93 numaralı Antalya şer'iyye sicil defteri'nin transkripsiyon ve değerlendirilmesi (H. 1282 – 1284 / m. 1865 – 1868)
The transcription and evaluation of court record numbered 93 of Antalya (H. 1282 – 1284 / M. 1865 – 1868)
- Tez No: 827176
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE DURGUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Antalya, şer'iyye sicili, mahkeme, kadı, nâib, Antalya, Sharia Court Registers, court, qadi (judge), na'ib (deputy judge)
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 619
Özet
Bilindiği üzere Osmanlı çok uluslu bir yapıya sahip olmasının yanı sıra özellikle Türk-Müslüman kimliği ile ön plana çıkan bir devlettir. Kozmopolit bir yapıya sahip olan Osmanlı, şer'î ve örfî olmak üzere ikili ve birbirini tamamlayan hukuk sistemine sahiptir. Şer'î hukukun uygulayıcısı olan kadı ve onun yardımcısı olan nâib de Osmanlı Devleti'nde oldukça önemli konuma sahiptir. Kadı veya nâib tarafından tutulan şer'iyye sicilleri ise hukuk ve tarih gibi birçok alanda ilk elden kaynak olarak ön plana çıkmaktadır. Tez konumuzun ana kaynağı olan 93 Numaralı Antalya Şer'iyye Sicil Defteri'nin içerik açısından oldukça zengin olması, Tanzimat Fermanı'nın ilanından sonra Antalya'nın 1865 – 1868 yılları arasında idârî teşkîlât, taksîmâtı ve adlî teşkîlâtı, askerî ve dînî hayatı ve sosyo-ekonomik durumu hakkında bilgiler edinmemize olanak sağlamaktadır. Tarihi oldukça eski zamanlara kadar dayanan Antalya, farklı isimlerle anılmasının yanı sıra bir liman şehri olarak akıllara kazınmıştır. Liman zaman zaman popülerliğini kaybetse de uzun yıllar ticaret merkezlerinden biri olma özelliğini sürdürebilmeyi başarmıştır. 1865 – 1868 yılları arasını kapsayan 93 Numaralı Antalya Şer'iyye Sicil Defteri, liman hareketliliği açısından da dolaylı yollardan bilgiler vermektedir. Gemi, gemici, sefîne kayıtları, bazı dükkanlarda ve terekelerde yer alan denizcilikle ilgili malzemeler ve deniz aşırı tüccarlar kayıtları dolaylı kayıtlara örnek olarak gösterilebilir. Şer'iyye sicillerinde yer alan tedavülde olan paralar, tereke kısmındaki eşyalar ve fiyatları, gayrimenkul-alım satımı gibi hususlar ekonomik alana ilişkin bilgi vermektedir. Sosyal alanda ise mahalleler ve yerleşim, aile ve yaşadığı mekân, özellikle terekelerde yer alan ev ve giyim-kuşam eşyaları sayesinde birtakım çıkarımlar yapılabilmektedir. Ayrıca Gayrimüslim kayıtlarının bolluğu, kendi içlerindeki yaşamın yanı sıra Müslüman-Gayrimüslim ilişkileri hakkında da bilgi edinmemize zemin hazırlamaktadır. Bunların yanı sıra şer'iyye sicilleri sayesinde Tanzimat Fermanı'nın getirmiş olduğu yeniliklerin, emir ve yasakların merkezden uzak sayılabilecek bölgelerdeki uygulanabilirliği hususu da gözlenebilmektedir.
Özet (Çeviri)
The Ottoman Empire, known for its multinational structure, prominently featured the Turkish-Muslim identity. As a cosmopolitan entity, the Ottoman Empire had a dual and complementary legal system consisting of Islamic (Sharia) law and customary law. The qadi (judge) and his deputy, the na'ib (deputy judge), held significant positions in the Ottoman Empire as enforcers of Sharia law. The Sharia court registers kept by the qadis and na'ibs serve as primary sources in various fields such as law and history. The main source for our thesis is the 93rd Numbered Antalya Sharia Court Register, which is rich in content. It allows us to obtain information about the administrative, territorial, judicial, military, religious, and socio-economic aspects of Antalya from 1865 to 1868, following the proclamation of the Tanzimat Decree. Antalya, with its ancient history, has been remembered as a port city under various names. Although the prominence of its port fluctuated over time, it managed to maintain its status as a commercial center for many years. The 93rd Numbered Antalya Sharia Court Register, covering the years 1865 to 1868, indirectly provides information about port activities. Records of ships, sailors, and maritime affairs, as well as materials found in certain shops and estates, and traders, serve as indirect sources of information. The circulating currency, the inventory of items in estates, and their prices, as well as real estate transactions, provide insights into the economic sphere. In the social domain, analysis can be made regarding neighborhoods, settlements, families, living conditions, and particularly homes and clothing items found in estates. Furthermore, the abundance of records concerning non-Muslims allows us to gain insights not only into their lives but also into Muslim-non-Muslim relations. Additionally, through the Sharia Court Registers, we can observe the implementation of the innovations, commands, and prohibitions introduced by the Tanzimat Decree in regions considered somewhat distant from the center.
Benzer Tezler
- Türkiye'deki Bölünmüş Yol Çalışmalarının Değerlendirilmesi
Assessment of Dual Carriageway Works in Turkey
GÜRKAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
UlaşımEge Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YALÇIN ALVER
- 93 numaralı mühimme defteri (1069-1071/1658-1660) tahlil-transkripsiyon ve özet
93 numberd muhimme register
AZİZE GELİR ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇETİN VARLIK
- Konya Mevlevîhânesi'ndeki 51-45-35-13-53 ve 93 numaralı mektup zarfları ve içerikleri
Letter envelopes No. 51-45-35-13-53 and 93 in Konya Mevlevi lodge and their contents
BÜŞRA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArşivSelçuk ÜniversitesiMevlâna ve Mevlevîlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN KUNDURACI
- Aşkî Mustafa Efendi'nin Medine tarihine dair eseri metin-muhteva (2. cilt 1-93 numaralı varaklar)
Aşkî Mustafa Efendi's work on history of Medina-content (volume 2, leaflets 1-93)
HASAN BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ŞAMİL BAŞ
- Gaziantep turizm coğrafyası
Gazi̇antep touri̇sm geography
NİYAZİ YERLEŞMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TIRAŞ