Ortaokul öğrencilerinin enerji vatandaşlığına ilişkin görüşleri ve enerji okuryazarlık düzeyleri
Secondary school students' views on energy citizenship and their energy literacy levels
- Tez No: 818626
- Danışmanlar: PROF. DR. BANU ÇULHA ÖZBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Enerji Vatandaşlığı, Enerji Okuryazarlığı, Sosyal Bilgiler Eğitimi, Energy Citizenship, Energy Literacy, Social Studies Education
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin enerji vatandaşlığına ilişkin görüşlerini ortaya çıkarmak ve öğrencilerin enerji okuryazarlık düzeylerini belirlemektir. Çalışma 2022-2023 eğitim-öğretim yılında, Türkiye'nin batı bölgesine ait bir şehirde yer alan 3 farklı ortaokulda öğrencilik yapan 5, 6, 7 ve 8. sınıf seviyesinden toplamda 604 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Karma yöntem ile yapılan bu araştırmada tarama modelinden yararlanılmıştır. Veri toplama aracı olarak odak grup görüşmesi soruları ve DeWaters vd. (2013) tarafından geliştirilen Güven vd. (2019) tarafından Türkçeye uyarlanan“Enerji Okuryazarlığı Ölçeği”kullanılmıştır. Nitel veriler betimsel ve içerik analizine tabi tutulmuş, nicel veriler ise SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Bu araştırmada öğrencilerin enerji vatandaşlığına ilişkin görüşleri ve enerji okuryazarlık düzeyleri, duyuşsal (sorumluluk sahibi olma), davranışsal (harekete geçme) ve bilişsel (bilgili olma) boyutlarda incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin duyuşsal (sorumluluk sahibi olma) ve davranışsal (harekete geçme) boyutlarda başarılı oldukları ancak bilişsel (bilgili olma) boyutta düşük başarılar gösterdikleri saptanmıştır. Ayrıca, öğrencilerin sınıf seviyeleri yükseldikçe başarılarının arttığı, cinsiyet açısından da kız öğrencilerin erkek öğrencilere nazaran daha başarılı olduğu ortaya konmuştur. Buna paralel olarak odak grup görüşmesi bulgularında, aile içinde kadınların enerji tasarrufuna erkeklerden daha çok meyilli olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, öğrencilerin enerji konularına dair kavram yanılgılarına sahip oldukları ve enerji kaynaklarını ayırt etmekte zorlandıkları da belirlenmiştir. Öğrencilerin sınıf seviyesi yükseldikçe enerji hakkında daha soyut düşündükleri ve daha az bilinen enerji kaynaklarını örnek verdikleri ortaya çıkmıştır. Öte yandan öğrencilerin enerji vatandaşlığının psikolojik yönünde yer alan enerji geçişinde toplumsal olarak da harekete geçme bilincinde oldukları ancak buna rağmen bireysel eylemlerden çok devletin ulusal çalışmalar yapmasının enerji geçişinde daha etkili olacağını düşündükleri anlaşılmıştır. Bununla birlikte devletin enerji sorunlarının çözümünde yaptırım kullanmasının fayda sağlayacağını da katılımcılar tarafından ifade edilmiştir. Araştırmada ulaşılan bu sonuçlar ile birlikte çeşitli önerilere de yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to reveal middle school students' views on energy citizenship and to determine their energy literacy levels. The study was conducted in the 2022-2023 academic year with a total of 604 students from the 5th, 6th, 7th and 8th grades in 3 different secondary schools in a city in the western region of Turkey. In this mixed-method study, the survey model was utilized. Focus group interview questions and the“Energy Literacy Scale”developed by DeWaters et al. (2013) and adapted into Turkish by Güven et al. (2019) were used as data collection tools. Qualitative data were subjected to descriptive and content analysis, while quantitative data were analyzed with SPSS package program. In this study, students' views on energy citizenship and energy literacy levels were examined in affective (being responsible), behavioral (taking action) and cognitive (being knowledgeable) dimensions. As a result of the study, it was found that the students were successful in affective (being responsible) and behavioral (taking action) dimensions but showed low success in cognitive (being knowledgeable) dimension. In addition, it was found that students' achievement increased as their grade level increased, and in terms of gender, female students were more successful than male students. In parallel to this, the focus group interview findings revealed that women in the family were more inclined to save energy than men. It was also determined that students had misconceptions about energy and had difficulty in distinguishing energy sources. It was found that as the students' grade level increased, they thought more abstractly about energy and gave examples of lesser-known energy sources. On the other hand, it was understood that the students were aware of taking action socially in the energy transition, which is included in the psychological aspect of energy citizenship, but despite this, they thought that the state's national efforts would be more effective in the energy transition rather than individual actions. In addition, the participants also stated that the state's use of sanctions in solving energy problems would be beneficial. Along with these results, various suggestions were also included in the study.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin enerji okuryazarlığının bilimsel epistemolojik inançlar ve demografik değişkenler ile ilişkisinin incelenmesi
Examination of the relationship of secondary students energy literacy with scientific epistemological beliefs and demographic variables
SEMRA AYATA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EnerjiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEnerji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖRKEM OYLUMLUOĞLU
- Ortaokul Öğrencilerinin 'Enerji' Konusundaki Bilişsel Yapılarının Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) yoluyla incelenmesi'
Determination The Cognitive Structures Of Secondary School Students On The Subject Of 'Energy' Through The Word Association Test (WAT)
GAMZE UYDURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNiğde ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET MUTLU
- Ortaokul öğrencilerinin enerji ve enerji dönüşümüne ilişkin zihinsel modelleri
Mental models of secondry school students regarding energy and energy conversion
SELİN AKSOY DEVİREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EnerjiOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUALLA BOLAT
- Predictors of middle school students' energy conservation behaviors: Indications from value-beli̇ef-norm theory
Ortaokul öğrencilerinin enerji tasarrufu davranışlarının belirleyicileri: Değer-inanç-norm kuramı açısından göstergeleri
DUYGU ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiFen ve Matematik Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELVAN ŞAHİN
- Ortaokul öğrencilerinin enerji okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi
Determining the energy literacy levels of secondary school students
AYŞEGÜL KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSüleyman Demirel ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN AKÇAY