Türkiye'de fındık piyasalarını geliştirmeye yönelik alternatif politikalar üzerine bir araştırma
A Study on the alternative policies for improving hazelnut markets in Turkey
- Tez No: 83363
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLCAN ERAKTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Fındık, fındık işletmesi, ticaret borsası, üretim, tüketim, piyasa dengesi, fındık politikası, Hazelnut, hazelnut farms, stock exchange, production, consumption, market balance, hazelnut policy. IV
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
ÖZET Doktora Tezi TÜRKİYE'DE FINDIK PİYASALARINI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ALTERNATİF POLİTİKALAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Mehmet BOZOGLU Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Gfilcan ERAKTAN 1999, Sayfa: 209 Jüri: Prof. Dr. Gülcan ERAKTAN Prof. Dr. Ayhan TUFAN Prof. Dr. Ahmet ŞAHİNÖZ Bu araştırmada, Türkiye ve diğer üretici ülkelerin fındık üretim ve ticaret politikaları, uygulanan politikaların Türkiye'deki fındık piyasasına olan etkileri, piyasalardaki gelişmeler karşısında Türkiye'nin fındık politikasında yapılması gereken değişiklikler belirlenmeğe çalışılmıştır. Araştırmada kullanılan veriler, konu ile ilgili yurt içi ve yurt dışındaki kurum ve kuruluşların kayıtları ve yayınlarından, yayınlanmış veya yayınlanmamış araştırmalardan, Giresun ve Ordu İllerinden sistematik örnekleme yöntemine göre seçilen 87 fındık işletmesi ve fındık konusunda iç piyasada aktif olarak işlem yapan ticaret borsası üyesi 77 firma ile birlikte tam sayım yöntemine göre belirlenen 40 ihracatçı firmadan anket yöntemi ile elde edilmiştir. Türkiye'nin fındık politikası; fiyat destekleme sistemi, dikim alanlarına sınırlandırma getirilmesi, ihracata standart ve fon uygulanması ile ithalata gümrük vergisi uygulamalarına dayanmaktadır. Devletin, fındık üreticilerine 1964 yılından itibaren sağladığı fiyat desteği, 1970-74 döneminden 1995-96 dönemine kadar dikim alanlarında %66, üretiminde ise %104 oranında artış yaratmıştır. İşletmelerin %21.8'i ürettiği fındığı kooperatife pazarlamıştır. Devletin verdiği fiyat özel sektörün uyguladığı fiyata göre daha yüksek olduğundan, fındığını kooperatife satan üreticiler bu destek düzeyinden yararlanabilmiş, işletmelerin %78.2'si ise fındığını özel sektöre sattığından dolayı, devletin verdiği fiyat destek düzeyinin altında bir fiyat elde etmişlerdir. Fındık dikim alanlarına sınırlandırma getiren yasaya rağmen, gerek yasanın etkin olmayan yönleri, gerekse fiyat desteğinin devam ettirilmesinden dolayı, üretimdeki artışa engel olunamamıştır. Buna karşılık, fındığın iç tüketimi ve ihracatında üretime paralel bir artış yaratılamamıştır. Üretim lehine bozulan piyasa dengesinde, yulara göre iklim şartlarının da etkisiyle önemli oranlarda dengesizlikler yaşanmaktadır. Üretimin yönlendirilmesini ve üreticilerin“Fındık Üretici Birliği”çatısı altında örgütlenmelerini sağlayacak götürü yardımların verilmesi, kredi, gübre ve ilaç sübvansiyonlarının birlikler aracılığıyla üreticilere sağlanması, FİSKOBİRLİK'in yönetim ve sorumluluğunun siyasi etkilerden kurtarılarak ortaklarına verilmesi ve serbest piyasa kurallarına göre çalıştırılması, ticaret borsalarının alt yapı eksikliklerinin giderilerek gelir vergisi yasasında gerekli değişikliğin yapılması ve vadeli işlemlere imkan tanınması, fındık ticaretinin uluslar arası piyasalarda kabul görebilecek kurallara bağlanması, aracıların mali açıdan güçlendirilmesi, işleme sanayinin kapasite kullanımoranının artırılması, iç ve dış piyasaya yönelik bir tanıtım programının uygulanması, ihracattan kesilen fonun“Fındık Destekleme ve Tanıtım Fonu”şeklinde ayrı bir havuzda toplanarak üreticilerin ve pazarlamanın desteklemesinde kullanılması ve piyasaya arz edilen fındık miktarının kontrol edilmesi başta olmak üzere çeşitli politikalar, fındık piyasalarının geliştirilmesine katkı sağlayabilecek politikalar olarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph.D. Thesis A STUDY ON THE ALTERNATIVE POLICIES FOR IMPROVING HAZELNUT MARKETS IN TURKEY Mehmet BOZO?LU Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agricultural Economics Supervisor: Prof. Dr. Gfilcan ERAKTAN 1999, Page: 209 Juri: Prof. Dr. Gfilcan ERAKTAN Prof. Dr. Ayhan