Eski Mezopotamya ve Anadolu'da kentler ve kent savunmaları
The geography of Mesopotamia is home to the most important and oldest civilizations in human history
- Tez No: 829923
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SIRRI TİRYAKİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bingöl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Mezopotamya coğrafyası, insanlık tarihinin en önemli ve en eski uygarlıklarına ev sahipliği yapmıştır. Dicle ve Fırat Nehirleri'nin hayat verdiği Mezopotamya, Aşağı ve Yukarı Mezopotamya olarak ikiye ayrılmıştır. Mezopotamya coğrafyası, yeryüzü şekilleri bakımından incelendiğinde kuzey ve güneyde farklılık göstermiştir. Mezopotamya'da yaşanan gelişmeler bütün eski uygarlıkların gelişimini doğrudan etkilemiştir. Kentleşme, mimari, sanat ve din gibi konularda yaşanan gelişmeler uygarlıkların gelişimini doğrudan etkilemiştir. Mezopotamya coğrafyasının insanlar tarafından çok fazla tercih edilme nedenlerinden biri de iklim şartlarının uygun olması olmuştur. İklimin; kışları kısa, yazları ise uzun sürmesi bölge dışından da insanların buraya yerleşmesine imkan tanımıştır. Genel olarak iklim ilk yerleşmelerin ortaya çıkmasında ana etken olmuştur. Yerleşik hayat düzeni kentlerin kurulmasından bir süre önce ortaya çıkmıştır. İnsanoğlu ilk kez Mezopotamya coğrafyasında yerleşik hayata geçmiştir. Ayrıca ilk kent yerleşimleri de Mezopotamya'da ortaya çıkmıştır. Eski kentler genellikle su kenarlarında, nehir ağızlarında, ormanlık bölgeye yakın alanlarda kurulmuştur. Bunların yanında askeri nedenlerle kurulmuş kentlerde ise coğrafi ve ekonomik faktörlerin önüne geçilerek savunma faktörü dikkate alınmıştır. Savunulması kolay, ulaşılması ve hücum edilmesi güç, çevreye hakim yüksek tepeler tercih edilmiştir. Anadolu coğrafyasını incelediğimiz zaman ise bu bölgenin daha çok bir köprü görevi gördüğü anlaşılmıştır. Asya ve Avrupa'yı birbirine bağlaması bu bölgeyi coğrafi olarak önemli ve özel kılmıştır. Anadolu coğrafyası birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış ve verimli toprakları sayesinde uygarlıkların uğrak noktası olmayı başarmıştır. Diğer yandan doğal kaynaklar, maden yatakları ve verimli topraklarının olması diğer uygarlık ve medeniyetlerin bu bölgeye yoğunlaşmalarına neden olmuştur. Uygarlık ve medeniyetlerin ortaya çıkmasında etkili olan en önemli faktörlerden biri de iklim olgusu olmuştur. İnsanoğlu iklim şartlarının iyi olduğu, doğal kaynakların bol olduğu alanlara daha çok ilgi göstermeye başlamıştır. Ve zamanla bütün bu durumlar insanların yaşam şartlarında önemli değişiklikler göstermiştir. Eski Taş Çağı'nda mağaralarda, ağaç kovuklarında yaşamlarını sürdüren insanların zaman içinde iklimde yaşanan değişiklikler ile birlikte geçici barınaklara taşındıkları görülmüştür. Söz konusu barınakların ağaç dallarından, hayvan postlarından yapıldığı anlaşılmıştır. Bununla beraber nüfusta artış yaşandığı gözlenmiştir. Ayrıca madenlerin ortaya çıkması ile birlikte kentlerin de yavaş yavaş ortaya çıktıkları görülmüştür. Çatalhöyük ilk kent yerleşimine dair verilebilecek en iyi örnek olmuştur. Ayrıca Hacılar yerleşimi ise ilk köy kültürünün başladığı yer olarak karşımıza çıkmaktadır. Daha öncede sözünü ettiğimiz gibi zamanla iklim şartlarında görülen değişiklikler nedeniyle insanların farklı alanlarda farklı avlar aradıkları görülmüştür. Ayrıca avlarına yakın olmaları gerektiğini düşünerek beslenme ve barınma ihtiyaçlarını da bu şekilde karşılamayı düşünmüşlerdir. Zamanla gittikleri yerlerde kendilerine ait yaşam alanları oluşturarak yerleşik hayatın temellerini atmışlardır. Önce iklim şartları ardından beslenme ihtiyacıyla birlikte ortaya çıkan barınma gereksinimi ve yerleşik hayat zamanla kent yaşamının oluşmasına zemin hazırlamıştır. Böylelikle Anadolu'da kısa bir zaman diliminin ardından kent yaşamının ortaya çıktığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The geography of Mesopotamia is home to the most important and