Reşit Rahmeti Arat'ın Eski Türk şiiri adlı eserinde söz varlığı ve sözlük-dizin
Old Turkish Poetry of Reşit Rahmet Arat vocabulary and dictionary-index in his work
- Tez No: 819959
- Danışmanlar: PROF. DR. ERHAN AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Eski Türk Şiiri, söz varlığı, sözlük-dizin, Eski Uygur Türkçesi, Old Turkish Poetry, vocabulary, dictionary-index, Old Uyghur Turkish
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 428
Özet
Eski Uygur Türkçesinin dil özellikleri ve Budist- Maniheist Uygurların, Hristiyan ve İslamiyet kültürleri hakkında da önemli bilgiler sunan Eski Türk Şiiri, bu araştırmada söz varlığı açısından incelenmiştir. Söz varlığı belirlendikten sonra konulara ayrılarak (tematik) incelenmiştir. Çalışma; Giriş, Söz Varlığı, Sözlük-Dizin/Dizinler, Sonuç ve Kaynaklar olmak üzere 5 bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Reşit Rahmeti Arat ve Eski Türk Şiiri ile ilgili kısa bir girişten sonra çalışmanın amacına, yöntemine, kapsam ve sınırlılıklarına yer verilmiştir. Söz Varlığı bölümü çalışmanın ilk ana kısmıdır. Kendi içerisinde üç temel başlıktan meydana gelmektedir: Özel Ad Bilgisi ve Dil Bilgisi Ögeleri, Konulara Göre Adlar, Konulara Göre Fiiller. Özel Ad Bilgisi; kişi adlarını, yer adlarını, boy/kavim adlarını içermektedir. Dil Bilgisi Ögeleri; edatları, bağlaçları ve bağlı olduğu cümleye göre sıfat veya zarf olma potansiyelini taşıyan niteleme adlarını kapsamaktadır. Konulara Göre Adlar kısmında adlar, birçok konu başlığı altında kategorilere ayrılarak sınıflandırılmıştır. Konulara Göre Fiiller kısmında ise, fiiller hem içeriklerine göre konu başlıklarına ayrılmış hem de oluş veya kılış niteliği taşımalarına göre ayrıca incelenmiştir. İkinci ana kısım olan Dizinler bölümü İkilemeler Dizini ve Sözlük-Dizin olmak üzere iki kısma ayrılmıştır. İkilemeler Dizini eserde tespit edilmiş ikilemelerin sınıflandırıldığı dizindir. Sözlük-Dizin ise çalışmaya konu olan kelimelerin metindeki manaları esas alınarak oluşturulmuş detaylı bir genel dizindir. Çalışmanın Sonuç bölümünde elde edilen bulgular tablolar hâlinde ortaya konulmuş, genel bir değerlendirme yapılmıştır. Kaynaklar kısmında ise, araştırma süresince yararlanılan kaynaklara yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The Old Turkish Poetry, which also provides important information about the language characteristics of Old Uyghur Turkish and the Buddhist-Manichaean Uyghurs, Christian and Islamic cultures, has been examined in terms of vocabulary in this research. After the vocabulary was determined, it was analyzed by dividing into topics (thematically). The study consists of 5 chapters: Introduction, Vocabulary, Dictionary-Index/Indexes, Conclusion and Bibliography. In the introduction, after a short introduction to Reşit Rahmeti Arat and Old Turkish Poetry, the purpose, method, scope and limitations of the study are given. The Vocabulary section is the first main part of the study. It consists of three main headings: Proper Noun and Grammatical Elements, Nouns by Subjects, Verbs by Subjects. Proper Noun includes personal names, place names, clan/tribe names. Grammatical Elements includes prepositions, conjunctions and qualifying nouns that have the potential to be adjectives or adverbs according to the sentence they are connected to. In the Nouns by Subjects section, nouns are categorised and classified under many subject headings. In the Verbs by Subjects section, verbs are categorised according to their content and also examined separately according to whether they are verbs of action or formation. The Indexes section, which is the second main part, is divided into two parts: the Index of Hendiadys and the Dictionary-Index. The Index of Hendiadys is the index in which the hendiadys identified in the work are classified. The Dictionary-Index is a detailed general index based on the meanings of the words in the text. In the Conclusion of the study, the findings obtained are presented in tables and a general evaluation is made. In the Bibliography, the sources utilised in the research process are given.
Benzer Tezler
- Eski Türk şiiri'nde özne ve nesnelerin yapısı
The subject and object structure in old Turki̇c poem
MEHMET SARIKÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGE ÖZKAN NALBANT
- Eski Türk Şiiri'nin sözlüğü
The dictionary of 'Eski Türk Şiiri'
KÜBRA ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Maniheist ve Budist Uygur şiirinin dilin dört temel becerisi açısından incelenmesi
The analysis of Manichaean and Buddhist Uighur poetry in terms of four basic skills of language
NURULLAH ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ ALYILMAZ
- Muhammed Rızâ Âgehî'nin Firdevsü'l-İkbâl'i [100b-200a] (giriş, transkripsiyonlu metin, dil-yazım özellikleri, dizin-sözlük)
Muhammed Rızâ Âgehî?s Firdevsü?l-İkbâl [100b-200a] (introduction, text with transcription, language-dictation features, index-vocabulary)
ŞENEL GERÇEK
Doktora
Türkçe
2011
DilbilimKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜNEVVER TEKCAN
- Kutadgu Bilig'in sözvarlığı açısından açıklamalı sözlüğü
The annotative dictionary of Kutadgu Bilig in terms of vocabulary
NURCEMAL MEHMETALİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