Rutinler için hazırlık (Ready4Routınes) müdahale programının çocukların yönetici işlev becerileri ile annelerin özerklik destekleyici ebeveynlik stillerine ve stres düzeylerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of 'Ready4Routines' intervention program on children's executive functioning skills and mothers' autonomy supportive parenting styles and stress levels
- Tez No: 828895
- Danışmanlar: PROF. DR. FİGEN GÜRSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Psychology, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 259
Özet
Bu araştırmada Rutinler için Hazırlık (Ready4Routines) Müdahale Programının çocukların yönetici işlev becerileri ile annelerin özerklik destekleyici ebeveynlik stilleri ve annelerin stres düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Karma modelde olan araştırmanın nicel boyutunda ön, son ve kalıcılık testli kontrol gruplu (2x3) desen, nitel boyutunda ise ebeveynler ile yapılan bireysel görüşmeler yer almaktadır. Çalışmaya Ankara ili Altındağ ilçesinde yaşayan ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiş düşük sosyoekonomik bölgelerdeki bağımsız anaokullarına devam eden, 48-60 aylık tipik gelişim gösteren çocuğa sahip olan, okuma yazma bilen ve araştırmaya katılmak için gönüllü olan anneler dahil edilmiştir. Bu kapsamda kriterlere uyan ve seçkisiz olarak deney ve kontrol grubuna dahil edilen 36 (19 deney ve 17 kontrol) anne ve onların çocukları çalışma grubunu oluşturmuştur. Deneysel desendeki araştırmada ön testlerde, nicel boyut için çocuklar ve aileleri ile ilgili demografik bilgiler elde etmek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan“Genel Bilgi Formu”, çocukların yönetici işlev becerilerini değerlendirmek amacıyla öğretmen tarafından doldurulan Taşkın Gökçe ve Kandır (2020) tarafından geliştirilen“Çocuklarda Yönetici İşlevlerin Gelişimini Değerlendirme Ölçeği”, annelerin stres düzeylerini incelemek için Aydoğan ve Özbay (2017) tarafından geliştirilen“Ebeveynlik Stres Ölçeği”kullanılmıştır. Annelerin özerklik destekleyici ebeveynlik stillerini değerlendirmek için ise araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan“Özerklik Destekleyici Ebeveynlik Ölçeği”kullanılmıştır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirliği araştırma kapsamında sınanmış olup oluşan beş faktörlü yapının doğrulandığı ve güvenirliği sağladığı (Cronbach alpha=.67-.85) belirlenmiştir. Nitel boyut için ise ailenin rutinlerini öğrenmek, bu konudaki farkındalıklarını ve becerilerini belirlemek için araştırmacılar tarafından geliştirilmiş“Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu”kullanılmıştır. Rutinler için Hazırlık Müdahale Programı uygulanmadan önce çeviri, ihtiyaç analizi, dil ve kültür açısından uygunluğunu belirlemek için uzman görüşü ve pilot uygulama aşamaları tamamlanmıştır. Türk dili ve kültürüne araştırma kapsamında uyarlanmış olan Rutinler için Hazırlık Müdahale Programı, programa katılmak için gönüllü olan ve deney grubuna dahil edilen annelere yüz yüze olarak çocuklarının devam ettiği anaokulunda 10 hafta süre ile haftada bir yarım gün olacak şekilde grupça ve bireysel görüşmeler ile araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Programın uygulanması bitince ön testlerde toplanan veriler yine aynı ölçme araçları ile hem deney hem de kontrol grubundan toplanmıştır ve altı hafta sonra ise sadece deney grubuna kalıcılık testi uygulanmıştır. Ön test, son test ve kalıcılık testi olarak toplanan nicel verilerin normal dağılım göstermediği belirlendiği için bağımsız iki kategorili değişkenlerin analizleri için Mann Whitney U testi ve bağımlı değişkenler için ise Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Nitel verilerde ise içerik analizi yöntemi kullanılarak tema, kod ve alt kodlar halinde analiz gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda program sonrasında deney grubunu oluşturan annelerin çocuklarının yönetici işlev becerileri alt boyutları olan çalışan bellek, öz düzenleme ve empati/ketlemede (p
Özet (Çeviri)