TUFAN Prof. Dr. Ahmet ŞAHİNÖZ Hazelnut production and trade policies in Turkey and other producer countries, the effects of these policies on Turkish hazelnut market, and the changes which are required to be made in Turkish hazelnut policy in response to the development in domestic and world markets are identified in this research. Data sources are the records and publications of several domestic and foreign institutions, and published and unpublished studies about the subject. In addition, 87 hazelnut enterprises of Giresun and Ordu provinces with systematic sampling, 77 companies which works actively in the domestic hazelnut market, and 40 exporters (all the population) were selected and interviewed. Turkish hazelnut policy depends on price support system, the limitation of plantation areas, standard and fund applications in export, and custom tax application in import Government has applied price support policy to the hazelnut producers since 1964. This policy led to 66% increase in hazelnut cultivation areas, and 104% increase in the production from 1970-74 period to 1995-96 period. Only 21.8% of the hazelnut producers who sold their products to the cooperative has benefited the price level which was announced by government On the other hand, 78.2% of the producers who sold their hazelnut to private merchants has obtained a lower level of price support Despite the regulation about the limitation of plantation areas, hazelnut production has increased. The reasons for this increase are the insufficient aspects of the regulation, and continuing price support policy. Apart from this, the domestic consumption and export of hazelnut have not increased in a parallel with the production. In addition, the hazelnut supply has fluctuated due to the effects of changing climatic conditions. Hence, the market balance, and respectively the price of hazelnut have been negatively affected by the over-supply. In order to develop hazelnut market, the following policies can be suggested. Government supports should be given in order to organize the producers under“The Hazelnut Producer Organization”, and to regulate the production. Credit, fertilizer and pesticide subsidies should be provided to the producers by means of the Producer Organization. FİSKOBİRLİK should be managed by its members in open market conditions, and its management should be isolated from political pressures. The lacks of infrastructure in the stock exchanges should be eliminated. The law of income tax should be changed, forward and future trading should be introduced. The regulations about hazelnut trade should be harmonized with international market rules. The hazelnut brokers mshould be financially supported. The capacity use rate of the processor industry should be increased. Effective advertisement campaigns in domestic and foreign markets should be adopted, the deductions from hazelnut export should be collected in“an Hazelnut Support and Advertisement Fund”, and this fund should be used for supporting the producers and the traders. Finally, the supply of hazelnut should be controlled.
Benzer Tezler
- Türkiye fındık piyasasında lisanslı depoculuk sisteminin değerlendirilmesi
The consideration of licensed warehousing system in Turkey hazelnut market
EMİNE COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisat Politikası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET İNCEKARA
- Fındığın sanayideki rolü ve Türkiye'ye kazandırdığı katma değer
The role of hazelnut in the industry and the added value it added to Turkey
MUHAMMET TAHMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Ekonomiİstanbul Ticaret ÜniversitesiSanayi Politikaları ve Teknoloji Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABRİ ÖZ
- Türkiye'de fındık piyasasında değer zinciri analizi Ordu ili örneği
Value chain analysis in the hazelnut market in Turkey the case of Ordu province
EMRULLAH AKCİĞER
- Bir finansman ürünü olarak sukuk: Yapısı, işleyişi, dünya ve Türkiye piyasası için öneriler
Sukuk as a finance product: Structure and functioning of sukuk, recommendations for world and Turkey markets
MERVE FINDIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Bankacılıkİstanbul Kültür Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ŞEN