Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi'ye atfedilen Râst Kâr-ı Nâtık'ın edisyonlarının incelenmesi
Analysis of the editions of Râst Kâr-ı Nâtıkattributed to Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi's
- Tez No: 821868
- Danışmanlar: PROF. DR. SERDA TÜRKEL OTER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: ANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Müzik ve Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ses Eğitimi Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Bu çalışmada, Klâsik Türk Mûsikîsi'nin en büyük şahsiyetlerinden biri olan Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendî'nin (1778-1846), Râst makamında ve Yürük Semâî usûlünde bestelediği Kâr-ı Nâtık'ı incelenmiştir. 12 beyitte 24 makam ihtiva eden Kâr-ı Nâtık'ın, OMAR ve Dârü'l-elhân nüshalarında karşılaştırmalı olarak makam ve usûl-vezin açısından analizi yapılmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde öncelikle Klasik Türk Mûsikîsi'nin kökeni ve gelişiminden bahsedilmiştir. Daha sonra incelenen eserin bestekârı olan Dede Efendî'nin sanat hayatı ve eserlerinden bahsedilerek, çalışmanın daha anlaşılabilir olması için Kâr-ı Nâtık formu hakkında kısaca bilgiler verilmiştir. Bu çalışmada Râst Kâr-ı Nâtık'ın OMAR ve Dârü'l-elhân nüshalarındaki; güfte, makam ve usûl-vezin açısından benzerlik ve farklılıklarının neler olduğunu veya olup olmadığını araştırmak amacıyla nitel araştırma ve tarama modeli kullanılmıştır. Karşılaştırılan nüshalardaki notalar finale nota yazım programı kullanılarak yeniden bilgisayar ortamında notaya alınmıştır. Eser makam açısından incelenirken öncelikle Dede Efendî'nin çağdaşları ve XVIII. yüzyıl nazariyatçılarından olan Hızır Ağa, Tanbûri Küçük Artin, Abdülbâki Nâsır Dede ve Hâşim Bey'in makam tariflerine yer verilmiştir. Daha sonra ele alınan tarifler ile Kâr-ı Nâtık'ın karşılaştırılan nüshalarındaki (OMAR, Dârü'l-elhân) makam seyir işleyisi, kullanılan perdeler ikili şablon sayesinde karşılaştırılmıştır.“Müfte'ilün Müfte'ilün Müfte'ilâtün”vezninde bestelenen eserin usûl-vezin incelemesinde ise iki nüshadaki güftelerin dağılımındaki farklılıkları ortaya koymak amacıyla, usûl-vezin şablonları oluşturulmuş ve yorumlanmıştır. Yapılan analizler neticesinde elde edilen bulgular değerlendirilerek, karşılaştırılan nüshaların günümüz makam eğitimi-öğretimi ve icrâ koşulları bakımından tutarlılığına ise sonuçlar kısmında değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, Kâr-ı Nâtık composed by Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi (1778- 1846), one of the greatest figures of Classical Turkish Music, in Râst makam and Yuruk Semâî tempo has been examined. Kâr-ı Nâtık, which contains 24 modes in 12 couplets, has been analyzed in terms of mode and rhythm in OMAR and Dârü'lelhân copies, comparatively. In the introduction part of the study, firstly, the origin and development of Classical Turkish Music is mentioned. Later, the artistic life and works of Dede Efendi, who is the composer of the work examined, are mentioned, and brief information is given about the Kâr-ı Nâtık form in order to make the work more understandable. In this study, in the OMAR and Dârü'l-elhân copies of Râst Kâr-ı Nâtık; Qualitative research and scanning model was used in order to investigate what the similarities and differences are or whether there are in terms of lyrics, maqam and rhythm. The notes in the compared copies were recorded again in the computer environment by using the finale note writing program. While examining the work in terms of mode, firstly Dede Efendi's contemporaries and XVIII. The maqam descriptions of Hızır Ağa, Tanbûri Küçük Artin, Abdülbâki Nâsır Dede and Hâşim Bey, who are among the 19th century theorists, are included. Afterwards, the maqam navigation process and the frets used in the compared copies of Kâr-ı Nâtık (OMAR, Dârü'l-elhân) with the descriptions discussed were compared thanks to the double template. In the tempo meter analysis of the work composed in the meter of“Müfte'ilün Müfte'ilün Müfte'ilâtün”, in order to reveal the differences in the distribution of the lyrics in the two copies, the pattern-mesûl patterns were created and interpreted. The findings obtained as a result of the analyzes were evaluated and the consistency of the compared copies in terms of today's maqam education and performance conditions was mentioned in the results section.
Benzer Tezler
- Zekai Dede Efendi'ye ait Mevlevi Ayin-i Şerif'lerin makam, usul ve güfte yönünden incelenmesi
Başlık çevirisi yok
NEŞE YEŞİM ALTINEL
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA GÖKDEL
- Hâfız bestekâr Sadettin Kaynak'ın hayatı ve dini musiki eserleri
The life and religious music works of hâfiz composer Sadettin Kaynak
MEHMET ZAHİT KARADEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET HAKKI TURABİ
- İsmail Dede ekolünde ilahi besteciliği üslubu
The composition style of ilahi in the İsmail Dede school
CEM ÇIRAK
Doktora
Türkçe
2020
DinDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SITKI BAHADIR TUTU
- Nâyî Osman Dede'ye âit Mîrâciye'nin, Hopçuzâde Şâkir Çetiner'in okuduğu tavırda notaya alınması ve mevcut Mîrâciye notalarıyla karşılaştırılması
Notation of Nayi Osman Dede's Miraciye with the recitetion style of Hopcuzade Şakir Çetiner and comparison between contemporary
CÜNEYT BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. SAFA YEPREM
- Rauf Yekta Bey'in Esatiz-i Elhan adlı eseri ve incelenmesi
Rauf Yekta Bey's Work of 'Esatiz-i Elhan' and its evaluation
HALİL İBRAHİM YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
MüzikEge ÜniversitesiTürk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. METİN EKİCİ