Birinci Dünya Savaşı'nda Hicaz Bölgesi'nde Arap İsyanı
Arab Revolt in the Hejaz Region in the First World War
- Tez No: 837704
- Danışmanlar: PROF. DR. SELMA YEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, Türk İnkılap Tarihi, History, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 334
Özet
19. Yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın başlarına kadar Osmanlı Devleti'nin idaresi altındaki Hicaz Bölgesi'nde çeşitli zamanlarda şerifler içinde bağımsızlık için ayrılma girişiminde bulunanlar olmuştur. Bunlardan ilk iki ayrılık girişimi başarısızla sonuçlanırken, üçüncüsü olan Şerif Hüseyin'in ayaklanması başarılı olmuştur. Bu, ayaklanmaların en önemli nedenlerinden biri, 19. yüzyılın başında Vehabbiler'in Hicaz Bölgesi'ni işgal etmesiyle birlikte bu dönemdeki Mekke emirleri ile Osmanlı Devleti'nin arasındaki bağlılığın zayıflamasıdır. Bu durum karşısında, Osmanlı Devleti, buradaki düzeni yeniden sağlaması için Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'yı görevlendirmiştir. Mehmet Ali Paşa, Hicaz Bölgesi'ni Vehhabi işgalinden kurtarmış ve Osmanlı Devleti'ne sadık olan Muhammed Avn'ı (1828- 1851) Mekke emiri olarak seçmiştir. Ancak, Mehmet Ali Paşa'dan sonra Hicaz Bölgesi'nde yine Osmanlı Devleti'nin bazı sorunlar yaşadığı anlaşılmaktadır. Bazı Mekke emirleri, İngilizler ile görüşerek, Arap ayaklanması girişiminde bulunmuşlardır. Bu girişimlerin sonuncusu ise, II. Meşrutiyet'in ilan edilmesinden sonra, 1908 yılında İttihad ve Terakki Yönetimi tarafından Mekke emiri olarak tayin edilen Şerif Hüseyin tarafından, I. Dünya savaşı sırasında yapılmıştır. Şerif Hüseyin de Arap ayaklanmasında, Osmanlı Devleti'ne karşı İngiltere ile görüşmüştür. Şerif Hüseyin'in bu görüşmesinin amaçları arasında, hem silah ve mali yardım almak, abluka altındaki Hicaz Bölgesi'nin gıda ihtiyacını temin etmek hem de kendisinin kurmayı planladığı Arap devletinin sınırları hususunda İngiltere ile anlaşmak olmuştur. Bu görüşmelerden sonra Şerif Hüseyin, Arap ayaklanmasını 1-2 Haziran 1916 tarihinde oğulları Şerif Ali ve Şerif Faysal aracılığıyla fiilen başlatarak Mekke-Medine ve Cidde'ye saldırılar düzenlemiştir. Osmanlı Devleti'nde ise bu ayaklanmaya karşı başta Şam'da bulunan 4. Ordu Komutanı Cemal Paşa ve Medine'deki Hicaz Kuvve-i Seferiye Komutanı Fahreddin Paşa mücadele etmişlerdir. Ancak, Şerif Hüseyin'in bu mücadelesi, İngilizler'in yardımı ile I. Dünya Savaşı'nın sonunda Osmanlı birliklerini yenerek, Hicaz kralı olmasıyla sonuçlanmıştır. Bununla birlikte, 20. yüzyılın başında gerçekleştirilen bu Arap ayaklanması, Hicaz Bölgesi ile sınırlı kalmamış ve günümüzdeki Ortadoğu haritasının çizilmesinde etkili olmuştur. Başka bir ifadeyle, Şerif Hüseyin bu hareketi ile Hicaz Bölgesi, Irak, Suriye, Filistin, Gazze ve Kudüs gibi Araplar'ın yoğun olarak yaşadığı yerlerin sınırlarının ve geleceklerinin belirlenmesinde önemli rol oynamıştır.
Özet (Çeviri)
From the late 19th century to the early 20th century, there were some among the sheriffs who attempted to secede for independence at various times in the Hejaz Region, which was under the administration of the Ottoman Empire. While the first two secession attempts failed, the third one, Sharif Hussein's uprising, was successful. One of the most important reasons for these uprisings is the weakening of the loyalty between the Meccan emirs and the Ottoman Empire at the beginning of the 19th century, with the occupation of the Hejaz Region by the Wahhabis. In the face of this situation, the Ottoman Empire appointed the Egyptian Governor Kavalalı Mehmet Ali Pasha to restore order here. Mehmet Ali Pasha saved the Hejaz Region from the Wahhabi occupation and chose Muhammed Avn (1828- 1851), who was loyal to the Ottoman Empire, as the emir of Mecca. However, it is understood that the Ottoman Empire experienced some problems in the Hejaz Region after Mehmet Ali Pasha. Some Meccan emirs, in consultation with the British, attempted an Arab uprising. The last of these initiatives was II. It was built during World War I by Şerif Hüseyin, who was appointed as the emir of Mecca by the Committee of Union and Progress in 1908, after the declaration of the Constitutional Monarchy. Şerif Hüseyin also met with England against the Ottoman Empire during the Arab uprising. The purposes of Sharif Hussein's meeting were to receive weapons and financial aid, to provide the food needs of the blockaded Hejaz Region, and to reach an agreement with England regarding the borders of the Arab state he planned to establish. After these meetings, Sharif Hussein actually started the Arab uprising through his sons Sharif Ali and Sharif Faisal on 1-2 June 1916 and organized attacks on Mecca-Medina and Jeddah. In the Ottoman Empire, the 4th Army Commander Cemal Pasha in Damascus and the Hejaz Expeditionary Force Commander Fahreddin Pasha in Medina fought against this uprising. However, Şerif Hüseyin's struggle resulted in him defeating the Ottoman troops at the end of World War I with the help of the British and becoming the king of Hejaz. However, This Arab uprising, which took place at the beginning of the 20th century, was not limited to the Hejaz Region and was effective in drawing the current map of the Middle East. In other words, with this action, Sharif Hussein played an important role in determining the borders and future of places where Arabs live densely, such as the Hejaz Region, Iraq, Syria, Palestine, Gaza and Jerusalem.
Benzer Tezler
- Ürdün Hâşimi Vesikaları'nda Hicaz Demiryolu (1919-1952)
The Hejaz railway in the Hashemite archives (1919-1952)
HACER KARABABA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİDE ASLAN
- Hicaz Kuvve-i Seferiyesi'nin Birinci Dünya Savaşı'ndaki misyonu
The mission of the Hejaz Force Expedition in the First World War
GÜLÜZAR AVCI
- Britanya İmparatorluğu'nun Irak dış politikası (1914-32)
The foreign policy of The British Empire regarding Iraq 1914-32
AYFER KUBAL YAZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Uluslararası İlişkilerYeditepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT HAKKI CAŞIN
- Birinci Dünya Savaşı'nda(1914-1918) Hicaz'da Osmanlı idaresi ve ordusu
First World War (1914-1918) Hijaz Ottoman administration and army
REMZİ ÇAVUŞ
- Birinci Dünya Savaşı'nda Türkiye'deki yabancı esirler
Foreign captives in Turkey During World War I
MÜCAHİT ÖZÇELİK