine istatistiksel bir inceleme
A statistical study on population and socioeconomic development in the cities of mosul, sulaymaniyah, erbil, and duhok
VİAN ADEEB MOHAMMED KARIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İstatistikFırat ÜniversitesiUygulamalı İstatistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN GÖKDERE
- Nureddin Mahmud b. Zengi'nin Haçlılar ile mücadelesi
Nureddin Mahmud b. struggle with the Crusaders, Zangi
MEHMET EMİN YAĞMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinFırat Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKAN ÖZTÜRK