Türkiye'de ilişkili taraf işlemlerinin firma değerine ve kazanç yönetimine etkisi: BİST Kurumsal Yönetim Endeksinde bir araştırma
The effect of related party transactions on firm value and earnings management: A study on the BIST Corporate Governance Index
- Tez No: 839354
- Danışmanlar: PROF. DR. YILDIZ AYANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Bu tez çalışmasında Türkiye'de şirketlerin yürüttükleri ilişkili taraf işlemleri mercek altına alınmış, bu işlemlerin firma değeri ve kazanç yönetimi uygulamalarındaki yeri incelenmiştir. Araştırma kapsamında Türkiye'de yer alan kurumsal yönetim endeksindeki işletmeler için 2013-2022 yılları arasındaki finansal ve finansal olmayan veriler incelenmiştir. İlişkili taraf işlemleri; toplam ilişkili taraf işlemleri büyüklüğü, işlem türü bazında ilişkili taraf işlemleri ve ilişkili taraf açıklamalarında şeffaflık düzeyi çerçevesinde incelenmiş ve bu üç boyutun firma değeri ile kazanç yönetimine etkisi analiz edilmiştir. Firma değerine ilişkin bulgular, çıkar çatışması kuramı çerçevesinde, işletmelerin ilişkili taraf işlemlerinin firma değerine zarar verdiğini göstermiştir. İşletmelerin ilişkili tarafları ile yürüttükleri işlemler firma değerini negatif yönde etkilemektedir. Bu etkinin kaynakları araştırıldığında ise esas sebebinin ilişkili taraflardan alımlar ve ilişkili taraflardan alacaklardan kaynaklandığı görülmüştür. Öte yandan ilişkili taraf açıklamalarındaki şeffaflık düzeyinin firma değerine olumlu yansıdığı ortaya konulmuştur. Finansal raporlamada TMS 24'e uyum ve ilişkili taraf açıklamalarında şeffaf olmak firma değerine pozitif yansımaktadır. Kazanç yönetimine ilişkin bulgular, ilişkili taraf işlemlerinin kazanç yönetiminde kullanıldığını göstermektedir. İlişkili taraflarla yürütülen işlemlerde yaşanan artış, kazanç yönetimini ölçen isteğe bağlı tahakkuklarda da artışa neden olmaktadır. Bu durumun kaynağı araştırıldığında ise ilişkili taraflardan alımların ve ilişkili taraflardan alacakların rol oynadığı görülmüştür. Çalışmanın bulgularının gerek akademik literatüre gerekse uygulamacılara önemli katkılar sağlaması beklenmektedir. Akademik literatür açısından, Türkiye'de en yüksek düzeyde kurumsal yönetim ilkelerine uyan şirketlerde dahi çıkar çatışması kuramının doğrulandığı söylenebilir. Uygulamacılar açısından, şirketleri incelerken ve denetlerken ilişkili taraf işlemlerine hangi açıdan yaklaşmaları gerektiği ve hangi işlem türlerine odaklanılması gerektiğinin altı çizilmiştir. Bu tez çalışması beş bölümden oluşmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, related party transactions carried out by companies in Turkey and the place of these transactions in firm value and earnings management practices are examined. Within the scope of the research, the companies in the corporate governance index in Turkey were examined for the years 2013-2022. Related party transactions are examined in terms of: the total size of related party transactions, related party transactions on the basis of transaction type, and the level of transparency in related party disclosures, and the effects of these three dimensions on firm value and earnings management. Findings on firm value show that, within the framework of conflict-of-interest theory, related party transactions of enterprises harm firm value. The transactions carried out by the enterprises with the related parties affect the firm value negatively. When the sources of this effect are investigated, it is seen that the main reason is due to purchases from related parties and receivables from related parties. on the other hand, it is revealed that the level of transparency in the related party disclosures has a positive effect on the firm's value. Compliance with TAS 24 in financial reporting and transparency in related party disclosures have a positive impact on company value. Findings on earnings management show that related party transactions are used in earnings management. The increase in transactions with related parties also causes an increase in discretionary accruals that measure earnings management. When the source of this situation is investigated, it is seen that purchases from related parties and receivables from related parties play a role. The findings of this study are expected to provide important contributions to both academic literature and practitioners. in terms of academic literature, it can be said that the theory of conflict of interest is confirmed even in companies that comply with corporate governance principles at the highest level in Turkey. From the point of view of practitioners, it is underlined from which point of view they should approach related party transactions and which types of transactions should be focused on when examining and auditing companies.
Benzer Tezler
- Impacts of privatization on urban planning: The Turkish case (Ankara)
Özelleştirmenin kentsel planlamaya etkileri: Türkiye örneği (Ankara)
ŞİRİN GÜLCEN EREN
Doktora
İngilizce
2007
EkonomiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. ÇAĞATAY KESKİNOK
DOÇ. DR. ÖZCAN ALTABAN
- Küçük ve orta ölçekli inşaat işletmelerinin yapı üretim sürecinde kullandıkları proje teslim sistemleri ve yapıt sözleşmelerinden kat karşılığı inşaat sözleşmeleri
Başlık çevirisi yok
CAVİDAN ÇAPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKKI ÖNEL
- Payları İMKB'de işlem gören şirketlerin ilişkili taraf işlemlerinin incelenmesi
Examination of related party transactions of the companies listed at ISE
YASEMİN FERAHLAR
- İlişkili taraf açıklamaları ve Türkiye'deki şirketler üzerinde ampirik bir çalışma
Related parties disclosures and an empirical study on companies in Turkey
ŞAFAK NUR COŞGUNARAS YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN KARAPINAR