Tükenmişlik ve kendini engelleme arasındaki ilişkide genel öz yeterlilik ve kendini ayarlamanın aracı rolü
The mediating role of self-efficacy and self-monitoring on the relationship between burnout and self-handicapping
- Tez No: 833428
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEÇİL KESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu araştırmada tükenmişlik ve kendini engelleme arasındaki ilişkide genel öz yeterlilik ve kendini ayarlamanın aracı rolü incelenmektedir. Aracı analizine ek olarak kendini engelleme ve kendini ayarlama kavramlarının Türkiye'de nadir çalışılan konular olmaları nedeniyle bu değişkenler hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için demografik değişkenlerle birlikte incelenmiştir. Hizmet sektöründe bulunan beyaz yakalı 161 kadın ve 203 erkek katılımcı araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Bu tez çalışmasında kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak katılımcılara ulaşılmıştır. Veri toplama araçları olarak Demografik Bilgi Formu, Kendini Engelleme Kısa Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Genel Öz Yeterlilik Ölçeği, Gözden Geçirilmiş Kendini Ayarlama Ölçeği kullanılmıştır. Veri analizi için uygun işlemler yapılmıştır. Sonuç olarak tükenmişliğin alt boyutu olan kişisel başarı hissinde azalma ile kendini engelleme arasında genel öz yeterlilik ve kendini ayarlamanın aracı rolü olduğu görülmüştür. Kişisel başarı hissinde azalma arttıkça genel öz yeterlilik düşmekte ve genel öz yeterliliğin düşmesiyle kendini engelleme artmaktadır. Kişisel başarı hissinde azalma puanları düştükçe kendini ayarlama artmakta ve böylece kendini engelleme artmaktadır. Dolayısıyla genel öz yeterlilik ve kendini ayarlamanın aracı rolü olduğu söylenebilmektedir. Kendini engelleme, duygusal tükenmişlik ve duyarsızlaşmada sektör farklılığı görülürken, kendini ayarlamada cinsiyet ve medeni durumun ortak etkisi görülmektedir. Kendini engellemeyi yordayan değişkenler arasında sırasıyla duygusal tükenmişlik, sektör, genel öz yeterlilik ve kendini ayarlama yer almıştır. Bu araştırma; tükenmişlik ve kendini engelleme arasında genel öz yeterlilik ve kendini ayarlamanın aracı rolünün incelenmesi açısından ilk olma özelliği taşımaktadır. Kendini Engelleme Kısa Ölçeği bu çalışmayla Türkçeye kazandırılmıştır. Bulgular literatüre göre tartışılmış ve gelecek çalışmalar için öneriler belirtilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Tükenmişlik, Kendini engelleme, Genel öz yeterlilik, Kendini ayarlama
Özet (Çeviri)
This research examines the mediator role of self-efficacy and self-monitoring on the relationship between burnout and self-handicapping. In addition to mediation analyzes since self-handicapping and self-monitoring concepts rarely studied in Turkey, they were examined with demographic variables.161 female and 203 male white-collar workers in service industry constitute the sample of the research. Convenience sampling method was used to reach the participants. Demographic information form, Short Version of Self Handicapping Scale, Maslach Burnout Inventory, General Self Efficacy Scale, Revised Self-Monitoring Scale were used in the data collection process. Appropriate series of analysis were executed for data analysis. According to analyzes mediator role of general self-efficacy and self-monitoring was found between reduced personal accomplishment subscale of burnout and self-handicapping. When reduced personal accomplishment scores increase, general self-efficacy decreases thus self-handicapping increases. Also reduced personal accomplishment scores decrease, self-monitoring scores increase thus self-handicapping scores increase. Higher scores of self-efficacy and self-monitoring negatively correlate with self-handicapping scores. Thus, general self-efficacy and self-monitoring were found as mediators between burnout and self-handicapping. Also, sector differences were found in self-handicapping, reduced personal accomplishment and depersonalization. Joint effect of gender and marital status was observed in self-monitoring. Emotional burnout, sector, general self-efficacy, and self-monitoring were among the predictors of self-handicapping, respectively. This research can be considered unique as it examines the mediator role of self-efficacy and self-monitoring on the relationship between burnout and self-handicapping. Also, short version of self-handicapping scale is adapted to Turkish. The findings are discussed based on the literature and suggestions for the future research are presented. KEYWORDS: Burnout, Self-handicapping, General self-efficacy, Self-monitoring
Benzer Tezler
- Rehber öğretmenlerin algıladıkları yıldırma (mobbing) davranışları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Mersin ili örneği)
The research of the reletionship between the mobbing behaviors, perceived by counselors, and the levels of burnout (Mersin province sample )
BURHAN AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimToros ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MÜNİR YALÇIN ORTAKALE
- Çalışanların tükenmişlik düzeyleri ile kendini engelleme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between employee burnout levels and levels of self-handicapping
SÜREYYA COŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT ÖNEN
- How do leaders protect employees from detrimental effects of emotional demands? The role of leader's emotional intelligence and positive humor
Liderler çalışanlarını duygusal talebin zararlı etkilerinden nasıl korur? Liderin duygusal zekası ve mizahının rolü
EZGİ GÜMÜŞKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İşletmeDokuz Eylül Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN KARAGONLAR
- Mesleki tükenmişlik ve duygusal zekâ arasındaki ilişkilerin sağlık sektöründe araştırılması
Investigation of the relationships between occupational burnout andemotional intelligence in the health sector
AYSUN ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sağlık Kurumları YönetimiNişantaşı ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. GÖZDE MERT
- Sürdürülebilir sosyal girişimler için başarı faktörleri: Türkiye örneği üzerine teorik bir model
Success factors for sustainable social enterprises: A theoretical model on Turkey
GÜLÇİN KAYA İNCEİPLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiSosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEYSEL BOZKURT