Maternal health service utilization, determinants, and perceived barriers among adolescent mothers residing near level-1 hospitals in lusaka, zambia
Lusaka, zambiya'daki 1. basamak hastanelerin yakininda ikamet eden adölesan anneler arasinda anne sağliği hizmetlerinin kullanimi,belirleyicileri ve algilanan engeller
- Tez No: 834395
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FAHAD AHMED
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Adölesan anne, anne sağlığı hizmeti, hizmet kullanımları, engeller, Zambiya, Adolescent mother, barriers, maternal health care, services utilizations, Zambia
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Anne sağlığı hizmetlerindeki yetersizlikler anne ve çocuk sağlığı açısından özellikle de adölesan dönemindeki anneler için olumsuz sonuçlara yol açabilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü doğum öncesi dört veya daha fazla gebe takibi, nitelikli doğum hizmeti ve doğum sonrası altı hafta bakım önermektedir. Zambiya'da anne sağlığı hizmetlerinde 1. basamak hastalaneler çok önemli olmakla birlikte uygun kullanım için kolay erişilebilirlik, uygun fiyat ve yüksek kaliteli sağlık hizmetleri gerekmektedir. Bu çalışma, Lusaka, Zambiya'daki 1. basamak hastanelerinin yakınında yaşayan adölesan anneler arasında anne sağlık hizmetlerinin kullanımınını, algılanan engelleri ve ilişkili faktörleri araştırmaktadır. Kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen 19 yaş ve altı 413 anne ile görüşüldü. Yapılandırılmış anket ile toplanan verilerin niteliksel ve niceliksel analizleri yapıldı. Katılımcıların ortalama yaşı 17.52 olup, yaklaşık %49.2'si banliyölerde yaşamaktadır ve %60'ı evlidir. Eğitim durumu olarak %40.4'ü ortaöğretimi tamamlamamıştı ve %69.7'si düşük gelirli hanelerden geliyordu. Yaklaşık %48.4'ü hastanelerde anne sağlığı hizmetlerine kolaylıkla ulaşılabileceğine inanmaktaydı; %54.2'sinin son gebeliği sırasında toplum sağlığı çalışanlarıyla iletişimi olmuştur. Önceki gebelik istekleri incelendiğinde %4.4'ü gebelik isteği olmadığını ifade etmesine rağmen %81,6'sı doğum kontrol yöntemi kullanmıyordu. Yaklaşık %42.6'sı doğum öncesi bakım ziyaretlerine gebeliğin ikinci trimesterinde başlamıştı ve yalnızca %48.4'ü dört veya daha fazla ziyaret gerçekleştirmiştir. Doğumların neredeyse %84.5'ü nitelikli doğum görevlileri tarafından, %65.6'sı da hastanelerde gerçekleşmiştir. Yaklaşık %68'i doğum sonrası sağlık hizmeti almıştır. Fakat sadece %38.7'si her üç anne sağlığı hizmetinden de kapsamlı olarak yararlanmıştır. Kentte ikamet etme, eğitim seviyesinin yüksekliği, daha yüksek gelir, anne sağlığı konusunda önceden bilgi sahibi olma ve toplum sağlığı çalışanlarıyla temas, artan sağlık hizmeti kullanımıyla ilişkilendirilmiştir. Adölesan anneler, mesafe, ulaşım, bekleme süreleri, mahremiyet, kültürel normlar, bilgi yetersizliği, maliyetler, tesis temizliği, altyapı kalitesi, sağlayıcının yeterliliği ve davranışları ile ilişkili olarak anne sağlığı hizmetlerine erişimde engellerle karşılaşmaktadır. Bu faktörler sağlık hizmetlerinin kullanımı etkilemektedir. Bulgular cinsel eğitim, gençlik dostu sağlık hizmetleri ve destekleyici politikalar gibi müdahalelerin önemini vurgulamaktadır. Adölesan dostu bir anne sağlığı ortamının geliştirilmesi için hükümet, sivil toplum ve uluslararası ortaklar arasındaki işbirliği hayati önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
