Analysis of military terminology in the translation of war literature: A descriptive study on retranslations of Joseph Heller's Catch-22
Savaş edebiyatı çevirisinde askeri terminolojinin analizi: Joseph Heller'ın Madde-22 isimli eserinin yeniden çevirileri üzerine betimleyici bir çalışma
- Tez No: 824424
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ERSÖZLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık (İngilizce) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Bu tez, Madde-22 isimli savaş sonrası edebiyat eserinin Levent Denizci (1976) ve Niran Elçi (2006) tarafından yapılan çevirilerini askeri terminoloji açısından karşılaştırarak incelemeyi amaçlamaktadır. Metodolojik ve kuramsal çerçeve Antoine Berman'ın çeviri eleştirisi modeline dayanmaktadır. Antoine Berman'ın çeviri analitiğine göre, çevirmen seçimlerini anlamak için hedef metindeki deforme edici eğilimlerin incelenmesi gerekmektedir. Bu eğilimler çevirmenin tercihlerine ışık tutabilir ve eleştirmenin metni verimli bir şekilde analiz etmesine yardımcı olabilir. Berman'a göre her çeviri zaman içerisinde eskimektedir, bu sebeple kaçınılmaz olarak yeniden çeviriye ihtiyaç duymaktadır (Berman, 2009). Joseph Heller tarafından yazılan Catch-22, savaş sonrası Amerikan edebiyatına ait, askeri terminoloji açısından zengin, kült bir romandır. Bu çalışma, Levent Denizci'nin Yaygın Kültür Ortaklığı tarafından 1976 yılında yayımlanan çevirisini ve Niran Elçi'nin İthaki tarafından 2006 yılında yayımlanan yeniden çevirisini ele alacaktır. Bu sebeple, bu tez her iki çeviri metninden rastgele seçilen 50 örnekteki askeri terimi Berman'ın on iki deforme edici eğilimine göre betimleyici bir yöntem ile analiz etmiş, sonuçlar Berman'ın yeniden çeviri teorisi ışığında değerlendirilmiştir. Analiz sonucunda varılan bulgular, Levent Denizci tarafından yapılan ilk çevirinin kaynak metni hedef kültüre tanıtmayı amaçladığını göstermektedir. Bu sebeple, bu çeviride ''yerlileştirme'' stratejisi gözlenmektedir. Ayrıca ilk çeviride görülen deforme edici eğilimler, Niran Elçi'nin yaptığı yeniden çeviride daha azdır. Dolayısıyla, Niran Elçi tarafından yapılan yeniden çeviri kaynak metne daha yakındır. Bu sebeple bu çeviride ''yabancılaştırma'' stratejisi gözlemlenmektedir. Sonuçlar kontrol edildiğinde, her iki hedef çeviride de nicel yoksullaştırma, altta yatan anlam ağlarının bozulması, dilsel kalıpların tahrip edilmesi en çok gözlemlenen deforme edici eğilimler olmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to examine the translations of Catch-22 by Levent Denizci (1976) and Niran Elçi (2006) in terms of military terminology. The methodological and theoretical framework is based on Antoine Berman's translation criticism theory. Berman argues that translation criticism should be constructive. According to him, deforming tendencies in the target text should be examined since they can shed light on translator's choices and help the critic analyze the text in a productive way. He also thinks that every translation ages in time and therefore needs retranslation (Berman, 2009). Catch-22, written by Joseph Heller, is a cult post-war novel rich in military terminology. In this thesis, the military terms in Catch-22 were analyzed according to Berman's twelve deforming tendencies and the results were examined in the light of his retranslation theory. In the analysis part, military terms randomly selected from both target texts were shown in tables and analyzed with a descriptive method over fifty examples. The findings of the analysis show that the first translation made by Levent Denizci aimed to introduce the source text to the target culture. So, the strategy of ''domestication'' is observed in his translation. In addition, Niran Elçi's retranslation exhibits fewer deforming tendencies observed in the initial translation. Therefore, Niran Elçi's retranslation is closer to the source text, and the strategy of“foreignization”is observed in this translation. Also, it can be concluded that quantitative impoverishment, the destruction of underlying networks of signification, and the destruction of linguistic patternings are the tendencies that are observed the most in both target texts when the results are checked.
Benzer Tezler
- Valentin Petroviç Katayev'in 'Сын Полка-Sın Polka' eserindeki savaş söz varlığının leksikolojik ve semantik incelemesi
The lexicological and semantic analysis of the war terminology in Valentin Petrovich Kataev's 'Сын Полка- Sın Polk'
AKİF ALPEREN ARISOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Batı Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HADİ BAK
- Milli Savunma Bakanlığı tercümanının bilmesi gereken kelimeler düzeyinde Libya Trablus lehçesinin fonetik ve semantik açıdan incelenmesi
Examination of the Libyan Tripoli dialect's phonetic and semantic at the level of words that required for interpreters in the ministry of national defense
ŞÜKRÜ SÜNBÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dilbilimİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İZZET MARANGOZOĞLU
- A.S. Puşkin'in 'Maça Kızı'' adlı eseri üzerinden Rusçadan Türkçeye çeviride transformasyon teorisi
The transformation theory in Russian-Turkish translation through an analysis of A. S. Pushkin's 'The Queen of Spades
REŞAT YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimGazi ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAMZE ÖKSÜZ
- Lefkoşa'nın 8 numaralı şer'iye sicili transkripsiyon ve değerlendirme
The judical court register of nicosia dated 1110-1111 with number: 8 transcription and its evaluation
SOMER SALMAN
- Özel amaçlı Türkçe öğretiminde ihtiyaç analizi, materyal örnekleri ve terimler sözlüğü: Askeri Türkçe
Needs analysis, examples of materials and glossary of terms in Turkish for special purposes: Military Turkish
EDA ARAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimKocaeli ÜniversitesiYabancılara Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK FİDAN