Geri Dön

Bilişsel çarpıtmalar ile affetme arasındaki ilişkide iyimserlik, öz şefkat, özgecilik ve şükran duymanın aracılık rolünün incelenmesi: affetmeye yönelik geliştirilen psikoeğitim programının etkililiğinin belirlenmesi

The examination of the mediating role of optimism, self-compassion, altruism and gratitude in the relationship between cognitive distortions and forgiveness: determining the effectiveness of psychoeducational program developed for forgiveness

PDF İndir

  1. Tez No: 823616
  2. Yazar: KIVANÇ UZUN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP KARATAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 364

Özet

Bu araştırmanın amacı, bilişsel çarpıtmaların beliren yetişkinlerin kendilerini, başkalarını ve durumları affetmeleri üzerindeki etkisinde pozitif psikolojinin kavramları olarak gösterilen iyimserlik, öz-şefkat, özgecilik ve şükran duymanın aracı rolünün olup olmadığını belirlemek ve aracılık etkisi kanıtlanan değişkenler temel alınarak hazırlanan affetmeye yönelik psikoeğitim programının, beliren yetişkinlerin affetmeleri üzerinde etkili olup olmadığını incelemektir. Bu doğrultuda değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi için ilişkisel araştırma modeli, affetmeye yönelik psikoeğitim programının etkisinin sınanması için ise deneysel araştırma modeli kullanılmış olup araştırma yönteminde çeşitleme yoluna gidilmiştir. Araştırma sürecinde iki farklı çalışma grubu kullanılmıştır. İlişkisel verilerin elde edildiği birinci çalışma grubu, beliren yetişkinlik döneminde bulunan 488 üniversite öğrencisinden oluşturulmuştur. Birinci çalışma grubunun yaş aralığı 18 ila 32 arasında değişmekte iken yaş ortalaması 20.32'dir. Deneysel verilerin elde edildiği ikinci çalışma grubu ise 14'ü deney grubunda 14'ü de kontrol grubunda yer almak üzere toplamda 28 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Deney grubunun yaş ortalaması 20.84, kontrol grubunun yaş ortalaması ise 20.79'dur. Araştırmada veriler; araştırmacılar tarafından oluşturulan demografik bilgi formu, Heartland Affetme Ölçeği, Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği, İyimserlik Ölçeği, Öz-Şefkat Ölçeği, Özgecilik Ölçeği ve Şükran Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. İlişkisel verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanı sıra değişkenler arasındaki ilişkinin saptanması için Pearson Korelasyon Katsayısı, Örtük Değişkenli Aracılı Yapısal Model ve Bootstrap Analizi kullanılmıştır. Deneysel verilerin analizinde ise non-parametrik analizler kullanılmış olup, Mann Whitney U-Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre iyimserlik, öz-şefkat, özgecilik ve şükran duyma değişkenlerinin, bilişsel çarpıtmalar ile kendini ve başkasını affetme arasında kısmi aracılık, bilişsel çarpıtmalar ile durumu affetme arasında ise tam aracılık rolünün istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmektedir. Kendini affetme modelinde öz-şefkat, başkasını affetme modelinde özgecilik ve durumları affetme modelinde ise iyimserlik en yüksek etkiye sahip aracılar olarak tespit edilmiştir. Ayrıca aracı değişkenlerin desteklendiği affetmeye yönelik psikoeğitim programına katılan deney grubunun kendilerini, başkalarını ve durumları affetme puanları, kontrol grubuna göre pozitif yönde anlamlı bir farklılık göstermiştir. Deney grubundaki beliren yetişkinlerin affetme puanları üzerindeki bu farklılık, yapılan izleme ölçümünde de kalıcılığını korumuştur. Bu bağlamda affetmeye yönelik psikoeğitim programının, beliren yetişkinlerin affetme düzeylerini artırdığı ifade edilebilir. Sonuç olarak bilişsel çarpıtmaların beliren yetişkinlerin affetmeleri üzerindeki olumsuz etkisini kırmak ve affetme becerilerini artırmak için pozitif psikolojinin kavramları arasında gösterilen iyimserlik, öz-şefkat, özgecilik ve şükran duyma değişkenlerinden faydalanılabileceği söylenebilir.

