Urban acupuncture as a strategic method to improve cities in terms of blue-green infrastructure
Mavi-yeşil altyapı açısından şehirleri iyileştirmek için stratejik bir yöntem olarak kentsel akupunktur
- Tez No: 824877
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELİH BOZKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Çeşitli konulara sahne olan kentlerdeki nüfus ve yapılaşmanın artması, kamusal alanların niteliğinin azalmasına veya bu alanların yok olma tehlikesiyle karşı karşıya gelmesine sebep olabilir. Bu durum, gelişmekte olan kentlerde yapı stoklarının artmasıyla kent dokusunun değişmesi ve temel yaşama ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik açık alanların sayısının azalmasına sebep olur. Kentsel büyüme, doğru politikaların izlenmemesi veya plansız büyümenin sonucu olarak, ekolojik, sosyal ve ekonomik sorunları tetikleyebilir ve açık alan konforunu azaltır. Günümüz şehirlerinde, kentsel büyüme kamusal mekânların işgaline neden olur. Bu nedenle, sürdürülebilir ve döngüsel mekân üretimi modellerinin araştırılması ve uygulanması gerekir. Kentsel büyüme ve yapılaşma süreci, kentteki açık alanların niteliklerini olumsuz yönde etkiler. Kentlerde bulunan bireylerin yaşamı kent formu ile çok yakından ilişkilidir. Dolayısıyla, kent formu ile ilgili ekolojik, ekonomik ve sosyal konular da etkilenir. Günümüz şehirlerinde kentsel büyüme, kamusal alanların yapı stokları tarafından işgaline dayanır ve bu işgal niteliksizleşmeye yol açabilir. Açık alan tasarımı, kentsel büyümenin etkisi altında kalmış ve kompleks hale gelmiştir. Bu nedenle, açık alan tasarımı alanındaki tüm aktörler, gelecekteki değişimlere açık olarak kentsel tasarım yöntemleri geliştirmelidir. Altyapı ve kentsel büyümenin etkisi, açık alan tasarımını da etkiler ve bu etki yaşam kalitesini de etkiler. Bu nedenle, açık alan kalitesini korumak ya da artırmak için farklı tasarım yöntemlerinin geliştirilmesi çok önemlidir. Tez araştırmasının amacı, şehirlerin mavi-yeşil altyapı açısından iyileştirilmesini hedeflemektedir. Bunun için, kentsel akupunktur gibi yenilikçi ve stratejik bir yöntem incelenmektedir. Çalışma kapsamında, kentsel akupunkturun peyzaj tasarımı ile ilişkisi ve bu ilişki sonucu kente ve kentliye sağlanabilecek faydalar araştırılmıştır. Akupunktur yöntemi sayesinde, kentlerdeki mavi-yeşil altyapı sistemlerinin iyileştirilmesi potansiyelleri üzerine yoğunlaşılmıştır. Çalışmanın sonuçları, şehirlerin sürdürülebilir ve yaşanabilir hale getirilmesine katkıda bulunabilecektir. Tez çalışması, araştırma sorularını yanıtlamak amacıyla iki aşamalı olarak planlanmıştır. İlk aşamada, kentsel akupunktur, mavi-yeşil altyapı ve sosyal bağlam gibi ilgili konular kavramsal olarak incelenmiştir. İkinci aşamada vaka çalışmaları incelenip, karşılaştırmalı vaka çalışması değerlendirmesi yapılmıştır. İlk aşamadaki literatür çalışması sonuçları, ikinci aşamaya girdi olarak kullanılarak, vaka çalışmalarının hangi kriterlere göre seçileceği ve nasıl değerlendirileceği belirlenmiştir. Bu belirleyici kriterler şunlardır: Ölçek (1), Müdahale (2), Süre (3), Kullanıcı Grubu (4), Mavi-Yeşil Altyapı Etkisi (5), Potansiyel Aşağıdan Yukarıya Etki (6). Bu gruplama, vaka çalışmalarını teori ve güncel konular bağlamında değerlendirmek amacıyla kentsel akupunktur kavramından bağımsız olarak değil, doğrudan teori ve geçmişten günümüze değerlendirmek üzere yapılmıştır. Projenin 2. aşaması, karşılaştırmalı vaka çalışmaları ve değerlendirmelerine odaklanmaktadır. Bu aşamada, uygulanmış olan mevcut projeler üzerinden vaka çalışmaları yapılmıştır. Vaka çalışmaları için öncelikle belirlenmiş olan kriterler doğrultusunda bir matriks oluşturulmuş ve bu matriks üzerinde incelenmiştir. Sonrasında, oluşturulmuş bu matriksler doğrultusunda bir değerlendirme ölçeği geliştirilmiş ve bu ölçek her projeye uygulanmıştır. Değerlendirme ölçeğinin oluşturulması sırasında, literatür araştırması sonucu elde edilen kavram diyagramından yararlanılmıştır. Böylece, mevcut projeler kentsel akupunktur bağlamında