Tekstil yardımcı kimyasalları üretiminin çevreye verdiği etkilerin yaşam döngüsü analizi ile belirlenmesi
Determining the environmental effects of the production of textile auxiliary chemicals by life cycle analysis
- Tez No: 824470
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜRAY SALİHOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Teknolojileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çevre Teknolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Talep yoğunluğunu hızlı bir şekilde karşılamak isteyen tekstil sektörü, çevresel tahribatı ilk aşamada hesaba katmamıştır. Zaman içerisinde doğanın dengesinin bozuluşu, yerel ve uluslararası otoriteleri harekete geçirmiştir. Sistemden artık estetik beklentinin dışında, fonksiyonel, çevrede daha az iz bırakan ve sürdürülebilir ürünler beklenmeye başlanmıştır. Karbon ayak izi ve yaşam döngüsü değerlendirme çalışmaları adına birçok çalışma gerçekleşmiştir. Bu değerlendirmeler gerçekleştirilirken en önemli girdilerden biri olan tekstil yardımcı kimyasalları hakkındaki bilgilerin kısıtlı olması nedeni ile hesaplamalara dahil edilmemesi yaygındır. Nakliye ve enerji kaynaklı emisyonlar dışında ürünlerin yapısındaki çevresel zararlılıklar göz ardı edilebilmektedir. Bu yüzden tekstil yardımcı kimyasalları üreten bir firmanın verileri ile SimaPro 8.5.0 yazılımı, IMPACT 2002+ metodu ile ISO 14067:2018 standardı kullanılarak kapıdan kapıya sınırı ile çevresel bir değerlendirme yapılmıştır. Bu çalışmada bitim kimyasallarında en çok tercih edilen grup olan yumuşatıcılardan 2 adet noniyonik 2 adet katyonik yumuşatıcı değerlendirilmiştir. Çalışmada 62,5 kg kumaşa etki eden 1 kg yumuşatıcı fonksiyonel birim olarak seçilmiştir. Emisyon değerlerine az miktarda üretimler için tüketilen elektrik enerjisi, payetleme gibi ek enerji tüketim süreçleri ve tedarik aşamaları etki etmektedir. Kimyasalların emisyon yükleri fazla olsa bile ürün içerisinde kullanılan miktarın etkili olduğu görülmüştür. Sıvı formda olan noniyonik yumuşatıcı A ve katyonik yumuşatıcı B'nin payet formunda olan diğer yumuşatıcılara göre daha az çevresel etkisinin olduğu sonucuna varılmıştır. Yazılım ve standart sonuçları hesaplama farklılıkları olmasına rağmen eğilimler örtüşmektedir. Nakliye sürecinin dahil olmadığı durumda ürün manuel karbon ayak izi hesabında sonuçları birbirine yakın hale getirirken sıralamayı değiştirmemiştir. Yazılıma dahil edilmeyen nakliye süreci ciddi oranda azalmalara ve sıralamanın değişmesine neden olmuştur ve fiziksel forma göre ağırlıklandırmanın doğru olmayacağı görülmüştür. Yaşam döngüsü sonucuna yüzey aktif maddelerin oldukça etki etmesi üretici için daha çevreci ham madde seçim stratejilerini doğurmaktadır. Tekstil üreticileri için birincil veri elde edilerek kimyasal tercih kriterleri oluşturulmuştur
Özet (Çeviri)
The textile industry, which would like to meet the demand intensity quickly, did not take into account the environmental damage at the first stage. The deterioration of the balance of nature over time has mobilized local and international authorities. Apart from the aesthetic expectation, functional, sustainable products that leave less traces in the environment have begun to be expected from the system. Many studies have been carried out on behalf of carbon footprint and life cycle assessment studies. It is common for these evaluations not to be included in the calculations due to the limited information about textile auxiliaries, which is one of the most important inputs. Apart from emissions from transportation and energy, environmental hazards in the structure of products can be ignored. For this reason, an environmental assessment was made with the door-to-door limit using the data of a company producing textile auxiliary chemicals, SimaPro 8.5.0 software, IMPACT 2002+ method and ISO 14067: 2018 standard. In the study, 1 kg of softener acting on 62,5 kg of fabric was chosen as the functional unit. Emission values are affected by electrical energy consumed for small amounts of production, additional energy consumption processes such as flakers and supply stages. It has been observed that the amount used in the product is effective in the emission value, as well as the emission loads of the chemicals are important. It was concluded that nonionic softener A and cationic softener B in liquid form have less environmental impact than other softeners in the form of flakes. The trends overlap, although there are differences in software and standard results calculation. In the case that the transportation process is not included, the product did not change the order while making the results close to each other in the manual carbon footprint calculation. The transportation process, which was not included in the software, caused serious reductions and changes in the order, and it was seen that the weighting according to the physical form would not be correct. The fact that surfactants have a great impact on the life cycle result leads to more environmentally friendly raw material selection strategies for the manufacturer. Chemical preference criterias were created by obtaining primary data for textile manufacturers.
Benzer Tezler
- Mechanical properties of carbon nanotube and graphene based yarns
Karbon nanotüp ve grafen esaslı ipliklerin mekanik özellikleri
ESMA NUR GÜLLÜOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Tekstil ve Tekstil Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ELİF ÖZDEN YENİGÜN
- A potential application for textile industrial waste to produce eco-friendly composite
Çevre dostu kompozit üretmek üzere tekstil endüstriyel atığı için potansiyel bir uygulama
ELÇİN EMEKDAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Tekstil ve Tekstil Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT KIVANÇ ŞAHİN
- Pamuk ve pamuk/akrilik karışımı ipliklerin boyanması
Dyeing of cotton and cotton/acrylic yarn
ÖZCAN TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Tekstil ve Tekstil Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HABİP DAYIOĞLU
- Yeni biobozunabilir şeker bazlı aşı-kopolimerlerinin üretimi, sentezi ve tekstil sektöründe iyon tutma özelliklerinin incelenmesi
Production, synthesis and investigation of ion retention properties of new biodegradable sugar based graft copolymers
KAYHAN KINOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mühendislik BilimleriKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiMalzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN CEYHAN
- Ceza infaz kurumlarında çalışan personelin vardiya tasarımı
The shift scheduling framework for personnel employed in correctional institutions
CUMALİ SAĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriGaziantep Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERAP ULUSAM SEÇKİNER