Musul'da hadis ilmi ve Ömer b. Bedr el-Mevsılî el-Hanefinin hadisçiliği
Hadith science in Mosul and the hadith scholarship of Omar Ibn Bedr al-Mawsili al-Hanafi
- Tez No: 838929
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZTOPRAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Hadis, Musul, Ömer b. Bedr el-Mevsılî, Mevzu Hadis, Cem, Hadith, Mosul, Umar İbn Badr al-Mawsili, Fabricated Hadith, Compilation
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Musul, el-Cezire bölgesinin merkezi konumundadır. Sadece coğrafi özelliği ile değil, kültür ve medeniyeti temsil eden gelişmelerin yaşandığı bir yer olarak da dikkat çeker. Çünkü bulunduğu konum, isminden de anlaşılacağı üzere“kavşak”noktadadır. Türkiye'den Irak topraklarına geçen Dicle Nehri'nin yolu Musul'dan geçmektedir. Su, genelde bölgeye, özelde Musul'a hayat vermektedir. Coğrafi konum itibariyle kavşak noktasında olan Musul, ilmi olarak yoğunluk yaşayan Şam ile Bağdat arasında bir geçiş noktasıdır. Bu bağlamda rihle yapanların uğradığı bir yer olmuştur. Diğer ilimlerde olduğu gibi, hadis ilminde de kendi muhaddislerini yetiştirmiş ve hadis taliplerini ağırlamıştır. Şehrin önde gelen muhaddisleri arasında, Ömer b. Bedr el-Mevsılî, Ebu Ya'la el-Mevsılî, İbnü'l-Esîr; bir müddet orada kalanlar açısından İbnü'l-Cevzî ve İbnü's-Salah bulunmaktadır. Tez konumuz olan Ömer b. Bedr el-Mevsılî, el-Cezire bölgesinde doğmuş, büyümüş ve eğitimini almış bir muhaddistir. Özellikle uydurma rivayetler, hadislerin cem'i ve mevkuf rivayetler konusunda eserler vermiştir. Hayatı hakkında bilgi veren tabakat kitapları onun birçok eserinden bahsetse de matbu olarak bulunan üç eserinin olduğunu ifade etmek gerekir. Mevzu rivayetler konusunda, hakkında İbnü'l-Cevzî'yi taklit ettiğine dair iddialar bulunmaktadır. Yaptığımız çalışmalarda, iddiaları haklı çıkaracak bilgiler bulunsa da şahsi tespit ve değerlendirmelerinin olduğu da muhakkaktır. Bu noktada yapılan değerlendirmelerin, toptancı bir yaklaşımla oluşturulduğu tespit edilmiştir. el-Mevsılî, özellikle el-Muğnî eserinde alandaki birçok alimin mevzu değerlendirmesinde bulunmadıkları birçok rivayete yer vermiştir. Eserin mevzu rivayetlerin bir araya getirildiği bir çalışma olduğu düşünüldüğünde, bu rivayetlere de uydurma gözüyle baktığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla onun, bazı rivayetlere uydurma olmadıkları halde mezvu değerlendirmesiyle yaklaştığı anlaşılmaktadır. Bu noktada onun değerlendirme şartları açısından bazı kusurları olduğu görülmektedir. el-Mevsılî'nin farklı yaklaşımları olsa da İbnü'l-Cevzî'ye itibar ettiği muhakkaktır. Bu durum, onun selefî bir bakışa sahip olduğu iddiasını gündeme getirmektedir. Ancak yapılan çalışmalara göre, tabakat âlimleri onun mezhep olarak Hanefî olduğunu ifade etmektedirler. Mezkûr değerlendirmelerin, İbnü'l-Cevzî'ye değer verme ve atıflarda bulunmaktan kaynaklı olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Mosul is centrally located in the Jazeera region, and it is not only a geographical crossroads but also a place where cultural and civilizational developments have taken place. Its location, as its name suggests, positions it as a junction, as the path of the Tigris River, which flows from Turkey into Iraq, passes through Mosul. Water, in general, sustains life in the region, especially in Mosul. Geographically, Mosul is a transitional point between the scholarly centers of Damascus and Baghdad, experiencing significant academic activity. It is a place of education and pilgrimage, not only for the local scholars but also for those traveling on religious journeys. In the field of hadith, just like in other sciences, Mosul has produced its own hadith scholars and hosted hadith seekers. Among the leading hadith scholars in the city are Umar ibn Badr al-Mawsili, Abu Ya'la al-Mawsili, Ibn al-Asir, and, for a period, Ibn al-Jawzi and Ibn al-Salah, for those who resided there. The focus of this thesis, Umar ibn Badr al-Mawsili, was born, raised, and educated in the Jazeera region. He is known for his work on fabricated narrations, the compilation of hadith collections, and mevzu (disconnected) narrations. While biographical literature provides information about his life and mentions many of his works, it is worth noting that only three of his printed works are available today. Regarding the issue of fabricated narrations, there are claims that he imitated Ibn al- Jawzi, although our research found some evidence to support these claims; it is also clear that there are personal judgments and evaluations involved. It has been observed that the assessments made in this regard were made with a wholesale approach. In particular, al-Mawsili included many narrations in his work“al- Mughni”that other scholars did not evaluate mevzu (disconnected), leading to the assumption that he might have regarded these narrations as fabricated. Therefore, it is understood that he evaluated some narrations as mevzu, even if they were not fabricated. In this regard, there are some flaws in his criteria for evaluation. Although al-Mawsili had different approaches, it is evident that he respected Ibn al-Jawzi. This implies that he adhered to a Salafi perspective. However, according to studies, the biographical scholars state that his school of thought was Hanafi. It is concluded that the aforementioned evaluations were based on the influence of Ibn al-Jawzi without giving due credit or references.
Benzer Tezler
- خدمة علماء أربيل للحديث الشريف
Erbil'li muhaddisler ve hadis ilmine katkıları
ARKHWAN AHMED SMAIL
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMİN ÇİFTÇİ
- Zengîler Dönemi Dımaşk'ta Hadis
Hadith in Damascus during the Zengid Period
RECEP TOLGA YÜKSEL AKSAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YILDIRIM
- Fatih dönemi tarikat-devlet ilişkileri
The relations between sufi orders and the state in the period of Mehmed II the conqueror
FATİH SÜSLEYİCİ
Doktora
Türkçe
2024
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN MUSLU
- Ebu'l-Berekât El-Bağdadî'de metafizik
Abu'l-barakat Al-Baghdadi on metaphysics
ERSAN TÜRKMEN
Doktora
Türkçe
2019
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KAMİL CİHAN