Tefsir Üveys b. Hoca Osmân b. Emîr İlyâs b. Evliyâ (1b-119a) (İnceleme-metin-gramatikal dizin-sözlük)
Tafsir Uveys b. Hoca Osman b. Emir İlyas b. Evliya (1b-119a) (Analysis-text-grammatical index-dictionary)
- Tez No: 834589
- Danışmanlar: PROF. DR. PAKİ KÜÇÜKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Üveys b. Hoca Osmân b. Emîr İlyâs b. Evliyâ, Kur'an Tefsiri, Eski Anadolu Türkçesi, Commentary of the Qur'an by Uveys b. Hoca Osman b. Emir Ilyas b. Evliya, Old Anatolian Turkish
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 846
Özet
Eski Oğuz Türkçesi devrinde nesir alanında yazılmış eserlerin içinde Kur'an tefsirlerinin ayrı bir yeri vardır. İslam dininin kaynağı olan Kuran-ı Kerim, Müslümanlık tarafından okunup anlaşılmaya çalışılmıştır. Türkler Müslümanlığı kabul ettikten sonra, kabul edilen yeni dinlerinin rehber niteliğindeki kitabını ilk iş olarak kendi dillerine çevirme çalışmalarına yönelmişlerdir. Çalışmamıza konu olan tefsir metni, ayetlerle ilişkili geniş kapsamlı açıklamaların yanında çeşitli rivayetleri ve hikâyeleri içeren mufassal bir tefsirdir. Prusya Kültürel Mirası/Berlin Eyalet Kütüphanesi, Orientalische El Yazısı kategorisinde PPN651791340 proje numarası ile bulunarak Üveys b. Hoca Osmân b. Emîr İlyâs b. Evliyâ tarafından yazılmıştır. Araştırmalar sonucunda müfessire ait olduğu düşünülen on iki eser tespit edilmiştir. Metin dil bakımından incelendiğinde bazı dini terminoloji ve anlatılarda Türkçe kelimelerin kullanılmış olması dikkat çekicidir. Bu tefsiri gün yüzüne çıkararak bilim dünyasına kazandırmak, yazıldığı dönemdeki dil hususiyetlerinin tespitini sağlamak, ses-şekil bilgisi bakımından incelemek, dizin ve sözlüğünü hazırlayarak söz varlığını ortaya koymak amacımızdır. Eski Türkçe döneminden günümüze gelene kadar Türk dilinin geçirmiş olduğu sürecin gözler önüne serilmesine destek olabilmek bir diğer amacımızdır.
Özet (Çeviri)
In the era of Old Oghuz Turkish, among the works written in prose, Qur'an commentaries hold a distinct place. The Qur'an, which is the source of the Islamic religion, has been read and attempted to be understood by Muslims. After the Turks embraced Islam, they immediately turned their attention to the translation of the guiding book of their newly accepted religion into their own languages. The commentary text that is the subject of our study is a comprehensive commentary that includes extensive explanations related to the verses, as well as various narrations and stories. It was written by Uveys b. Hoca Osman b. Emir Ilyas b. Evliya and is housed in the Prussian Cultural Heritage/Berlin State Library under the Orientalische Manuscripts category, with the project number PPN651791340. Through research, twelve works believed to belong to the commentator have been identified. When the text is examined in terms of language, it is noteworthy that some Turkish words are used in religious terminology and narratives. Our aim is to bring this commentary to light and contribute it to the scientific world, to determine the linguistic characteristics of the period in which it was written, to examine it in terms of phonetics and morphology, and to prepare an index and dictionary to reveal its vocabulary. Another aim is to support the presentation of the process that the Turkish language has undergone from the Old Turkish period to the present day.
Benzer Tezler
- Tefsir Üveys b. Osman b. Emîr İlyâs b. Evliyâ (119b-240a)(İnceleme-metin-gramatikal dizin-sözlük)
Tefsir Üveys b. Osman b. Emîr İlyâs b. Evliyâ (119b-240a)(Research-text-grammatical index-dictionary)
TOLGA KIYICIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PAKİ KÜÇÜKER
- Ca'fer es-Sâdık'ın tasavvufun oluşum sürecindeki yeri ve tasavvufî görüşleri
Ja'far al-Sadig's place in the process of formation of sufism and his mystical views
ALPAY SEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinIğdır ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BEKİR KÖLE
- Kur'an'da iyiliği tavsiye ve kötülükten sakındırma
Enjoining the good and forbidding the evil in the Koran
ÜVEYS ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULAZİZ HATİP
- Üveys bin Hoca Osmân bin Emîr İlyâs bin Evliyâ'nın Amme Cüzü tefsiri üzerine dil incelemesi (Vr. 202b-268b)
Language analysis of tafseer of Juzz Amma of Üveys bin Hoca Osmân bin Emîr İlyâs bin Evliyâ (Vr. 202b-268b)
KÜBRA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN
- İslam öncesi evlilik kurumuna Kur'an'ın yaklaşımı
The Qur'an approach to the marriage preislamic period
ENES ERDİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. MEHMET SOYSALDI