The present study was intended to reveal the impacts of the Ready4Routines intervention program on children's executive functioning skills and mothers' autonomy-supportive parenting and stress levels. In this mixed-design study, while the quantitative side was designated with pre-, post-, and retention tests with a control group (2x3), we held interviews with the participants on the qualitative side. Using the criterion sampling technique, we selected the sample among literate and voluntary mothers living in Altindag, Ankara with 48-60-month-old typically developing children attending independent kindergartens in low socioeconomic neighborhoods. Accordingly, we carried out this study with 36 mothers and their children satisfying the inclusion criteria and randomly assigned to the experimental and control groups (19 experimental and 17 control). The pre-test data were collected using a demographic information form, the Scale for Evaluation of the Development of Executive Functions in Children - a teacher-report measurement tool developed by Taşkın Gökçe and Kandır (2020) to evaluate children's executive functioning skills -, the Parenting Stress Scale - developed by Aydoğan and Özbay (2017) to examine the parents' stress levels -, and the Autonomy Supportive Parenting Scale. We confirmed the five-factor structure of the last scale in this study and concluded it to be a valid and reliable tool (Cronbach alphas = .67-.85). In qualitative inquiry, we utilized a semi- structured interview form to learn about the participants' family routines, their awareness and their abilities on routines. Prior to the intervention program, we elicited expert opinions and performed a pilot implementation to reveal its suitability for translation, needs analysis, language, and culture. Adapted to the Turkish context, the Ready4Routines intervention program was implemented for the mothers in the experimental group face-to-face in their children's kindergartens through group and individual interviews once a week (half time) for ten weeks. Following the implementation of the program, we collected the post-test data from both groups using the same measurement tools in the pre-test phase and administered a retention test only to the experimental group six weeks after the post-test measurements. Since the quantitative data showed a non-normal distribution, while the independent pair-wise comparisons were performed using a Mann-Whitney U test and we used a Wilcoxon Signed-Rank test as a nonparametric test for dependent samples. On the other hand, the qualitative data were subjected to content analysis with themes, codes, and sub- codes. The post-test findings uncovered that the children of the mothers in the experimental group had significantly promoted working memory, self-regulation, and empathy/inhibition - dimensions of executive functioning skills - (p < 0.05). The mothers, on the other hand, had significantly enhanced ability to regulate family routines and reduced parenting stress (p < 0.05). The retention tests also demonstrated that the children maintained enhanced working memory and self-regulation skills (p < 0.05) and that the parents continued to enjoy the promoted regulation of family routines and the children's involvement in family routines. Despite disruptions in family routines due to the earthquake disaster experienced in our country during the retention tests, the established family routines beforehand seem to have emerged as a protective factor for the children and mothers. Besides, the distinct contribution of this study to the literature may be that our findings documented Ready4Routines to be an efficient program with the potential to culturally support children's executive function skills, reduce parents' stress, regulate family routines, and promote children's autonomy thanks to a recognized opportunity to be involved in daily routines, such as mealtime, bedtime, and transitions.
Benzer Tezler
- MIXPREP: Machine learning-based multitrack mix preparation assistant
MIXPREP: Çok kanallı ses miksaj hazırlığı için makine öğrenmesi tabanlı asistan
İSMET EMRE YÜCEL
- Erken çocukluk döneminde özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin çocuklarına beceri öğretmelerinde ev ziyareti uygulamasının etkililiği
Effectiveness of home visiting practice for parents with special needs children in teaching skills to their children in early childhood
ŞEYDA YILDIRIM PARLAK
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA AKSOY
- Havalı tabanca atıcı sporcuların atış performansı sürecinde göz bebeği hareketlerinin karakteristiği
Pupil movements characteristic of air pistol shooter athletes during shooting performance
FATİH SERDAR ŞENDURAN
Doktora
Türkçe
2021
SporBursa Uludağ ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TONGUÇ VARDAR
- Türkiye'de tohumluk tescil ve sertifikasyonunda veri tabanı uygulaması üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
M.EMİN AKKAŞ
- Design and implementation of high power GaN amplifiers with nonlinear optimization techniques
Doğrusallaştırılmış yüksek güçlü GaN kuvvetlendiricilerin tasarımı ve gerçeklemesi
LIDA KOUHALVANDI
Doktora
İngilizce
2021
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL SERDAR ÖZOĞUZ