Anadolu Selçuklu dönemi mimari eserlerinde kullanılan mukarnaslar için bir parametrik model oluşturulması: Sahip Ata Camisi örneği
Creating of parametric model for muqarnas used in architectural works of the Anatolian Seljuk period: The example of Sahip Ata Mosque
- Tez No: 837630
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İHSAN TOKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Mimarlık, Fine Arts, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Mukarnas, İslami geometrik desenler, parametrik tasarım, Rhino, Grasshopper, Sahip Ata Camisi, geleneksel Türk İslam mimarisi, sayısal tasarım, Muqarnas, Islamic geometric patterns, parametric design, Rhino, Grasshopper, Sahip Ata Mosque, traditional Turkish Islamic architecture, digital design
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
Türk İslam sanatının anıtsal yönünü bir matematik dehasıyla göz önüne koyan mukarnas, kullanım alanları ve estetik kuram açısından kendine has önemli özelliklere sahiptir. İslam sanat tarihi, İslam mimarisi ve Türk İslam Mimarisi açısından bakıldığında/strüktürel gerekse estetik olarak sanatsal görsel bir şölen olan mukarnas üzerinde yeterli çalışmalar yapılmadığı ve süre gelen zaman içerisinde kullanım alanının tarihi eserler ile sınırlı kaldığı gözlemlenmiştir. Bu çalışmada, Konya Sahip Ata Camisi'nde kullanılan mukarnas örnekleri üzerinden, mukarnasın sayısal ortamda yeniden tasarlanması ve mevcut mukarnas planlarının sayısal ortama aktarılması, Grasshopper programının mukarnas tasarımında kullanımı, programlama dilinde yeniden parametreler oluşturulması ve aynı mukarnas elamanları üzerinden parametreleri hesaplanarak problem oluşturularak, hesaplamalı algoritmalar ile Grasshopper programı üzerinden çıktılar elde edilmiştir. Bu tez kapsamında geliştirilmek istenen“Parametrik mukarnas tasarım modeli”, Sahip Ata Camisi'nde kullanılan mukarnas modelleri örneklerinden kurgulanarak parametrik tasarım modelinin analizleri sonucunda ilerlemektedir. Sahip Ata Cami mukarnas planlarının geometrik analizleri sonucunda ortaya koyulan problem şeması tasarım kurgusundan ortaya çıkacak modelin temelini oluşturmaktadır. İki boyutlu planın geometrik plan şemasından yola çıkılarak yeni modellerin algoritmik bir yöntemle ortaya çıkışı anlatılmıştır. Mevcut mukarnas planlarının sayısal ortama aktarıldıktan sonra elde edilen planların grasshopper programında önerilen problemlerle, geliştirilen yöntem ve bu yöntemlerle ilerleyen işlem şemasından tasarımın sayısal analizi ve tasarım modeli ortaya konulmuştur. Ayrıca temel kurallar ortaya koyulmuş mukarnası Grasshopper programında yeniden çözümlerken gerekli problem şeması sistematik şekilde belirtilmiştir. Böylece Sahip Ata Cami'sindeki mukarnas modellerinin dijitale aktarılması, plan şeması, farklı analizler yapılarak yeni modeller oluşturulması için gerekli temel kurallarla belirtilmiştir. Aynı zamanda tasarımı ortaya koyabilmek için gerekli temel öğeler ve katmanların birbirleriyle olan ilişkisi belirlenmiştir. Çalışma sonucunda, Rhino programı, Grasshopper eklentisinin algoritma editörlüğünden yola çıkılarak, Sahip Ata Külliyelisindeki üç boyutlu İslami geometrinin ardındaki gerçek geometrik ritim yakalanmıştır. Böylece geleneksel yöntemlerle ortaya çıkarılmış mukarnas elemanları dijital ortamda yeniden yorumlanmıştır.“Anadolu Selçuklu Dönemi Mimari Eserlerinde Kullanılan Mukarnaslar için Bir Parametrik Model Oluşturulması: Sahip Ata Camisi Örneği”başlıklı tez parametrik mukarnas tasarım modeli ortaya koyması açısından özgündür.
