Elektrikli ve elektronik atıklardan değerli metallerin geri kazanımının değerlendirilmesi
Evaluation of recovery of precious metals from waste electrical and electronic equipment
- Tez No: 818518
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SİNAN BİLGİLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Teknolojinin hızlı gelişimi ve değişimiyle elektrikli ve elektronik ekipman (EEE) çeşitliliği ve üretim hızı sürekli artmaktadır. Bu artış, atık haline gelen EEE miktarını da yükseltmektedir. Bu nedenle, atık elektrikli ve elektronik ekipman (AEEE veya E-atık) yönetimi için küresel ve yerel ölçekte acil aksiyon alınmalıdır. AEEE'lerin cıva, kurşun, kadminyum gibi toksik ve tehlikeli bileşenler içermesi geri dönüşümleri için uzmanlık ve özen gerektirmektedir. Kontrolsüz bir şekilde çevreye terkedilen AEEE ile gayri resmi AEEE geri dönüşüm yöntemleri, yapısındaki tehlikeli maddelerin çevreye salımından dolayı doğal kaynakların korunması adına tehdit oluşturmaktadır. Bununla birlikte AEEE'ler, içerdikleri değerli metaller sayesinde geri kazanım açısından büyük bir ekonomik ve çevresel potansiyele sahiptir. Bu çalışmada, AEEE'ler tanımlanmış ve sınıflandırılmıştır. AEEE bileşenleri ve içerdikleri değerli metaller açıklanmıştır. AEEE'lerin özellikleri, üretim ve tüketim miktarları ile AEEE yönetimine dair ulusal ve uluslararası yasal mevzuatlar incelenmiştir. Değerli metallerin geri kazanımı için kullanılan güncel teknolojiler araştırılmıştır. Bunlar arasında mekanik, hidrometalurjik, pirometalurjik, biyometalurjik ve süperkritik akışkan teknolojileri bulunmaktadır. Mekanik yöntemler, sökme, kırma, eleme ve manyetik ayırma gibi basit işlemleri içerir ve geri dönüşüm endüstrilerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Hidrometalurjik yöntemler, daha öngörülebilir ve metal kazanma oranının yüksek olduğu yöntemlerdir. Pirometalurjik yöntemler ise termal işlem gerektirir ve kimyasal katkı kullanımını gerektirmez. Pirometalurjik yöntemler daha yüksek enerji tüketimi gerektirse de kimyasal katkı kullanımı gerektirmediği için çevre dostu bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Biyometalurjik yöntemler, hala gelişme aşamasında olan teknolojilerdir ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Süperkritik akışkan teknolojisi ise, polimerleri ayrıştırma ve değerli metallerin geri dönüşümü adına ekolojik bir yöntem olarak gelecek vaat etmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, çevre mevzuatını Avrupa Birliği (AB) direktiflerine uygun şekilde ülkemize uyumlaştırmak için adımlar atmaktadır. Ancak, atık yönetiminde kamu kurum ve kuruluşları, üreticiler ve tüketiciler arasındaki sorumlulukların birleştirildiği bir bakış açısıyla düzenlenme çalışmalarına devam edilmelidir. Tüketicilerin bilinçlendirilmesi ve üreticilerin katkılarıyla, AEEE geri dönüşümüne büyük katkıda bulunulabilir, doğal kaynakların korunması ve ülke ekonomisi açısından önemli kazanımlar elde edilebilir.
Özet (Çeviri)
With the rapid development and change in technology, the variety and production rate of electrical and electronic equipment (EEE) is constantly increasing. This increase also increases the amount of EEE that becomes waste. Therefore, urgent action should be taken on a global and local scale for the management of waste electrical and electronic equipment (WEEE or E-waste). The fact that WEEE contains toxic and hazardous components such as mercury, lead, and cadmium requires expertise and care for their recycling. Uncontrolled dumping of WEEE and unofficial WEEE recycling methods threaten the protection of natural resources due to the release of hazardous substances into the environment However, WEEEs have a great economic and environmental potential for recovery due to the precious metals they contain. In this study, WEEEs are defined and classified. WEEE components and the precious metals they contain are explained. The characteristics, production, and consumption quantities of WEEE and national and international legal regulations on WEEE management are analyzed. Current technologies used for the recovery of precious metals were investigated. These include mechanical, hydrometallurgical, pyrometallurgical, bio-metallurgical, and supercritical fluid technologies. Mechanical methods include simple processes such as dismantling, crushing, screening, and magnetic separation and are widely used in recycling industries. Hydrometallurgical ways are more predictable and have a high metal recovery rate. Pyrometallurgical methods require thermal treatment and do not require the use of chemical additives. Although pyrometallurgical methods require higher energy consumption, they are accepted as an environment-friendly method since they do not require the use of chemical additives. Biometallurgical methods are still in the development stage and more research is needed. Supercritical fluid technology is promising as an ecological method for separating polymers and recycling precious metals. The Ministry of Environment, Urbanization and Climate Change of the Republic of Turkey are taking steps to harmonize environmental legislation in line with European Union (EU) directives. However, efforts to regulate waste management from a perspective that combines the responsibilities of public institutions and organizations, producers, and consumers should continue. Awareness raising among consumers and contributions from producers can make a significant contribution to WEEE recycling, protecting natural resources, and contributing to the national economy.
Benzer Tezler
- Atık devre kartlarından bakırın biyoliç ve kimyasal liç yöntemleriyle geri kazanımı
Recovery of copper from waste circuit boards by bioleaching and chemical leaching methods
AHMET DENİZ BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Maden Mühendisliği ve MadencilikKaradeniz Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACI DEVECİ
- Pinus brutia tanin polimeri sentezi ile elektronik atıklardan değerli metallerin geri kazanımının araştırılması
Investigation of recovery of precious metals from electronic wastes by synthesis of pinus brutia tanin polymer
TAYFUN YALIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Makine MühendisliğiSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA CAN
- Elektronik atıklardan metallerin fiziksel ve hidrometalurjik yöntemlerle geri kazanımı
Recovery of metals from electronic wastes using physical separation and hydrometallurgical methods
ERSİN YENER YAZICI
Doktora
Türkçe
2012
Maden Mühendisliği ve MadencilikKaradeniz Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACI DEVECİ
- Laboratuvar tipi elektrik ark fırını tasarımı ve e-atıktan öğütülebilir alaşım üretimi
Design of laboratory scale electrical arc furnace and production of grindable alloy from e-waste
RIDVAN ORMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVET İBRAHİM TİMUR
- The selection of the best management technology to recycle precious metals from electric and electronic equipment
Elektrik ve elektronik ekipmanlardan değerli metallerin geri kazanımı için en iyi yönetim teknolojisinin seçimi
EZGİ TUNÇER
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN TALINLI