objektif bir şekilde değerlendirilebilmiştir. Genel değerlendirme kriterleri hem nitel hem de nicel olduğundan, nitel olanlar belirli ilkelere göre nicel değerlendirmeye uygun hale getirilmiştir. Ardından 'düşük-orta-yüksek' şeklinde basit bir analitik değerlendirme yapılmıştır. Böylece üç aşamalı bir ortak değerlendirme ölçeği oluşturulmuştur. Bu yöntem karşılaştırmalı durum çalışması için uygun bulunmuş, grafikten okumayı ve karşılaştırmayı kolaylaştırmıştır. Projelerin değerlendirme ölçeği, mavi-yeşil altyapı üzerindeki etkisi (BGI), süresi ve olası aşağıdan yukarıya etkisi dikkate alınarak hazırlanmıştır. Her bir değerin tek seferde okunabileceği genel bir değerlendirme izi oluşturulur. Böylece projenin birden fazla parametresinin değerlendirmesi tek bir grafik ifade ile yapılabilmektedir. Her projenin oluşan proje lekesi birbirinden farklıdır. Böylece aynı anda 20 proje birden farklı parametrelere göre değerlendirilip karşılaştırmaya elverişli hale getirilmiştir. Değerlendirme skalasının belirlediği kriterler doğrultusunda incelenen projelerde, projelerin farklı parametreleri arasındaki ilişkiler ortaya çıkmıştır. Proje kriterleri ve aldığı değerler arasında ikili veya üçlü ilişkiler kurulup yorumlanmıştır. Böylece kentsel akupunkturun mavi-yeşil altyapıya etkisi çeşitli ilgili parametrelerle değerlendirilmiştir. Peyzaj altyapısı ve akupunktur ilişkisinde sürenin ve müdahalenin önemli ve etkili olduğu görülmüştür. Şehirlerin altyapısını iyileştirecek potansiyeli olan akupunktur projelerinin, iyileşme süresi için zamana ihtiyacı vardır ve müdahalenin şekli önemlidir. Örneğin bir dere kenarı cep parkı yenileme projesinin mavi-yeşil altyapıya olan katkısı, yağmur suyu yönetimiyle ve değişen iklimlerle çevreye sağladığı konforla ölçülebilir. Bu sebeple müdahale yapıldıktan sonra farklı iklimlere ve çeşitli koşullara maruz kalan projeler ancak uygun şekilde değerlendirilebilir. Aynı zamanda akupunktur müdahalede süre ile doğrusal ilişkisi olan bir diğer parametre de sosyal etkidir. Kentsel akupunktur müdahaleleri sayesinde kentlerde suç oranlarının azalması, refah düzeyinin artması ve sosyal entegrasyonun artması gibi çeşitli olumlu sosyal etkiler gözlemlenmiştir. Örneğin yenileme projesi dahilinde atıl alanların kamuya kazandırılması sonucu oluşan güvenli ortamla suç oranları azalabilir. Bunun için kamunun yenilenen alanı kullanması gibi yeni bir alışkanlığı benimsemesi gerekir ki önceden atıl olan bu alan daha dinamik ve sürekli kullanım sayesinde daha güvenli bir hale gelebilir. Bu durumun oluşması için de belirli bir sürenin geçmesi gereklidir. Aşağıdan yukarıya etki de benzer şekilde süre ile doğru orantılıdır. Akupunktur müdahaleler ile kentin belirli yerlerinde minimal iyileştirmeler yaptıkça, süreç içerisinde kent genelinde artan bir iyileşme görülmesi mümkündür. Peyzaj tasarımında“kentsel akupunktur”kavramı, bir şehrin altyapısındaki sorunları tasarım yoluyla ele alan kapsamlı ve uyarlanabilir bir sistem öngörür. Kamusal alanları geliştirmek ve yağmur suyu yönetimi ve konfor gibi sorunları ele almak için hem estetik hem de işlevsel unsurları birleştirir. Taktiksel ve stratejik bir şekilde birden fazla zorluğu etkili bir şekilde ele alan çok yönlü bir yaklaşımdır. Bu tez ile literatürde kentsel akupunktur ve mavi-yeşil altyapı ilişkisi farklı kaynaklarla zenginleştirilmiş ve kronolojik kavram tanımları incelenmiştir. Kentsel akupunktur yöntemi ile mavi-yeşil altyapının kentleri iyileştirme potansiyelleri araştırılmıştır. Sonraki aşamada ise geliştirilen özgün yöntemle mevcut projeler üzerinden farklı durumların akupunktur etkisi ölçülmüş ve ortak bir paydada karşılaştırılıp tartışılmıştır. Günümüzde gittikçe genişleyen metropollerde, akupunktur yaklaşımıyla, çözüm odaklı, pratik ve uygulanabilir projeler, tamamlanması yıllar alabilen uzun vadeli projelere göre, daha yaşanabilir kamusal alanlar yaratma potansiyeline sahiptir. Kentsel akupunktur müdahaleleri, proje uygulama süreçlerini kolaylaştırıp hızlandıran, pratik ve ekonomik çözümler sunar.