Özet (Çeviri)
Muqarnas, which reveals the monumental aspect of Turkish-Islamic art with a mathematical genius, has its own important features in terms of usage areas and aesthetic theory. From the perspective of Islamic art history, Islamic architecture, and Turkish-Islamic Architecture, it has been observed that there are not enough studies on muqarnas, which is an artistic visual feast, both structurally and aesthetically, and its usage area is limited to historical artifacts over time. In this study, in order to contribute to the literature, literature review was conducted, and at the same time, the muqarnas analysis in parametric architecture, the redesign of muqarnas in digital environment and the transfer of existing muqarnas plans to digital environment, the usage of Grasshopper program in muqarnas design, programming The outputs were obtained from the Grasshopper program with computational algorithms, by creating a problem by recreating the parameters in the language and calculating the parameters over the same muqarnas elements. The“Parametric muqarnas drawing model”, which is desired to be developed within the scope of this thesis, proceeds as a result of the analysis of the parametric design model, which is constructed from the samples of muqarnas models used in the Sahip Ata Mosque. The problem diagram, which was revealed as a result of the geometric analysis of the Sahip Ata Mosque muqarnas plans, forms the basis of the prototypes that will emerge from the design setup. Starting from the geometric plan scheme of the two-dimensional plan, the emergence of new models with an algorithmic method is explained. After the existing muqarnas plans were transferred to the digital environment, the numerical analysis of the design and the drawing model were revealed from the problems proposed in the grasshopper program of the obtained plans, the developed method and the process chart proceeding with these methods. In addition, the basic rules have been set and the necessary problem scheme is systematically shown in the picture while resolving the mukarnas in the Grasshopper program. Thus, the necessary basic rules for transferring the muqarnas models in the Sahip Ata Mosque to digital, the plan scheme, creating new models by making different analyses were specified. Thus, the basic elements and the relationship of the layers with each other were determined in order to reveal the design. As a result of the study, based on the algorithm editor of the Grasshopper program, the real geometric rhythm behind the three-dimensional Islamic geometry in the Sahip Ata Complex was captured. Thus, the reinterpretation process of the muqarnas element, which was revealed by traditional methods, with modern methods was discussed. Creating of Parametric Model For Muqarnas Used In Architectural Works Of The Anatolian Seljuk Period: The Example of Sahip Ata Mosque with the title; The thesis is original in terms of presenting a parametric muqarnas design model.
Benzer Tezler
- Yıldırım Beyazıt dönemi Bursa Mimari yapılarındaki (sırlı) tuğla ve tuğla-taş geometrik dizilim ve desenlerin analizi
Analysis of (glazed) brick and brick-stone geometric arrangements and patterns in architectural structures of Bursa Province in the Yildirim Beyazit period
MEHTAP YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN TOKTAŞ
- Anadolu Selçuklu Dönemi eserlerinde hayat ağacı sembolizmi ve ikonografisinin yorumlanması
Interpretation of the tree of life symbolism and iconography in the works of the Anatolian Seljuk Period
KÜBRA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiYozgat Bozok Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR DÜNDAR
- Gaziantep Türk-İslam Dönemi mimari süslemeleri
Turkish-Islamic architectural ornaments in Gaziantep
TUNCER DOĞAN
Doktora
Türkçe
2013
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLHAMİT TÜFEKÇİOĞLU
- Mimari eserlerin geometrik süslemelerinin analizi: Ankara ili Anadolu Selçuklu dönemi artırılmış gerçeklik uygulama örneği
Analysis of geometric decorations of architectural works: Ankara province, Anatolian Seljuk period augmented reality application example
ÖZGÜN DEVRİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜVEN MERAL
- The architectural decorations of Ilkhanid period in Iranian and Anatolian geography from selected monuments
İran ve Anadolu coğrafyasında seçilmiş anıtlar üzerinden İlhanlılar dönemi mimari bezemesi
GHAZAL SOLTANI
Doktora
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYGÜL AĞIR
DR. ÖĞR. ÜYESİ DAVOOD REZAEI