Kosova'da melamilik üzerine bir inceleme: Şeyh Junus Sabri örneği
A study on melamism in Kosovo: The example of Sheikh Junus Sabri
- Tez No: 829373
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLAVER SELVİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 277
Özet
19. Yüzyılda Kosova'da Kādiriyye, Rifâiyye, Şâzeliyye, Sa'diyye, Bektaşiyye, Nakşibendiyye, Halvetiyye ve Sinâniyye Tarîkatları yerleşik, örgütlü bir şekle girmiş durumdadır. 19. Yüzyılın ortalarında Kosova yeni bir tasavvufî hareketin ortaya çıkıp geliştiği bir yer teşkil etmektedir. Tasavvufî hareket adı ile kastedilen Muhammed Nûrü'l-Arabî'nin Melâmîlik ismindeki Tarîkatıdır. Kahire'de doğan, ancak Üsküp, Prizren gibi Kosova Vilayetinin önemli merkezlerinde yaşayan ve tarîkatını yayan Muhammed Nûrü'-Arabî melâmet neşvesini ilmî ve kısmen örgütlenmiş bir hale sokmuştur. Etkin öğretici metoduyla Kosova'da tesirlerini göstermiş, tasavvuf kültürüne zenginlik katmıştır. Muhammed Nûrü'l-Arabî'nin Kosova'daki halifeleri Abdurrahim Fedâî, Recep Hulûsî, Hızır Süleyman, Maksud Hulûsî, Junus Sabri yaşadıkları yerde tekkelerini kurup, ilmî ve irşâdî faaliyetlerine devam etmiştir. Kosova'da Melâmî Tarîkatı kendine has usûlü ile diğer tarîkatlardan farklılık göstermiştir. Bursa'dan Eskişehir'den tâ İşkodra'ya, Bosna'ya aynı dönemde uzanan bir coğrafyada Melâmîler, siyâsî, içtimâî ve kültürel gelişme ve değişimlerin getirdiği yeni dönemin tasavvuf açısından problemlerini öngörme gayretinde olmuşlardır. Dolayısıyla devir 'kevnî kerâmet' devri değil, 'ilmî kerâmet' devridir diye itikat ederek sâlikleri hem tarîkat seyrüsülûkü bakımından hem de tarîkat dersi dışında dâimâ sohbetle irfâna yöneltmişlerdir. Junus Sabri, Prokuple'de doğmuş, İstanbul'da yüksek tahsîl görmüş, Üsküp'te Melâmî hilafeti almış, Mitroviça'nın Suhodol köyünde vefat etmiştir. Junus Sabri, yüksek ilim ve irfana sahip bir şeyh olarak Kosova'da Melâmîlik Tarîkatının önemli bir temsilcisi durumundadır. İki tekke, bir mektep kurmuş, manzûm eserler vermiş, kendisinden sonrasına bir aile ve manevî evlâd saydığı Hafız Veysel Mikulovçi'yi halife olarak bırakmıştır. Junus Sabri Risâle-i Elif, Risâle-i Nokta, Arnavutça ve Türkçe Şiir Mecmûası adlı manzum eserleri ile tasavvuf anlayışını ortaya koymuştır. Tezde tasavvuf anlayışının otuz kavram ve görüş altında sıralanmıştır. Ayrıca eserleri günümüze ulaşan Süleyman Hetemi nüshasından transkipsiyon edilmiştir. Risâle-i Elif, Risâle-i Nokta ve Arnavutça Mecmûası Türkçe'ye tercüme edilmiştir. Tez, Kosova Melâmîliğinin tarihçesini, tekkelerini, şeyhlerini, tasavvuf literatürünü, usûl ve erkânını bilimsel seviyede kayda geçirmeyi ve Junus Sabri'nin eserlerini günümüz harflerine aktarmayı, tercüme etmeyi hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
In 19th century Kosovo, Qādiriyya, Rifâiyya, Shâzaliyye, Sa'diyya, Bektashiyya, Naqshbandiyya, Khalwatiyya, and Sinâniyya Tariqas have become established and organized. In the mid-19th century, Kosovo was a place where a new Sûfî movement emerged and developed. What is meant by the name Sûfî movement is Muhammed Nûrü'l-Arabî's tariqa called Melâmiyya. Muhammed Nûrul-Arabî, who was born in Cairo but lived in important centers of the Kosovo Province such as Skopje and Prizren and spread his tariqa, made the idea of melamet scientific and partially organized. He showed his influence in Kosovo with his effective teaching method and enriched the Sûfî culture. Muhammed Nûrul-Arabî's sûfî caliphs in Kosovo, Abdurrahim Fedâî, Recep Hulûsî, Hızır Süleyman, Maksud Hulûsî, Junus Sabri, established their lodges where they lived and continued their scientific and spiritual activities. The Melami sûfî tariqa in Kosovo differed from other tariqas with its unique method. In a geography extending from Bursa and Eskişehir to Shkodra and Bosnia in the same period, Melamis tried to foresee the problems of the new era in terms of Sûfîsm brought about by political, social and cultural developments and changes. Therefore, they claimed that the era was not the era of 'cosmic miracles', but 'scientific miracles', and always directed the followers to wisdom through conversation, both in terms of the course of the tariqa and outside of the tariqa course. Junus Sabri was born in Prokuple, received higher education in Istanbul, received the Melami sûfî caliphate in Skopje, and died in the Suhodol village of Mitrovica. Junus Sabri, is an important representative of the Melami tariqa in Kosovo as a sheikh with high knowledge and wisdom. He founded two lodges and a school, produced verse works, and left behind a family and Hafız Veysel Mikulovçi, whom he considered his spiritual son, as sûfî caliph. Junus Sabri explained the thought of Sûfîsm with his verse works called Risâle-i Elif, Risâle-i Nokta, Albanian and Turkish Poetry. In the thesis, Sûfî thoughts were listed under thirty concepts and ideas. In addition, his works were transcribed from the only surviving copy of Süleyman Hetemi. Risâle-i Elif, Risâle-i Nokta and Albanian Poetry were translated into Turkish. The thesis aims to record the history of Kosovo Melamism, its lodges, sheikhs, Sûfî literature, methods and customs at a scientific level, and to transfer and translate Junus Sabri's works into today's letters.
Benzer Tezler
- Kosova'da ilköğretim ikinci kademedeki Türk öğrencilerin yazılı anlatım becerileri
Secondary school Turkish students' writing skills in Kosovo
OSMAN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECATİ DEMİR
- Foreign language learning anxiety of high school students in Kosovo
Kosova'da lise öğrencilerinin yabancı dil öğrenme kaygısı
BENER KOVAÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BELGİN AYDIN
- Balkanlar'da Milliyetçilik ve Kosova'nın bağımsızlık süreci
Nationalism in Balkans and process of independance of Kosovo
FUAT CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Siyasal Bilimlerİnönü ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ENDER AKYOL
- Kosova'da Türkçe öğretimi
Turkish teaching in Kosovo
RAMAZAN ERYILMAZ
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECATİ DEMİR
- Kosova'da Kâdirilik
The order of Qadiriyya in Kosovo
MİKAİL TÜRKER BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADALET ÇAKIR ÇAĞLI