Insufficient utilization of maternal healthcare services can lead to adverse maternal and child health outcomes, especially for adolescent mothers. The World Health Organization recommends four or more antenatal-care visits, skilled-birthattendance, and postnatal-care within six weeks after childbirth. Level-1 hospitals in Zambia are crucial for maternal healthcare services, but their optimal utilization requires accessibility, affordability, and high-quality services. This study investigates maternal healthcare service utilization, perceived barriers, and associated factors among adolescent mothers near Level-1 hospitals in Lusaka, Zambia. A Total of 413 mothers aged 19 and below, selected through convenience sampling, were interviewed. Qualitative and quantitative analysis were conducted on the data collected through a structured questionnaire. The mean age of respondents was 17.52 years; nearly 49.2% lived in suburban areas, and 60% were married. Educationally, 40.4% had not completed secondary school and 69.7% were from low-income households. Nearly 48.4% believed that maternal healthcare services were readily available in hospital, and 54.2% had interacted with community health workers during their last pregnancy. Regarding previous pregnancy intentions, 42.4% expressed no intention, but 81.6% were not using contraception. Nearly 42.6% began antenatal-care visits during the second trimester of pregnancy, and only 48.4% had four or more visits. Almost 84.5% of deliveries were by skilled-birthattendants, and 65.6% occurred at hospitals. About 68% had received postnatal-care. However, 38.7% comprehensively utilized all three maternal healthcare services. Urban residence, higher education, higher income, prior maternal healthcare knowledge, and contact with community health-workers were associated with increased utilization. Adolescent mothers encounter barriers to accessing maternal healthcare due to distance, transport, waiting times, privacy, cultural norms, inadequate information, costs, facility cleanliness, infrastructure quality, and provider competence and conduct. These factors impact utilization. The finding emphasizes the importance of interventions like sexual education, youth-friendly healthcare, and supportive policies. Collaboration among government, civil society, and international partners is vital for fostering an adolescent-friendly maternal healthcare environment.
Benzer Tezler
- Kadın sağlığının sosyo-kültürel belirleyicileri: '15–49 yaş grubundaki anne adaylarının doğum ve sağlık hizmetleri süreçlerinin incelenmesi
Socio-cultural determinants of women's health: an analysis of maternal health services for women aged 15–49 years in zimbabwe
RONALD MUSIZVINGOZA
Doktora
Türkçe
2020
SosyolojiBursa Uludağ ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENES BATTAL KESKİN
- Erzurum il merkezinde 15-49 yaş grubu annelerin sağlık ocakları tarafından verilen ana çocuk sağlığı hizmetlerini kullanma durumları ve etkileyen faktörler
Utilization conditions of the maternal child health services offered by public health centers by mothers aged 15-45 living in the provincial center of Erzurum and the affecting factors on the utilization
DİLEK KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Halk SağlığıAtatürk ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TALAT EZMECİ
- Human capital policy: Three empirical essays
Beşeri sermaye politikaları: Üç ampirik makale
AYSUN HIZIROĞLU AYGÜN
Doktora
İngilizce
2016
EkonomiNortheastern UniversityEkonomi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. WILLIAM T. DICKENS
- Antenatal care utilization and other related factors in nigeria
Nijerya da doğum öncesi bakım kullanımı ve diğer ilgili faktörler
ANSELM BERDE
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Halk SağlığıHacettepe ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SARP ÜNER
- Sağlık hizmetleri kullanımı ve hasta tatmininin değerlendirmesi: Somali'de anne ve çocuk sağlığı hizmetleri üzerine bir araştırma
An assessment of health services utilization and patient satisfaction: A research on maternal and child health services in Somalia
BİSHAR ABDİ MOHAMED
Doktora
Türkçe
2023
Sağlık Kurumları YönetimiAnkara ÜniversitesiSağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN AKBULUT