Patlıcanda tuzluluk stresine dayanımın artırılmasında anaçların ve yerel gen kaynaklarının etkinliği üzerinde araştırmalar
Investigations on the effectiveness of local genetic resources and rootstocks to increase salinity tolerance of eggplants
- Tez No: 434749
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEKÜRE ŞEBNEM ELLİALTIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Patlıcan, tuzluluk, aşılama, anaç, genotip, Eggplant, salinity, grafting, rootstock, genotype
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Tuzluluk, çevre koşullarından kaynaklanan en önemli streslerden birisi olup dünyadaki sulanabilir alanların %20'den fazlasını etkilemektedir. Patates ve domatesten sonra dünya çapında üçüncü en fazla üretimi yapılan sebze türü olan patlıcan (Solanum melongena L.), tuza karşı orta derecede hassastır. Tuzluluk stresinin neden olduğu verim kaybını ortadan kaldırmak veya azaltmak için kullanılan önemli yöntemlerden birisi aşılama tekniğidir. Bu çalışmada; tuzluluk stresinden kaynaklanan zararlı etkiyi azaltmak için farklı anaç/kalem kombinasyonlarının kullanıldığı aşılama yönteminin etkinliği araştırılmıştır. Bu amaçla farklı NaCl seviyeleri kullanılmıştır (Kontrol: 1.8-2 dS/m; Tuzluluk: 15 dS/m su kültürü ve 6-7 dS/m saksı denemeleri). Bitkisel materyal olarak 7 patlıcan anacı (Köksal F1, AGR703, Yula, Vista, Hawk; 2 yerel Türk patlıcan populasyonu Mardin ve Burdur); 2 kalem genotipi (Naomi F1 ve Artvin) kullanılmıştır. Aşısız ve kendi üzerine aşılı uygulamalar da kontrol olarak denemelerde yer almıştır. Üç aşamalı çalışma (su kültürü ve iki saksı denemesi), Antalya'da Genta Tarım Şirketine ait işletmede gerçekleştirilmiştir. Anaç üzerine aşılı bitkiler, çalışılan pek çok parametre bakımından tuzlu koşullarda fazlaca etkilenen aşısız ve kendi üzerine aşılı bitkilerden daha olumlu ve yüksek dayanımlı bulunmuştur. Anaçlar üzerine aşılama, iyon alımı ve çok daha etkin enzimatik savunma sistemleri gibi özellikler sayesinde bitki gelişimi ve verim özellikleri bakımından tuzluluğun olumsuz etkilerini hafifletmiştir. Tuz iyonlarının bünyeye alınması bakımından, kendi üzerine aşılı bitkiler aşısız bitkilere göre su kültürü denemesinde daha etkin bulunmuştur. Anaç üzerine aşılama; meyvenin toplam suda eriyebilir kuru madde, titre edilebilir asit, pH, dış kabuk rengi ve tonu gibi meyve kalite parametreleri bakımından da etkili bulunmuştur. Burdur yerel patlıcan genotipinin, anaç ıslahı programı ile geliştirilebilir nitelik taşıdığı ve anaç olarak iyi bir potansiyelinin olduğu kanaatine varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Salinity is one of the most severe environmental stresses, and it affects over 20% of the world's irrigated land. Eggplant (Solanum melongena L.); the third most important vegetable crop worldwide after potato and tomato; is relatively salt sensitive. Grafting over tolerant rootstocksis an effective tool to avoid or reduce yield losses caused by salinity stress. In this study, we have investigated the role of grafting in alleviating the drastic effect of salt stress in different rootstock-scion eggplant genotype combinations and compare between them under two NaCl levels; control (1.8-2 dS/m) and salinity (15 dS/m in the hydroponic exp. and 6-7 dS/m in the pot exps.) treatments. The plant material used; 5commercial rootstocks (Köksal F1, AGR703, Yula, Vista, Hawk), two Turkish local eggplant genotypes (Mardin and Burdur) as rootstocks; 2 genotypes as scion (Naomi F1 and Artvin). Two more combinations non- and self-grafted were used as the control. Three experiments (a hydroponic and two pot experiments) were carried out in Genta Tarim firm greenhouses, Antalya. Plants grafted on rootstocks were superior over non- and self-grafted plants in most of the parameters studied; which were significantly affected by salinity treatments; indicating that grafting on tolerant rootstocks can be an efficient way in alleviating the negative effects of salinity stress over plant growth and yield by their more efficient control on ion uptake, and more efficient enzymatic defense system. Talking about ion uptake control, self-grafted plants were more efficient than non-grafted plants in the hydroponic experiment. Also grafting had an effect on fruit quality parameters, the fruit total soluble solids (TSS), the fruit titratable acidity (TA), fruit pH, and the parameters related to fruit color like chroma and hue. Burdur local genotype can be evaluated for a rootstock breeding program, showed a good potential as a rootstock.
Benzer Tezler
- Farklı patlıcan genotiplerinin tuz stresine tepkilerinin belirlenmesi
Determination of the response of different eggplant genotypes against to salt stress
İSMAİL KESMELİ
- Arabidopsis thaliana (L.) Heynh. bitkisinde Phelipanche ramosa (L.) pomel parazitinin ve tuz stresinin neden olduğu fizyolojik, biyokimyasal ve gen ifadesi düzeyindeki değişimlerin araştırılması
Investigation of physiologic, biochemical and gene expression level changes caused by Phelipanche ramosa (L.) pomel and salt stress in Arabidopsis thaliana (L.) heynh.
SEFER DEMİRBAŞ
Doktora
Türkçe
2011
BiyokimyaÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OKAN ACAR
- İki patlıcan (Solanum melongena L.) genotipinin tuza dayanıklılığının hidrojen peroksit ön uygulaması ile in vitro koşullarda araştırılması
Investigation of the salt tolerance by hydrogen peroxide pre-treatment on two eggplant (Solanum melongena L.) genotypes under in vitro conditions
OĞUZHAN YAŞARKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BotanikHacettepe ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RUKİYE TIPIRDAMAZ
- Toprak tuzluluğu ile farklı olgunluk dönemlerinde hasadın patlıcan tohumlarında canlılığa etkileri
The effects of harvest in different maturity periods with soil salinity on the viability of eggplant seeds
MUSTAFA TÜRKHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatIğdır ÜniversitesiTarım Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EREN ÖZDEN
- Antalya ili Serik ilçesi çevresindeki seralarda kullanılan damla sulama sistemlerinin özellikleri ve sulama uniformitesi
Trickle irrigation systems under greenhouse conditions and irrigation uniformite for Antalya city Serik province
FATİH ÇAĞLAR YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİLAL ACAR