Özet (Çeviri)

The first aim of this study is to determine whether the variables of optimism, self-compassion, altruism and gratitude, which are accepted as the concepts of positive psychology, have a mediating role in the effect of cognitive distortions on emerging adults' forgiveness of themselves, others and situations. The second aim of this study is to examine whether the psychoeducational program for forgiveness, which was prepared on the basis of the variables with proven mediation effect, is effective on the forgiveness of emerging adults. In this direction, the relational survey model was used to determine the relationship between the variables, and the experimental research model was used to test the effect of the psychoeducational program for forgiveness, and triangulation was used in the research method. Two different study groups were used in the research process. The first study group, from which the relational data were obtained, consisted of 488 university students in emerging adulthood. The age range of the first study group varied between 18 and 32, while the average age was 20.32. The second study group, from which the experimental data were obtained, consisted of 28 university students in total, 14 of which were in the experimental group and 14 were in the control group. The mean age of the experimental group was 20.84, and the mean age of the control group was 20.79. The data were collected using a demographic information form and six self-report scales. In the analysis of relational data, in addition to descriptive statistics, Pearson Correlation Coefficient, Mediated Structural Model with Implicit Variables and Bootstrap Analysis were used to determine the relationship between variables. In the analysis of experimental data, non-parametric Mann-Whitney U Test and Wilcoxon Signed-Rank Test were used. According to the results of the research, it is seen that the variables of optimism, self-compassion, altruism and gratitude have a partial mediation role between cognitive distortions and forgiveness of self and others, and a full mediator role between cognitive distortions and forgiveness of the situation. Self-compassion in the self-forgiveness model, altruism in the forgiveness of others model, and optimism in the forgiveness of situations model were found to be the mediators with the highest effect. In addition, the scores of forgiveness for themselves, others and situations of the experimental group participating in the psychoeducational program for forgiveness in which the mediator variables were supported showed a positive significant difference compared to the control group. This difference in the forgiveness scores of emerging adults in the experimental group was also maintained in the follow-up measurement. In this context, it can be stated that the psychoeducational program for forgiveness increases the forgiveness levels of emerging adults. As a result, it can be said that the variables of optimism, self-compassion, altruism and gratitude, which are shown as the concepts of positive psychology, can be used to reduce the negative effect of cognitive distortions on the forgiveness of emerging adults and to increase their forgiveness skills.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    695058

    Genç yetişkinlerde kişilerarası ilişkiler ile bilişsel çarpıtmalar arasında affetmenin aracı rolü

    The mediator role of forgiveness between the interpersonal relationships and the level of cognitive distortions in young adults

    HATİCE VİLDAN YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL EKŞİ

  2. Tez No

    370319

    Bilişsel çarpıtmalar, empati ve ruminasyon düzeyinin affetmeyi yordama gücünün incelenmesi

    An investigation of the predictive role of cognitive distortions, empathy, and rumination level on forgiveness

    ASLI AŞÇIOĞLU ÖNAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İLHAN YALÇIN

  3. Tez No

    370311

    Üniversite öğrencilerinde affetmeyi yordayan değişkenlerin belirlenmesi

    Determining the variables that predict forgiveness among university students

    ÖZLEM GÜNDÜZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEHER SEVİM

  4. Tez No

    831735

    Bilişsel çarpıtmalar ile kadınların benlik saygısı ve evlilik kaygısı arasındaki ilişki

    The relationship between cognitive distortions and women's self-esteem and marriage anxiety

    BÜŞRA NUR YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Psikolojiİbn Haldun Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU MORGÜL

  5. Tez No

    778266

    Bilişsel çarpıtmalar ile psikopatoloji arasındaki ilişkide ruminasyon ve mutlak gerçek ihtiyacının aracılık etkisi

    Need for absolute truth and rumination's structural equation modelling affect on the relationship between cognitive distortions and psychopathology

    EYLÜL GÜNDAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Psikolojiİstanbul Rumeli Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER FARUK ŞİMŞEK

Geri Dön