Yapay zekânın patent hukuku çerçevesinde buluş sahipliği
Inventorship of the artificial intelligence within the framework of patent law
- Tez No: 839380
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF CEMRE HAZIROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
İnternetin, büyük veri kaynaklarının ve gelişmiş bilgi işlem gücünün yaygın kullanımı ile 21. yüzyılda yapay zekâ teknolojilerinin gelişiminde sıçrama yaşanmıştır. Derin öğrenme ile doğal dil işleme, görüntü ve ses tanıma gibi alanlarda büyük başarılar elde edilmiştir. Böylece insanlar yapay zekâyı günlük hayatında sıklıkla kullanmaya başlamıştır. Yapay zekâ; sağlık, eğitim, tarım, endüstri vb. birçok sektörü etkilemiş ve bu sektörlerde öngörülemeyen bir dönüşüm başlatmıştır. Yapay zekânın insan hayatına daha fazla dahil olmasıyla birlikte daha önce hiç tartışılmamış sosyal, ekonomik ve hukuki sorunlar ortaya çıkmıştır. Yapay zekânın etkilediği hukuk dallarından biri de patent hukukudur. Son yıllarda yapay zekâ öyle bir noktaya gelmiştir ki insan müdahalesi olmadan buluş gerçekleştirmeye başlamıştır. Bunun sonucunda yapay zekânın kendisinin mi yoksa insan kullanıcısının mı buluş sahibi olarak kabul edileceği ve kimin patent hakkı sahibi olacağı soruları ortaya çıkmıştır. Patent hukukunun yapay zekâ alanındaki gelişmelere uyum sağlaması önemlidir. Bu kapsamda çalışmanın ilk bölümünde yapay zekâ kavramına ve yapay zekânın hukuki açıdan değerlendirilmesine yer verilmiştir. İkinci bölümde, yapay zekâ buluşları ve patent hukuku ilişkisi incelenmiş ve Avrupa Birliği, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya ve Güney Afrika'nın yapay zekâ buluşları ile ilgili verdiği kararlar ele alınmıştır. Son olarak üçüncü bölümde yapay zekânın buluş gerçekleştirmesi ile ortaya çıkan hukuki sorunlar, çözümler ve izlenebilecek yöntemlere dair değerlendirme yapılmıştır. Yapay zekâ sistemlerinin ortaya koyduğu buluşlar için yapay zekâ sisteminin buluşçu olarak gösterilebilmesi ve söz konusu buluşların patentlenebilir olması gerektiği sonucuna varılmıştır. Bunun için yeni kanuni düzenlemelerin yapılması, elektronik kişilik statüsünün oluşturulması ve müşterek buluş sahipliği çözüm önerileri olarak sunulmuştur. Anahtar Sözcükler Yapay zekâ, yapay zekânın ortaya koyduğu buluşlar, buluş sahipliği, üretici yapay zekâ, buluşçuluk, makine öğrenmesi, hukuki statü, derin öğrenme.
Özet (Çeviri)
With the widespread use of the internet, vast data resources, and advanced computing power in the 21st century, there has been a leap in the development of artificial intelligence (“AI”) technologies. Significant achievements have been made in areas such as natural language processing, image recognition, and voice recognition through deep learning. Consequently, people have begun to use artificial intelligence extensively in their daily lives. AI has impacted various sectors, including health, education, agriculture, and industry, initiating an unforeseen transformation in these fields. As artificial intelligence becomes more integrated into human life, unprecedented social, economic, and legal issues have emerged. One of the legal fields affected by AI is patent law. In recent years, AI has reached a point where inventions can be made without human intervention. This raises questions about whether the invention should be attributed to AI itself or the human user and who should be the patent right holder. It is crucial for patent law to adapt to the developments in the field of AI. The first part of this study introduces the concept of artificial intelligence and provides a legal evaluation of AI. In the second part, the relationship between AI inventions and patent law is examined, and decisions made by the European Union, the United Kingdom, the United States, Australia, and South Africa regarding AI inventions are discussed. Finally, the third part evaluates the legal issues arising from AI inventions, along with potential solutions and methods to be followed. The study concludes that for inventions presented by AI systems, the AI system itself should be recognized as the inventor, and these inventions should be patentable. Proposed solutions include the implementation of new legislative regulations, the establishment of electronic personality status, and suggestions for joint invention ownership. Keywords Artificial intelligence, AI- generated inventions, inventorship, generative AI, inventiveness, machine learning, legal status, deep learning.
Benzer Tezler
- Yapay zekâ teknolojilerinin ortaya koyduğu buluşların patentlenebilirliği
Patentability of artificial intelligence-generated inventions
ANIL SENA BAYINDIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Hukukİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLÜM ÖZÇELİK
- How IP struggles to define AI-generated products and the ownership dilemma
Yapay zekâ ürünlerinin ve sahiplik ikileminin fikri mülkiyet hukuku kapsamında değerlendirilmesi
MUHAMMET EMİR ÇELİK
- Recognizing artificial intelligence as the inventor in Patent Law
Yapay zekanın Patent Hukukunda buluşçu olarak tanınması
ZEHRA HAMİDE GÜRBÜZ ÖNAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
HukukAnkara ÜniversitesiFikri Mülkiyet Hakları, Teknoloji Politikaları ve İnovasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK YILDIZ
- Yapay zekanın patent hukukuna etkileri
The effects of artificial intelligence in patent law
İBRAHİM BERAT NEMUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRETTİN ÇAĞLAR