Özbekistan güvenlik ve dış politika tercihlerinin idealizm-realizm çerçevesinde değerlendirilmesi
Evaluation of Uzbekistan security and foreign policy preferences within the framework of idealism-realism
- Tez No: 827112
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYKUT ACAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Özbekistan, Güvenlik, Dış Politika, Kerimov, Mirziyoyev, Uzbekistan, Security, Foreign Policy, Karimov, Mirziyoyev
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 335
Özet
Kerimov'un Özbekistan'ın kurucu devlet başkanı olarak temel amacı ülkenin siyasi, ekonomik ve toplumsal istikrarını sağlamak olmuştur. Ulus devlet inşa sürecinin, sosyal ve ekonomik yapının dönüşümü gibi köklü değişikliklerin devlet eliyle yapılmak zorunda olması Kerimov'un kendi rejimi ile devletin geleceğini birleştirmesine neden olmuştur. Bu durumun sonucunda ortaya çıkan otoriter yönetim yapısı ise otoriter yönetimden rahatsız olanların da desteği ile radikal dini/siyasi grupların kuvvetlenmesine ve etkinlik alanını genişletmelerine yol açmıştır. Diğer taraftan Kerimov'un dış politikada realist tercihlerde bulunması komşu ve küresel aktörlerle ilişkileri olumsuz etkilemiştir. Ülkenin bağımsızlığını ve egemenliğini sağlamlaştırmaya yönelik dış politika tercihlerinde bulunmuş olan Kerimov, hiçbir küresel aktörü öncelememiş; ülke menfaatlerini koruma adına gerektiğinde küresel aktörlerle ilişkileri dondurmaya varan keskin politika değişikliklerine gitmekten çekinmemiştir. Komşu ülkelerle sorunların çözümünde de benzer bir dış politika izleyen Kerimov'un ülke menfaatleri açısından en kârlı anlaşmaları yapmak istemiştir. Ulus devlet sürecinde belirgin bir ilerlemenin yaşandığı, ülke yönetiminin kısmen de oturmuş olduğu ve radikal dini/siyasi grupların en zayıf olduğu bir dönemde iktidara gelmiş olması Mirziyoyev'in idealist politikalar izlemesine olanak tanımıştır. Yeni Özbekistan söylemi ile reform çalışmalarına başlayan Mirziyoyev, kuruluş döneminde gerekli olan ancak günün şartlarını karşılamakta yetersiz kalan ekonomik ve siyasi birçok düzenlemeye son vermiştir. Çünkü ekonomik kalkınma gerçekleşmeden halk desteğinin kazanılması ve ülke içindeki sorunların çözümü mümkün değildir. Reform çalışmalarına halkın dahil olmasını sağlayarak halkı kazanmaya çalışan Mirziyoyev bu sebeple ekonomik kalkınmaya da büyük bir önem vermektedir. İnanç turizminin geliştirilmeye çalışılmasını, vizelerin kaldırılmasını, diplomatik ilişkilerin artırılmasını, yabancı yatırımcıların davet edilmesini ve ekonomik alanda reformların yapılmasını bu bağlamda değerlendirmek mümkündür. Mirziyoyev, dış politikada komşu ülkelere öncelik vermiş ve komşu ülkelerle yaşanan sorunların çözümü için gerekirse tavizlerin verilebileceğini dile getirmiştir. Mirziyoyev aynı zamanda küresel aktörler olan ABD, Rusya, Çin, AB'nin yanı sıra Asya, Avrupa, Orta Doğu ülkeleri ve Türkiye ile ikili ilişkileri geliştirmiştir. Güvenlik odaklı olmayan dış politika tercihleri ile Mirziyoyev, Özbekistan'ın komşuları ve küresel aktörlerle olan sorunların çözümüne büyük katkı sağlamıştır. Bütün bunların yanında izlenen politikaların beklenen sonucu vermemesi; iç, bölgesel ve küresel sorunların Özbekistan'ı etki altına alması durumunda Mirziyoyev'in farklı politikalar izlemesi de muhtemeldir.
Özet (Çeviri)
Karimov's main objective as the founding president of Uzbekistan was to ensure the political, economic and social stability of the country. The fact that radical changes such as the nation-state building process and the transformation of the social and economic structure had to be made by the state caused Karimov to combine his regime with the future of the state. The authoritarian management structure that emerged as a result of this situation, with the support of those who were uncomfortable with the authoritarian government, led to the strengthening of radical religious/political groups and expanding their field of activity. On the other hand, Karimov's realist choices in foreign policy adversely affected relations with neighboring and global actors. Karimov, who made foreign policy choices to consolidate the country's independence and sovereignty, did not prioritize any global actor; In order to protect the country's interests, it did not hesitate to make sharp policy changes, including freezing relations with global actors when necessary. Karimov, who followed a similar foreign policy in solving problems with neighboring countries, wanted to make the most profitable agreements in terms of the country's interests. The fact that he came to power at a time when there was a significant progress in the nation-state process, the country's administration was partially settled and the radical religious/political groups were at their weakest allowed Mirziyoyev to follow idealist policies. Mirziyoyev, who started the reform studies with the new Uzbekistan discourse, put an end to many economic and political regulations that were necessary during the establishment period but were insufficient to meet the conditions of the day. Because without the realization of economic development, it is not possible to gain public support and solve the problems within the country. Mirziyoyev, who tries to win the people by ensuring the participation of the people in the reform works, therefore attaches great importance to economic development. In this context, it is possible to evaluate the development of faith tourism, the abolition of visas, the increase of diplomatic relations, the invitation of foreign investors and the reforms in the economic field. Mirziyoyev gave priority to neighboring countries in foreign policy and stated that concessions could be made if necessary to solve the problems with neighboring countries. Mirziyoyev also developed bilateral relations with global actors such as the USA, Russia, China, the EU, as well as Asia, Europe, Middle East countries and Turkey. With his non-security-oriented foreign policy choices, Mirziyoyev made a great contribution to the solution of problems with Uzbekistan's neighbors and global actors. In addition to all these, the policies followed do not yield the expected results; In the event that domestic, regional and global problems affect Uzbekistan, it is possible that Mirziyoyev will follow different policies.
Benzer Tezler
- Dış ticarette teslim ve ödeme şekillerinde eğitim gereklerinin belirlenmesi
Determination needs of education in terms of payment and delivery in foreign trade
YADIGARJON GAYİPOV
- Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Amerika Birleşik devletlerinin Orta Asya politikası
Central asian policy of the United States of America after the breakup of the Soviet Union
ŞATLIK AMANOV
Doktora
Türkçe
2007
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF.DR. REFET YİNANÇ
- Özbekistan'ın büyük güçlerle ilişkileri 1991-2016
Relations of uzbekistan's with the great powers 1991-2016 / озбекистандын улуу державалар менен мамилелери 1991-2016 / взаимоотношения узбекистана с великими державами 1991-2016
KAYAHAN KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALTINBEK COLDOŞOV
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- Özbekistan Cumhuriyeti: İnşası, gelişimi ve Türk devletleri politikası (1991-2023)
Republic of Uzbekistan: Establishment, development and policy of Turkic states (1991-2023)
GULRUKH DADAKHON KHASAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerKarabük ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ASKER