Patlıcanda anaç ve hat ıslahı için solanum melongena ile akraba türleri arasında melezleme olanaklarının belirlenmesi
Determination of hybridation possibilities between solanum melongena and wild relatives for rootstock and li̇ne breeding
- Tez No: 819063
- Danışmanlar: PROF. DR. NAİF GEBOLOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sebze Yetiştirme ve Islahı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Patlıcan (S. melongena) dünya çapında yetiştirilen en önemli sebzelerden biridir. Bununla birlikte, toprak kaynaklı birçok hastalık ve zararlıya karşı hassastır ve bu önemli boyutta ürün kayıplarına sebep olmaktadır. Öte yandan S. melongena'nın yabani akrabalarının, özellikle biyotik ve abiyotik stres faktörlerine direnç açısından iyi bir genetik kaynak olduğu bilinmektedir. Bu çalışma, patlıcanda bazı önemli yabani türlerin kendi aralarında ve S. melongena ile melezlenebilme olanaklarını belirlemek, yeni türlerarası melezler geliştirmek, elde edilen türlerarası melezlerin aşı anacı olarak kullanılabilme durumunu belirlemek, melezlerin Verticillium dahliae'ya ve Fusarium oxysporum'a karşı dayanıklılıklarını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada yapılan melezlemelerde başarı oran % 0-80 arasında değişmiştir. En yüksek meyve tutum oranı S. aethiopicum Grup Shum × S.linnaeanum (10), S.integrifolium × S. melongena (Anamur F4), S.integrifolium × Pala, S. aethiopicum Grup Aculeatum × S.anguivi (29), S.integrifolium × S.anguivi (29), melezlerinden elde edilmiştir. Türlerarası melezleme çalışmalarında Solanum lichtensteinii, S.khasianum, Solanum sisymbriifolium ve Solanum macrocarpon'nun ana ebeveyn olarak kullanılmasının başarıyı olumsuz etkilediği tespit edilmiştir. Türlerarası melezlerin anaçların verime etkisi incelendiğinde bitki başına pazarlanabilir meyve sayısı değerleri 29.31 ile 63.01 adet arasında değişmiştir. En yüksek meyve sayısı S.aethiopicum × S. melongena (Yamula) anacından alınırken en düşük meyve sayısı S.integrifolium × S. melongena (Anamur F4) anacından alınmıştır. Aşılı patlıcan kombinasyonlarının bitki başına verim değerleri 5,53 kg ile 10,91 kg arasında değişmiştir. En yüksek verim değerleri sırasıyla Kontrol (Anamur F1), S. melongena (Pala) x S.aethiopicum Grup Gilo, S.anguivi (29) × S.incanum (21) anaçlarından elde edilmiştir. V. dahliae'nın farklı melez kombinasyonları, patlıcan genotipleri ve yabani türlerdeki etkileri incelendiğinde hastalık şiddeti % 0 ile % 80 arasında değişmiştir. 42 hattan 5 tanesi V.dahliae'ya karşı hassas bulunurken, 18 tanesi düşük düzeyde dayanıklı, 18 tanesi orta düzeyde dayanıklı ve 1 tanesi yüksek düzeyde dayanıklı bulunmuştur. 34 interspesifik hibrit patlıcan genotipinden 18 genotip Fusarium oxysporum f. sp. melongenae'ya karşı yüksek düzeyde dayanıklı, 2 genotip orta düzeyde dayanıklı,7 genotip düşük düzeyde dayanıklı ve 7 genotip hassas bulunmuştur. S. linnaeanum hem Fusarium hem de Verticilium solgunluğuna karşı yüksek düzeyde dayanıklı bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Eggplant (S. melongena) is one of the most important vegetables grown worldwide. However, it is susceptible to many soil-borne diseases and pests and this causes significant crop losses. On the other hand, wild relatives of S. melongena are known to be a good genetic resource, especially in terms of resistance to biotic and abiotic stress factors. This study was carried out in order to determine the possibilities of hybridization of some important wild eggplant species with each other and with S. melongena, to develop new interspecies hybrids, to determine the use of this interspecies hybrids as a graft