Sosyal medya bağımlılığı ölçeğinin Azerbaycan Türkçesine uyarlanması ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi
Adaptation of social media addiction scale to Azerbaijani Turkish and examination of the relationship between psychological symptoms
- Tez No: 822273
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu çalışmanın amacı, sosyal medya bağımlılığı ölçeğinin Azerbaycan Türkçesine uyarlanması ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın ilk aşamasında sosyal medya bağımlılığı ölçeğinin Azerbaycan Türkçesine uyarlaması yapılmıştır. Daha sonra sosyal medya bağımlılığının çeşitli demografik değişkenler ve psikolojik belirtiler ile ilişkisi incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, ölçek uyarlama çalışması için 1.074, son uygulama için 566 olmak üzere toplam 1688 üniversite öğrencisinden oluşmuştur. Veriler araştırmacı tarafından Azerbaycan Türkçesine uyarlaması yapılan Sosyal Medya Ölçeği ile Kısa Semptom Envanteri ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma boyunca elde edilen verilere ilişkin analiz işlemleri ölçek uyarlama çalışmasına uygun bir sırayla gerçekleştirilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi (AFA) işlemine geçilmeden önce veri setine normallik, kayıp değer, uç değer, Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) ve Barlett küresellik testleri uygulanmıştır. AFA işlemi sonrası ortaya çıkan faktör yapısının veri setiyle ne derecede uyum sağladığını ortaya koymak için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) testi uygulanmıştır. Ölçeklerden elde edilen ölçümlerin güvenirliği için Cronbach alfa iç tutarlık katsayıları ve Spearman-Brown iki yarı test korelasyonları hesaplanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında, üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek için değişkenler arasındaki fark incelenmiş; ikili değişkenlerde t testi, 3 ve daha fazla değişkenlerde tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Psikolojik belirtilerin sosyal medya bağımlılığını yordayıp yordamadığını hesaplamak için ise Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi uygulanmıştır. Araştırma bulguları doğrultusunda; araştırmacı tarafından çevirilen ve uyarlanan“Azerbaycan üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ölçeği”nin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu saptanmıştır. Demografik değişkenlere göre, kadınların erkeklere, 18 yaş grubunun diğer gruplara, öğrenim görülen alanı eşit ağırlık olanların sayısal olanlara ve sosyal medya kullanım sıklığı 7 saat ve daha fazla olanların daha az saat kullananlara göre sosyal medya bağımlılık düzeylerinin farklılık gösterdiği bulunmuştur. Anne ve babanın eğitim düzeyine, algılanan gelir düzeyine ve sosyal medyayı kullanım süresine göre ise farklılık göstermediği saptanmıştır. Ayrıca gerçekleştirilen regresyon analizi sonucunda üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık puanlarının %23,5'ini psikolojik belirtilerin alt boyutu olan OKB ve psikotizm değişkenleri ile açıklandığı saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular alanyazın ışığında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to adapt the social media addiction scale into Azerbaijani Turkish and examine the relationship between psychological symptoms. In the first stage of the research, the social media addiction scale was adapted to Azerbaijani Turkish. Then, the relationship between social media addiction and various demographic variables and psychological symptoms was examined. The study group of the research consisted of a total of 1688 university students, 1074 for the scale adaptation study and 566 for the final application. The Social Media Scale, Brief Symptom Inventory and Personal Information Form, adapted to Azerbaijani Turkish by the researcher, were used for data. Analyzes of the data obtained throughout the research were carried out in a sequence appropriate to the scale adaptation study. Before proceeding with the exploratory factor analysis (EFA), normality, missing value, extreme value, Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) and Bartlett's Test of Sphericity were applied to the data set. A confirmatory factor analysis (CFA) test was applied to reveal to what extent the factor structure that emerged after the EFA process was compatible with the data set. For the reliability of the measurements obtained from the scales, Cronbach's alpha internal consistency coefficients and Spearman-Brown split-half test correlations were calculated. In the second stage of the research, the difference between the variables was examined to test whether the social media addiction levels of university students differ according to various variables; t test was used for binary variables, and one-way analysis of variance (ANOVA) was used for 3 or more variables. Multiple Linear Regression Analysis was applied to calculate whether psychological symptoms predicted social media addiction. In line with the research findings; It has been determined that the“Social media addiction scale in Azerbaijani university students”translated and adapted by the researcher is a valid and reliable scale. According to demographic variables, it has been found that the social media addiction levels of women differ compared to men, those in the 18 age group compared to other groups, those whose field of study is equal in weight to those whose field of study is equal, and those whose frequency of social media usage is 7 hours or more compared to those who use fewer hours. It was found that there was no difference according to the education level of the mother and father, perceived income level and duration of social media use. In addition, as a result of the regression analysis, it was determined that 23.5% of the social media addiction scores of university students were explained by the variables of OCD and psychotism, which are the sub-dimensions of psychological symptoms. The findings obtained from the research were discussed in the light of the literature and suggestions were presented.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kaygılarının sosyal medya bağımlılıklarını yordayıcı rolünün incelenmesi
Examination of the predictor role of the social media anxiety on the social media addiction of the universtiy students
TÜLAY ASLAN
- Ergenler için sosyal medya bağımlılığı ölçeğinin farsça geçerlilik güvenirlik çalışması
Validity and reliability study of the social media addiction scale for adolescents in persian
SIMA ABDOLRAHİMİ CAVİD
- Yetişkinlerde sosyal medya bağımlılığı ile romantik ilişki doyumu ilişkisi
The relationship between social media addiction and romantic relationship satisfaction in adults
ÖZGE KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RECEP EMRE TAN
- Üniversitede eğitim gören Z kuşağı gençlerinin sosyal medya bağımlılığı ve duygu düzenleme becerilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
The study of social media addiction and emotion regulation skills of generation Z young people studying at the university according to various variables
DUYGU ÜSTDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. HÜSEYİN KAZAN
- Sosyal görünüş kaygısı ve sosyal medya bağımlılığının estetik işlem yaptırma algısı ile ilişkisi
Relationship between social media addiction with of perception of aesthetic procedure
PINAR ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiSelçuk ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞERİFE GÜZEL