Özet (Çeviri)
In developing cities, the growth of building areas leads to changes in the urban fabric and a decrease or threat to the availability of open spaces, a basic necessity for living. Urban form greatly influences individuals' way of life and is therefore related to ecological, economic, and social issues. In contemporary cities, urban expansion occurs through the development of public spaces, both on the periphery and within the interior. To address the overdevelopment and degradation of public spaces by building stock, research into sustainable and circular space production and development of models is necessary. The complexity of cities' growth impacts the design of open spaces, affecting the quality of life. With an increase in complex parameters, open space design becomes increasingly important in maintaining or improving the quality of open spaces in the face of infrastructure changes and complex relationships. The concept of urban acupuncture was first put forward in the 1960s and has since been applied in various physical forms. The potential for its use in improving cities is widely recognized, especially in light of the numerous actors and problems that exist in urban environments and make it difficult to implement large-scale improvement projects. The approach of urban acupuncture offers a solution-oriented, immediate intervention method to address these challenges. This research aims to explore the full potential of urban acupuncture as an innovative and strategic method for enhancing cities. The focus is on investigating the benefits of combining urban acupuncture with landscape design to improve both the blue-green infrastructure and social context of cities. The study aims to analyze the improvement potential of blue-green infrastructure in urban areas through the use of the acupuncture method. Urban acupuncture offers a unique opportunity to tackle the complex challenges of modern cities. It provides a means of implementing small-scale, targeted interventions that can have a positive impact on the larger urban environment. By examining the relationship between urban acupuncture and landscape design, this research seeks to demonstrate the positive impact that this approach can have on cities and their residents. The goal is to advance our understanding of the role that urban acupuncture can play in creating more livable, sustainable, and resilient urban environments. The research was conducted in two phases. In the first phase, relevant topics such as urban acupuncture, blue-green infrastructure, and social context were analyzed conceptually. In the second phase, case studies were conducted and evaluated. The literature review conducted in the first phase helped to determine the criteria used to select and evaluate the case studies within the context of the subject. These criteria were: scale(1), intervention(2), duration(3), user group(4), blue-green infrastructure impact(5), potential bottom-up impact (6). The second phase of the project involved comparative case studies and evaluations. The projects were first analyzed using a matrix based on the criteria established in the literature review from the first phase. A rating scale was developed based on the concept diagram derived from the literature research. As the evaluation criteria were both qualitative and quantitative, the qualitative elements were made quantifiable. The rating scale was designed to take into account the scale of the projects, the impact on the blue-green infrastructure (BGI), duration, and potential bottom-up impact(PBUI). A cumulative evaluation trace was created, allowing for the evaluation of multiple project parameters with a single graphic representation. The projects were evaluated according to the criteria defined by the rating scale, revealing relationships between the different project parameters. Bilateral or triple relationships were identified and interpreted between the project criteria and the scores it received. This allowed for the assessment of the impact of urban acupuncture on blue-green infrastructure and social context using various relevant parameters. The concept of“urban acupuncture”in landscape design envisions a comprehensive and adaptable system that addresses issues within a city's infrastructure through design. It combines both aesthetic and functional elements to enhance public spaces and address problems such as storm water management and comfort. It is a multi-faceted approach that effectively tackles multiple challenges in a tactical and strategic manner. In today's constantly growing cities, solution-oriented, practical and applicable projects using the approach of urban acupuncture have the potential to create more livable public spaces compared to long-term projects that may take years to complete. Urban acupuncture interventions offer practical and cost-effective solutions that enable and expedite the project implementation process.
Benzer Tezler
- Sağlıklı kentler için atıl kamusal mekanları dönüştürmek: Kentsel akupunktur yaklaşımı
Transformation of abandoned public spaces for healthy cities: Urban acupuncture approach
BAHAREH JOOSHANI
- Tarihi dokuda yeşil akupunktur ile yeşil ağ oluşturma: Tarihi yarımada örneği
Creating green network through green acupuncture: The case of historic peninsula
BAHRİ KOÇYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Coğrafyaİstanbul ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİDE CANDAN ZÜLFİKAR
- Katılımcı 'ara mekân' müdahalelerinin kent ve insan etkileşimi çerçevesinde ele alınması
Participatory 'in-between space' interventions in the context of urban and human interaction
FATMA ZEYNEP KIZILTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkGebze Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMİLE SANEM ERSİNE MASATLIOĞLU
- Sürdürülebilir kentler ve topluluklar bağlamında yeşil alanların incelenmesi: Ataköy ve Şirinevler örnekleri
Investigation of green spaces in the context of sustainable cities and communities: Ataköy and Şirinevler examples
GÜLŞEN MERVE KOCATEPELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Kültür ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN DOSTOĞLU
- Gaziantep geleneksel şehir dokusunda yer alan sokakların fiziki yapı özelliklerinin araştırılması
Investigation of the physical characteristics of the streets in the traditional urban fabric of city of Gaziantep
AYDA UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkHasan Kalyoncu ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜLAY KARADAYI YENİCE