Çocuk edebiyatında mizah unsurlarının çevirisi bağlamında 'Bizim Matrak Sınıf' serisinin Arapça çevirilerinin incelenmesi
Analysing the Arabic translations of the series 'Bizim Matrak Sınıf' in the context of translation of humorous elements in children's literature
- Tez No: 822274
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
Çeviri edebiyat eserleri, çocuklar için dışarıya açılan bir penceredir. Çeviri sayesinde çocuklar yabancı dünyayı ve başka kültürleri tanıyarak öğrendikleri yeni kültürle kendi dünyasını karşılaştırma fırsatı bulur. Mizah içeren edebi eserler, öğrenme işini en iyi eğlenerek ve gülerek yapan çocukların zihinsel ve ruhsal gelişimleri açısından da büyük önem arz etmektedir. Çocuklar kendi dünyaları dışında yabancı olan toplumların mizahlarını çeviri yoluyla öğrenmektedirler. Kültürel ve dilsel ögeler içermesi sebebiyle çocuk edebiyatında mizahın başka bir dile ve kültüre aktarılması son derece zordur. Çocuk edebiyatında mizahın aynı zamanda çocuğa göreliğin düşünülerek yapılması gerekmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada çocuk edebiyatındaki mizah unsurlarının çevirisi ele alınmıştır. Yusuf Asal'ın kaleme aldığı Bizim Matrak Sınıf adlı kitap serisinin Arapçaya çevirisinin incelendiği çalışmada kaynak metinlerde yer alan mizah unsurları Johnson tarafından geliştirilen resimli çocuk kitaplarındaki mizahi unsurları inceleme formuna göre belirlenmiş ve McGhee'nin çocuklarda mizahın gelişim evrelerine göre sınıflandırılmıştır. Ayrıca mizah unsurlarını aktarırken hangi çeviri stratejilerinin kullanıldığı incelenmiş ve çeviriler Newmark'ın eşdeğerlik yaklaşımı bağlamında değerlendirilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular doğrultusunda, mizah unsurlarının çok fazla dilsel ve kültürel referanslar içerdiği gözlemlenmiş, buna bağlı olarak çevirmenin pek çok yerde kültürel ve betimleyici eşdeğerliğe başvurmak durumunda kaldığı görünmüştür. Çalışmada ikame ve çıkarma stratejileri en çok kullanılan mizah çeviri stratejileri olmuştur. Bu bağlamda mizah unsurlarının aktarımı sırasında sorunlar yaşandığı ve bunun kültürel mizah kayıplarına sebep olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
Translated literary works offer children a window to the outside world. Thanks to translation, children have the opportunity to get to know the foreign world and other cultures and compare their own world with the new culture. Literary works that contain humour are also of great importance for the mental and spiritual development of children who learn best by having fun and laughing. Children learn the humour of other societies through translation. Humour in children's literature is extremely difficult to transfer to another language and culture because it contains cultural and linguistic elements. Humour in children's literature should take into account children's levels. In this context, this study deals with the translation of humorous elements in children's literature. This study analysed the Arabic translations of the book series titled Bizim Matrak Sınıf authored by Yusuf Asal. To this end, humorous elements in the source text were first identified using the form developed by Johnson (2010) to analyse humorous elements in children's picture books and then classified according to the stages of humour development in children proposed by McGhee (2002). Additionally, translation strategies used to transfer humorous elements were analysed, and translated humorous elements were evaluated based on Newmark's (1988) equivalence approach. The results of the study showed that humorous elements contain a lot of linguistic and cultural references, and thus, the translator had to resort to cultural and descriptive equivalence in many instances of humour. Substitution and omission were the most common strategies used for the translation of humour. Accordingly, it was found that were problems during the transfer of humorous elements, and this results in the losses of cultural humour.
Benzer Tezler
- Rıfat Ilgaz'ın çocuk romanlarındaki mizah unsurlarının çocuk edebiyatı açısından incelenmesi
Rifat Ilgaz's humor features in children's novel's investigation on children's literature
KUDRET DERELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET YILMAZ
- Roald Dahl'ın çocuk edebiyatı eserlerinde mizah unsurları
Humour elements in Roald Dahl's children literature works
ELİF CANAN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESMA DUMANLI KADIZADE
- Satire in fantasy literature: Terry Pratchett's discworld series
Fantastik edebiyatta hiciv: Terry Pratchett'ın diskdünya romanları
EMRAH ÖZBAY
Doktora
İngilizce
2020
İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEDA PEKŞEN
- Divanlarda çocuk tasavvuru (14.-20. yüzyıllar)
Imagination of children in Divans (14.-20. centuries)
MUHAMMED KÜRŞAT ATAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinHitit Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYDİ KİRAZ
- Türk ve dünya çocuk edebiyatında seçkilerle gülme teorilerinin karşılaştırılması
With choices in Turkish and world children's literature comparison of smile theories
SERHAN OLCAY ANILAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESMA DUMANLI KADIZADE