rootstock, and to determine the resistance of the hybrids to Verticillium dahlia and Fusarium oxysporum. In the study the success rate of crosses made varied between 0-80%.The highest fruit set rate was obtained from hybrids of S. aethiopicum group Shum × S.linnaeanum (10), S.integrifolium × S. melongena (Anamur F4), S.integrifolium × Pala, S. aethiopicum group Aculeatum × S.anguivi (29), S.integrifolium × S.anguivi. It has been determined that the use of Solanum lichtensteini, S.khasianum, Solanum sisymbriifolium and Solanum macrocarpon as female parent affects the success negatively. Highest fruit set rate obtained from S. aethiopicum group Shum × S.linnaeanum (10), S.integrifolium × S. melongena (Anamur F4), S.integrifolium × Pala, S. aethiopicum group Aculeatum × S.anguivi (29), S.integrifolium × S.anguivi hybrids. When the effect of interspecies hybrids on rootstock yield was examined, the number of marketable fruits per plant varied between 29.31 and 63.01. While the highest fruit number was taken from S.aethiopicum × S. melongena (Yamula) rootstock, the lowest fruit number was taken from S.integrifolium x S. melongena (Anamur F4) rootstock. Yield values per plant of grafted eggplant combinations varied between 5.53 kg and 10.91 kg. The highest yield values were obtained from Control (Anamur F1), S. melongena (Pala) × S.aethiopicum group Gilo, S.anguivi (29) × S.incanum (21) rootstocks, respectively. While 5 of 42 lines were found to be susceptible to V.dahliae, 18 were found to be low resistant, 18 were moderately resistant and 1 were highly resistant. 18 of 34 hybrid genotypes was found to be highly resistant, 2 genotypes moderately resistant, 7 genotypes low resistance and 7 genotypes susceptible to Fusarium oxysporum f. sp. melongenae. S. linnaeanum was found to be highly resistant to both Fusarium and Verticilium. S. linnaeanum was found to be highly resistant to both Fusarium and Verticilium wilt.
Benzer Tezler
- Patlıcanda (Solanum melongena L.) aşı kombinasyonlarının bazı biyokimyasal bileşikler üzerine etkisi
The effect of grafting combinations on some biochemical compounds of eggplant (Solanum melongena L.)
BESTE GÜLÇÜR
Doktora
Türkçe
2019
ZiraatAnkara ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEKÜRE ŞEBNEM ELLİALTIOĞLU
DR. HATİCE FİLİZ BOYACI
- Patlıcanda tuzluluk stresine dayanımın artırılmasında anaçların ve yerel gen kaynaklarının etkinliği üzerinde araştırmalar
Investigations on the effectiveness of local genetic resources and rootstocks to increase salinity tolerance of eggplants
MANAR TALHOUNI
Doktora
Türkçe
2016
ZiraatAnkara ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEKÜRE ŞEBNEM ELLİALTIOĞLU
- Patlıcanda aşılamanın verim ve bazı kalite özelliklerine etkisi
Effect of grafting on yield and some quality properties in eggplant
BEYTÜLLAH MÜCAHİD MANCAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAİF GEBOLOĞLU
- Aşılı patlıcan üretiminde genetik kaynakların anaç ıslah programında değerlendirilmesi ve yerli hibrit anaçların geliştirilmesi
Evaluation of genetic resources in rootstock breeding program for grafted eggplant production and development of new local hybrid rootstocks
HATİCE ŞEYMA SARIBAŞ
Doktora
Türkçe
2019
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BALKAYA
- Farklı aşı yöntemlerinin patlıcan/domates aşı kombinasyonunda aşıda başarı ve verim üzerine etkileri
Effects of different grafting methods on the success of grafting and yield on eggplant/tomato graft combination
M.AGAH VURUŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
ZiraatAnkara ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RUHSAR YANMAZ