Zor zamanlarda psikolojik dayanıklılık ve değer odaklı yaşam: Kültürel bağlamda karma yöntemler araştırması
Resilience and valued living in difficult times: Mixed method research in cultural context
- Tez No: 831237
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET DİNÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Psikolojik dayanıklılık, değerler, değer odaklı yaşam, Resilience, value, valued-living
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 358
Özet
Bu araştırmada zor zamanlarda değer odaklı yaşamın rolü incelenmiş olup yetişkinlere güç veren değer ve kaynakların kültürel bağlamda keşfedilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırma, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntemler araştırması (açıklayıcı sıralı desen) modeli ile tasarlanmıştır. Araştırmanın nicel aşamasında korelasyonel desen, nitel aşamasında ise gömülü teori yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırmanın nicel aşamasında yaşları 18-64 arasında değişen toplam 493 yetişkine ulaşılmıştır. Nicel aşamada 493 yetişkin arasından gönüllü olan, halihazırda psikolojik destek almayan ve Değer Odaklı Yaşam Ölçeğinden (DOYÖ) puan ortalaması 52 ve üzerinde, Depresyon, Anksiyete ve Stres Ölçeği (DASÖ) puan ortalaması 32 altında olan toplam 15 yetişkin, araştırmanın nitel aşamadaki çalışma gurubunu oluşturmuştur. Araştırmanın nicel aşamasında veri toplama araçları olarak, araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu dışında Depresyon, Anksiyete Stres Ölçeği, Değer Odaklı Yaşam Ölçeği ve Connor Davidson Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (CDPSÖ) olmak üzere üç ölçek kullanılmıştır. Nitel aşamada ise, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış formatta Görüşme Soru Listesi'nden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde, nicel aşamada aracılık analizini gerçekleştirebilmek amacıyla AMOS ve SPSS 23.0 paket programlarından yararlanılmıştır. Bu amaç doğrultusunda Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı hesaplanmıştır ve Yapısal Eşitlik Modelinden Yol Analizi gerçekleştirilmiştir. Nitel aşamada ise gömülü teorinin veri analizi aşamalarını takip edebilmek ve inceleyebilmek amacıyla“MaxQDA”programından yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel aşamasında depresyon, anksiyete ve stresin değer odaklı yaşam ve psikolojik dayanıklılık (PD) ile negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişkileri olduğu tespit edilmiştir. Psikolojik dayanıklılığın ise, değer odaklı yaşam ile pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişkilere sahip olduğu görülmüştür. Psikolojik dayanıklılığın değer odaklı yaşam üzerinden depresyon anksiyete ve stres değişkenine dolaylı etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur ve bu etki %6 olarak hesaplanmıştır. Nitel veriler için yapılan analizler neticesinde, zor zamanda değer ve kaynakların kişileri adeta bir zırh gibi koruduğu ve güç verdiği sonucuna ulaşılmıştır. Güç veren değer ve kaynakların göstergeleri arasında; iyi bir insan olabilmek, ruhu kirletmemek, anlamlı bir hayat yaşamak ve hayatta ve sağlıklı kalabilmek olduğu saptanmıştır. Bu değer ve kaynakların; genetik geçişli olduğu, mizaç özellikleri, kültür, önemli figürler, eğitim, medya araçları ve yaşam olayları tarafından edinildiği ve öğrenildiği tespit edilmiştir. Zor zamanlarda yetişkinlerin duygusal-bilişsel-davranışsal-sosyal ve manevi boyutlarda stratejiler kullanarak güçlü kalabildikleri görülmüştür. Tüm bu stratejiler, zor zamanın ardından kişilerde bahsi geçen beş boyutta bir büyüme gerçekleşmesine yol açmıştır.
Özet (Çeviri)
In this research, the role of valued living in difficult times was examined and it was aimed to explore the values and resources that strengthening adults in a cultural context. For this purpose, the research was designed with a mixed methods research (explanatory sequential design) model in which quantitative and qualitative research methods are used together. Correlational design was used in the quantitative stage of the research, and the grounded theory approach was used in the qualitative stage. In the quantitative phase of the study, a total of 493 adults aged 18-64 were reached. A total of 15 adults, who volunteered out of 493 adults in the quantitative stage, did not receive psychological support at the moment, and whose ValuedLiving Questionnaire (VLQ)score average was 52 and above and Depression, Anxiety and Stress Scale (DASS) score below 32, constituted the study group in the qualitative stage of the research. Apart from the Personal Information Form prepared by the researcher, three scales: Depression, Anxiety Stress Scale, Value-Oriented Life Scale and Connor Davidson Brief Resilience Scale (CD-RISC) were used as data collection tools in the quantitative phase of the study. In the qualitative stage, the Interview Question List in a semi-structured format developed by the researcher was used. In the analysis of the data, AMOS and SPSS 23.0 package programs were used in order to perform the mediation analysis at the quantitative stage. For this purpose, Pearson Product Moments Correlation Coefficient was calculated and Path Analysis was carried out from the Structural Equation Model. In the qualitative stage, the“MaxQDA”program was used in order to follow and examine the data analysis stages of the grounded theory. In the quantitative phase of the study, it was determined that depression, anxiety and stress had negative significant relationships with value-oriented life and resilience. Resilience, on the other hand, was found to have positive and significant relationships with value-oriented life. The indirect effect of resilience on the variables of depression, anxiety and stress over value-oriented life was found to be significant and this effect was calculated as 6%. As a result of the analyzes made for the qualitative data, it was concluded that in difficult times, values and resources protect and strength people like an shield. Among the indicators of power-giving values and resources; It has been determined that to be a good person, not to pollute the soul, to live a meaningful life and to stay alive and healthy. These values and resources; It has been determined that it is genetically inherited, acquired and learned by temperament characteristics, culture, important figures, education, media and life events. It has been observed that adults can stay strong by using strategies in emotional-cognitive-behavioral-social and spiritual dimensions in difficult times. All these strategies have led to a growth in the five dimensions mentioned in people after the difficult time.
Benzer Tezler
- Pozitif psikolojik sermayenin iş performansına etkisi: Av sanayii çalışanları üzerine bir araştırma
The effect of positive psychological capital on job performance: A study on hunting industry employees
SELÇUK DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ÖZMEN
- Din psikolojisi bağlamında rüya ve istihare yaşantısı üzerine nitel bir araştırma
A qualitative research on the life of dream and istikhara in the context of the psychology of religion
HAFSA HAFIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLÜŞAN GÖCEN
- Motherhood in hard times: Phenomenological study on mothers' responses, concerns and coping in relation to terrorist attacks in Turkey
Zor zamanlarda annelik: Annelerin Türkiye'deki terör saldırılarına ilişkin tepkileri, kaygıları ve başa çıkmaları üzerine bir olgubilim çalışması
MERYEM GÖKYAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ERDUR BAKER
- Okul psikolojik danışmanlarında sıkıntıya dayanma kapasiteleri ve profesyonel yaşam kaliteleri arasındaki ilişkide öz-şefkat düzeylerinin aracı rolü
The mediating role of self-compassion in the relationship between the distress tolerance and professional quality of life in school counselors
GAMZE CECO
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILDIZ ÖZTAN ULUSOY
- Antrenörlerde zihinsel sağlamlılık üzerine yapılan çalışmaların incelenmesi
Investigation of the studies on mentall toughness on coaches
SERDAR ONUR KOLUKISA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimToros ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURHAN TOROS