XVIII. yüzyılda Kastamonu sancağında malikâne sistemi uygulaması
In the XVIII. century in Kastamonu sanjak application of malikâne system
- Tez No: 839355
- Danışmanlar: PROF. DR. FARUK SÖYLEMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Kastamonu sancağı, malikâne, maliye, idare, Ottoman Empire, Kastamonu sanjak, malikâne, finance, administration
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
XVIII. yüzyılda Kastamonu sancağında malikâne uygulamasının incelendiği bu çalışma ile; ilgili yüzyılda özellikle mali olarak hazinenin içinde bulunduğu darlığa çözüm adına uygulamaya konulan malikâne sisteminin ülkenin gerek idari gerekse mali yapısında yol açtığı değişim ve dönüşümün boyutlarının taşra olarak nitelendirilen bir bölgedeki yansımalarının ortaya konulması amaçlanmaktadır. XVIII. yüzyıl Osmanlı Devleti'nde klasik dönem olarak kabul edilen XVI. yüzyıla nazaran idari, mali ve askeri alanda farklılıkların gözlemlendiği bir yüzyıldır. Özellikle hazineye nakit akışının artması için uygulamaya konulan malikâne sistemi; mali olarak bir dönüşümü beraberinde getirmekle birlikte idari olarak da bir takım değişikliklere neden olmuştur. Yaşanan bu değişim ve dönüşümün ülkenin farklı bölgelerinde nasıl cereyan ettiği önemli bir soru olarak görülmektedir. Bu noktadan hareketle çalışmada, malikâne sistemi ile birlikte ülke genelinde mali ve idari alanda meydana gelen değişim ve dönüşüm olgusunun Kastamonu sancağında nasıl anlamlandırıldığı sorusu üzerinde yoğunlaşılmıştır. Söz konusu sorunun cevaplanması çalışmanın iki temel üzerine inşaa edilmesine neden olmuştur. Bu temellerden ilki sancağın idari ikincisi ise mali olarak incelenmesidir. Çalışmada ilk olarak malikâne sistemi ile birlikte Kastamonu sancağı özelinde idari alanda yaşanan dönüşüm üzerinde durulmuştur. İdari yönetimde meydana gelen yeni oluşumlar ve bu eksende malikânecilerin kimlik ve statüleri belirlenmiştir. Devamında ise malikâne idarecileri ile mukataa halklarının hak ve sorumlulukları ve malikâne kapsamında yöneticiler, yönetilenler ve devlet arasındaki ilişki, yaşanan sorunlar, bu sorunların muhteviyatı ve çözüm yolları üzerinde durulmuştur. Çalışmanın ikinci temelinin izahında ise yine yaşanan dönüşümün mali olarak hazine üzerindeki etkileri tespit edilmiştir. Bu amaca matuf olarak; Kastamonu'nun ekonomik durumu, malikâne sistemine dâhil edilen mukataaları ve devletin söz konusu sistem ile bu mukataalardan ne ölçüde fayda sağladığının belirlenmesine çalışılmıştır. Çalışmanın bulguları, malikâne sistemi ile devletin amaçladığı mali ve idari hedeflerin Kastamonu sancağı özelinde aslında çözüm olacağı düşünülen sorunlara hangi ölçüde cevap verebildiğinin görülmesi açısından önem arz etmektedir. Bundan başka olarak Kastamonu'nun, bölgesel olarak incelemesi yapılan diğer bölgeler ile karşılaştırılmasından elde edilen bulgular ise özellikle malikâne piyasasına hâkim sınıf konusunda bölgesel farklılıkların olduğu ve bunda sosyo-ekonomik faaliyetlerin yanı sıra bölgenin coğrafi ve stratejik konumunun da büyük etkisi olduğunun görülmesi açısından önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
This study analyses the practice of malikâne in Kastamonu in the eighteenth century; it is aimed to reveal the reflections of the dimensions of the change and transformation caused by the malikâne system, which was put into practice in order to provide a solution to the financial shortage of the treasury in the relevant century, in a region characterised as a province. The XVIIIth century was a century in which differences were observed in the administrative, financial and military fields compared to the XVIth century, which is accepted as the classical period in the Ottoman Empire. In particular, the malikâne system, which was introduced to increase the cash flow to the treasury, brought about a financial transformation as well as some administrative changes. How this change and transformation took place in different regions of the country is an important question. From this point of view, this study focuses on the question of how the phenomenon of change and transformation that occurred in the financial and administrative fields throughout the country with the malikâne system was interpreted in the sanjak of Kastamonu. Answering this question led the study to be built on two foundations. The first of these bases is the administrative and the second is the financial analysis of the sanjak. The study first focuses on the transformation in the administrative sphere in the sanjak of Kastamonu with the malikâne system. The new formations in the administrative administration and the identity and status of malikâne administrators in this axis are determined. Subsequently, the rights and responsibilities of the malikâne administrators and the people of the mukataa, the relationship between the administrators, the governed and the state within the scope of the malikâne, the problems experienced, the content and solutions of these problems are emphasised. In the explanation of the second basis of the study, the financial effects of the transformation on the treasury were determined. For this purpose, the economic situation of Kastamonu, the mukatas included in the malikâne system and the extent to which the state benefited from these mukatas with the system in question are emphasised. The findings of the study are important in terms of showing the extent to which the financial and administrative objectives aimed by the state with the malikâne system could actually respond to the problems that were thought to be solved in Kastamonu sanjak. Furthermore, the findings obtained from the comparison of Kastamonu with the other regions examined regionally are important in terms of showing that there are regional differences especially in terms of the class dominating the malikâne market and that the geographical and strategic location of the region has a great impact on this, as well as socio-economic activities.
Benzer Tezler
- H. 1211-1217 (M. 1796-1802) tarihli şer'iyye siciline göre Tosya'nın sosyo-ekonomik ve idari yapısı
Başlık çevirisi yok
SELAHATTİN SÜREL
- Şer'iyye sicillerine göre XVII. yüzyıl sonları - XVIII. yüzyıl başlarında Kastamonu
Kastamonu, according to the Islamic religious legal at the end of XVII. century and at the begining of XVII. century
AHMET RIFAT GÜZEY
- Biyografi türüne kuramsal bir yaklaşım ve Türk edebiyatında biyografi
A theoretical approach to the genre of biography and biography in Turkish literature
ÖMER FARUK ATEŞ
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKastamonu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAHMURAT ARIK
- Seyyahların gözüyle Kars gravürleri
Kars through the eyes of travellers
RECEP EZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ METİN UÇAR
- Kastamonu kent tarihi (Fiziksel gelişimi, anıtsal yapıları ve konutları)
L'evolution de la structure urbanie de Kastamonu
KEMAL KUTGÜN EYÜPGİLLER