oldest civilizations in human history. Mesopotamia, brought to life by the Tigris and Furat Rivers, was divided into two as Lower and Upper Mesopotamia. When the geography of Mesopotamia was examined in terms of landforms, it differed in the North and South. Developments in Mesopotamia directly affected the development of all ancient civilizations. Developments in subjects such as urbanization, architecture, art and religion directly affected the development of civilization. One of the reasons why Mesopotamian geography was preferred by people was the favorable climatic conditions. The climate, with short winters and long summers, allowed people from outside the region to settle here. In general, the climate was the main factor in the emergence of the first settlements. The settled life order emerged some time before the establishment of cities. Mankind first settled in Mesopotamia geography. In addition, the first urban settlements appeared in Mesopotamia. Old cities were generally established on the edge of the water, in the mouths of the rivers, in areas close to the forest area. In addition to these, in cities established for military reasons, the defense factor was taken into account by avoiding geographical and economic factors. High hills that are easy to defend, hard to reach and attack, and dominate the enviroment were preferred. When we examine the geography of Anatolia, it is understood that this region serves as a bridge rather than connecting Asia and Europe, which makes this region geographically important and special. Anatolian geography has hosted many civilizations and thanks to its fertile lands, it has managed to be a frequent destination fort he civilized. On the other hand, natural resources, mineral deposits and fertile lands have caused other civilizations and civilizations to concentrate on this region. One of the most important factors affecting the emergence of civilizations and civilizations has been the phenomenon of climate, Mankind has started to show more interest in areas where climatic conditions are good and natural resources are aboundant. And over time, all these situations have shown significant changes in people's living conditions. It has been observed that people who lived in caves and tree hollows in the Old Stone Age moved to temporary shelters with the changes in the climate over time. However, an increase in the population was observed. In addition, with the emergence of the mines, it was seen that the cities emerged gradually. Çatalhöyük is the best example that can be given about the first urban settlement. In addition, Hacılar settlement is the place where the first village culture started. As we mentioned before, it has been seen that peple search for different prey in different areas due to changes in climatic conditions over time. Also, thinking that they should be close the their prey, they thought of meeting their nutritional and sheltering needs in this way. Over time, they laid the foundations of settled life by creating their own living spaces in the places they went. First of all, the need for shelter and settled life, which emerged with the need for nutrition and then the climatic conditions, paved the way for the formation of urban life over time. Thus, after a short period of time in Anatolia, it was seen that urban life emerged.
Benzer Tezler
- Antik Yunan polislerinin tarihsel oluşum süreci ve yapısal karakteri
The historical formation process and structural character of Ancient Greek polis (city-state)
DEFNE YILMAZCAN
- Hellenistik ve Roma döneminde Kilikia Pedias (Çukurova) yerleşimleri
Settlements in the Hellenistic and Roman period in Cilicia Pedias (Çukurova)
AYTÜL KAPLAN
- Antik Mısır ve Eski Anadolu uygarlıklarında tıp
Medicine at archaic Egypt & old Anatolia civilizations
BERAT CERAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Deontoloji ve Tıp TarihiSelçuk Üniversitesiİlköğretim Bölümü
DOÇ. DR. GÜNGÖR KARAUĞUZ