Erzincan ovası akiferinin yeraltısuyu kimyasının araştırılması
Investigation of groundwater chemistry of the Erzincan plain aquifer
- Tez No: 831167
- Danışmanlar: PROF. DR. SEDAT TÜRKMEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat havzasında yer alan Erzincan ovasında yapılan bu çalışmada ova akiferinin yeraltısuları kimyasının araştırılması amaçlanmıştır. Erzincan ovası ve akifer alanı başta deprem olmak üzere heyelan, çığ ve taşkın gibi doğal etmenler etkisinde şekillenmiştir. Bu etmenlerin ova üzerindeki etkileri günümüzde de devam etmektedir. Bölgenin aktif tektoniğine bağlı olarak oluşan yüzey şekillerine, ova akiferini oluşturan sedimanların mineralojik özelliklerine, yeraltısuyunun beslenme alanlarındaki litolojilere ve antropojenik etkilere bağlı olarak çalışma alanı içerisindeki yüzey ve yeraltısuları hidrojeolojik ve jeokimyasal açıdan farklı özellikler göstermektedir. Bu etkilerden dolayı yüzey ve yeraltısularının kaliteleri de değişmektedir. Bu değişim kaynak kayacın jeokimyasal özelliklerine, fay zonlarındaki ikincil mineralleşmelere, çevrede yürütülen insani faaliyetlere bağlı olarak gelişmektedir. Tez kapsamında Erzincan Ovası yüzey sularından 48 adet, yeraltısularından ise 52 adet olmak üzere toplam 100 adet su numunesi alınmıştır. Alınan numuneler ile suların toksik metal analizleri, majör anyon - katyon analizleri ile fiziksel özelikleri (Eh, Ei, PH) belirlenmiştir. Yapılan analizler ile ağırmetal maksimum /minimum değerleri, Al; 4496,89 / 21,91 ppb, As; 65,47 / 0,39 ppb, Cd;17,43/0,02 ppb, Cr;341,18 / 0,47 ppb, Cu;788,38 / 1,75 ppb, Fe;4313,41 / 39,44 ppb, Mn;2986,69 / 1,22 ppb, Ni; 2230,09 / 7,84 ppb, Pb; 48,68 / 0,65, Zn;5174,48 / 7,63 pbb değer aralıklarında elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlar uluslararası kuruluşların (ITASHY, EPA, WHO) belirlediği limit değerlere göre değerlendirilmiştir. Bazı örneklerdeki As, Al, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb ve Zn element derişimlerinin uluslararası standartlarda (ITASHY, 2005; EPA, 2009; WHO, 2008) belirtilen içme suyu maksimum /minimum sınır değerlerinden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Majör anyon - katyon analiz sonuçlarına göre bölge sularının kökeninin bölgenin jeolojik ve çalışma alanını kuzeyden sınırlayan Kuzey Anadolu Fay sisteminin aktivitesine bağlı olarak ofiyolitik ve Kireçtaşı (CaCO3) kökenli olduğu genel sınıflamasının ise magnezyum bikarbonatlı sular olduğu belirlenmiştir. ABD tuzluluk sınıflamasına göre bölge suları C2-S1/C3-S1 sınıfında, Sodyum Adsorbsiyon Oranı sınıflamasına göre S1 sınıfında, Kalıcı Sodyum Karbonat sınıflamasına göre ise kullanılabilir su sınıfında olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study, conducted in the Erzincan plain located in the Upper Euphrates basin of the Eastern Anatolia Region, aimed to investigate the groundwater chemistry of the plain aquifer. Erzincan plain and aquifer area were shaped under the influence of natural factors such as earthquakes, landslides, avalanches and floods. The effects of these factors on the plain continue today. Surface and groundwater in the study area show different hydrogeological and geochemical characteristics depending on the surface shapes formed due to the active tectonics of the region, the mineralogical properties of the sediments forming the plain aquifer, the lithologies in the groundwater recharge areas and anthropogenic effects. Due to these effects, the quality of surface and groundwater also changes. This change develops depending on the geochemical properties of the source rock, secondary mineralization in fault zones, and human activities carried out in the environment. Within the scope of the thesis, a total of 100 water samples were taken, 48 from the surface waters of the Erzincan Plain and 52 from the groundwater. With the samples taken, toxic metal analyses, major anion - cation analyzes and physical properties (Eh, Ei, PH) of the water were determined. According to the analysis, the maximum and minimum values of heavy metals were obtained within the ranges of: Al; 4496,89 / 21,91 ppb, As; 65,47 / 0,39 ppb, Cd;17,43/0,02 ppb, Cr;341,18 / 0,47 ppb, Cu;788,38 / 1,75 ppb, Fe;4313,41 / 39,44 ppb, Mn;2986,69 / 1,22 ppb, Ni; 2230,09 / 7,84 ppb, Pb; 48,68 / 0,65, Zn;5174,48 / 7,63 pbb. The results obtained were evaluated according to the limit values determined by international organizations (ITASHY, EPA, WHO). It was determined that the element concentrations of As, Al, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb and Zn in some samples were higher than the drinking water maximum/minimum limit values specified in international standards (ITASHY, 2005; EPA, 2009; WHO, 2008). has been made. According to the results of major anion - cation analysis, it has been determined that the origin of the region's waters is of ophiolitic and Limestone (CaCO3) origin, depending on the activity of the North Anatolian Fault system, which limits the geological and study area of the region from the north, and its general classification is magnesium bicarbonate waters. It has been determined that the waters of the region are in the C2-S1/C3-S1 class according to the US salinity classification, in the S1 class according to the Sodium Adsorption Rate classification, and in the usable water class according to the Permanent Sodium Carbonate classification.
Benzer Tezler
- Erzincan ovası drenaj alanında tabansuyu seviyeleri ile tabansuyu analizlerinin son yıllardaki mevcut durumu
Current situation of water table levels and water table analysis in Erzincan plain drainage area in recent years
ELİF TUGAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN HANAY
- Erzincan ili ve dolayının çevre jeolojisi ve geleceğe yönelik planlanması.
Environmental geology of the Erzincan plain and its surroundings with planning in the future.
DOĞUŞ BOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Çevre MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ YILMAZ
- Erzincan ovası toprak ve su kaynaklarının sulama yönünden problemleri ve geliştirilme imkanları üzerinde bir araştırma
Başlık çevirisi yok
MEHMET APAN
- 'Erzincan Ovası'nın beşeri ve iktisadi coğrafyası'
Human and economical geography of Erzincan Plain
SELÇUK HAYLİ