Neoliberal dönemde kent yoksulları ve yeni yoksulluk tipleri: İzmir Bayraklı örneği
Urban poor and new poverty types in neoliberal term: Sample of İzmir Bayraklı
- Tez No: 839477
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELİH YEŞİLBAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Yoksulluk konusu yüzyıllardır gündemde olan bir meseledir. Farklı dönemlerde farklı sebeplerle açıklansa da yoksulluk, özellikle kapitalist üretim ilişkilerinin hâkim ekonomik düzen olmasından sonra farklı bir boyut kazanmıştır. Feodal düzendeki gibi bir“zorla”çalıştırmadan söz edilemezse de kapitalist sistemde, üretim araçlarına sahip olmayan köylüler hayatlarını devam ettirebilmek için kentlerde gelişmeye başlayan sanayi merkezlerine göç etmeye başlamışlardır. Kentlere göç eden köylüler, fabrikalarda emeklerini satarak çalışmaya başladıklarında“işçi”statüsüne kavuşmuşlardır. Kapitalistleşme süreçlerini devam ettiren ülkelerde yoksulluk giderek kırsal alanlardan kentlere doğru kaymıştır. Çeşitli sebeplerle çalışamayan kişilerin yoksulluğuna ek olarak çalıştığı halde yoksulluk yaşayanlar da önemli ölçüde yer tutmaya başlamıştır. Türkiye kapitalistleşme sürecini geç başlatan ülkeler grubunda yer almaktadır. Bir feodal tarım imparatorluğu olan Osmanlı'dan devraldığı mirasla Cumhuriyet kadroları, bir Türk burjuva sınıfı oluşturulması amacıyla adımlar atmışlardır. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte Türkiye'nin yönü Batı olmuştur. Bu durum çok partili hayata geçilip Demokrat Parti'nin iktidara gelmesiyle açık bir hal almıştır. Günümüze kadar gelinen süreçte ise kapitalist sistemi dönem dönem bazı denemeler olsa da Türkiye kapitalist üretim ilişkilerinin içinde yer almaya devam etmektedir. Türkiye'de kent yoksulluğu olgusuyla, dünyadaki seyrine paralel olarak köyden kente göçün hız kazandığı dönemde karşılaşıyoruz. Özellikle 1950'li yıllarla birlikte kırsaldan büyük şehirlere yoğun bir göç başlamış ve“yeni şehirliler”derin bir yoksulluk içine sürüklenmişlerdir. Devlet bu yoksullukla baş edebilmek için dönem dönem çeşitli önlemler almaya çalışmıştır. Sosyal güvenlik uygulamaları bu önlemlerin başında gelmektedir. Bu konuda ne kadar başarılı olunduğu ise tartışmalıdır. Yeni kentlilerin konut sorununun çözümünde illegal gecekondular önemli bir rol oynamıştır. Devletin kente göçenlerin konut sorununa ilişkin bir projesi olmadığından gecekondulara göz yumulmuştur. Kent yoksulluğunun günümüzde geldiği durum ise neoliberal paradigmadan ayrı düşünülemez. Kapitalist üretim ilişkilerinin geldiği son aşama olan neoliberalizm, özetle; sermayenin en az devlet müdahalesiyle sınırsızca bütün dünyada dolaşımda olmasıdır. Elbette bu durum emekçi sınıfların aleyhine olmuş ve gelir adaletsizliği giderek artmıştır. Çalışmamızda ele aldığımız kent yoksulluğu konusu İzmir ilinin nüfus yoğunluğu fazla olan ilçelerinden Bayraklı özelinde çalışılmıştır. Genel anlamda düşük gelir düzeyine sahip vatandaşların çoğunlukta olduğu ilçede farklı mahallelerde yaptığımız görüşmelerle kent yoksulluğunun nedenleri araştırılmaya çalışıldığı gibi, araştırma sahasındaki yoksulluk tiplerinin neler olduğunun anlaşılması da amaçlanmıştır. Bu minvalde, yaptığımız bu çalışma, kapitalizmin yoksulluk üzerindeki etkilerini anlamaya çalışmakla birlikte, saha gözlemleriyle de bu teorik açıklamaları örneklendirme amacını gütmektedir.
Özet (Çeviri)
Poverty has been an actual problem for ages. Altough explained with different reasons in different times, poverty has gained a different dimension after having the capitalist production relations in economic system. Altough it cannot be said that the people were forced to work as in the feudal system, villagers who didn't have means of production started to migrate to the developing industrial centers in the cities in capitalist system. The villagers who have migrated to the cities got the statue of“worker”when they started to work by selling their labor. In the countries lasting their capitalistization process, poverty has shifted from rural areas to cities. In addition to the poverty of the people who cannot work because of many different reaons, there are lots of people living in poverty altough they work. Türkiye is in the group of the countries that started capitalistization process late. Founders of Turkish Republic took a step to create a new Turkish bourgeois class with the heritage they got from Ottoman Empire that was a feudal – agriculture empire. After the declaration of republic, Türkiye's perspective became the same as the western countries. This situation became clearer after Democrat Party took over the political power. Altough there have been some attempts to beat capitalism, Türkiye has been going on to became in capitalist production relations. We meet with the urban poverty in Türkiye at the same time when migration from villages to cities, as parallel to its course in the world. Espicially in the early 1950s a big migration from rural to cities started and the“new urbanites”got into a deep poverty. Turkish state has tried to take preventions from time to time to cope with this poverty. Social security implementations come first in these preventations. It is a controversial issue how successful the state in this regard. Illegal slums have played a key role in solving the housing problem of new urbanites. Because the state has no project about the housing problems of migrants, slums were excused. Nowadays, the situation of urban poverty cannot be thought without noliberal paradigm. Neoliberalism that is the last stage of capitalist production relations, is briefly the unlimited circulation of capital all over the world with minimal state intervention. Of course this situation was againts the working classes and for this reason income inequality gradually incearsed. We studied urban poverty that was the subject of this thesis in Bayraklı district which has a big population having less income than the other districts. In Bayraklı we negotiated with the low income people people and in addition to researching the reasons of urban poverty we also tried to find out the types of poverty in this district. So, this thesis wants to describe the effects of capitalism on poverty and also wants to describe those theoric explanations with the field researches in practical way.
Benzer Tezler
- Impacts of urban renewal policies: The case of Tarlabaşı-İstanbul
Kentsel yenileme politikalarının etkileri: Tarlabaşı -İstanbul örnek olay incelemesi
NUR BAHAR SAKIZLIOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HELGA RİTTERSBERGER-TILIÇ
- Neoliberal kentsel dönüşüm ve gündelik hayatta idare etme sanatı: Adana Yeşiloba örneği
Neoliberal kentsel dönüşüm ve gündelik hayatta idare etme sanati: Adana Yeşiloba örneği
MÜMTAZ KİRİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE ZEYNEP GÜLER
- Neoliberal dönemde Tahran'da ve Ankara'da işportacılık
Street vendors in Tehran and Ankara in the neoliberal age
MEHRDAD EMAMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN SAYİM VURAL
- Right to the city, time and temporality in neoliberal cities: Woman's experience in İstanbul
Neoliberal kentlerde kent hakkı, zaman ve zamansallık: İstanbul'da kadın deneyimi
MERVE CENGİZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
MimarlıkYeditepe ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURÇİN BAŞYAZICI
- Urban protests against neoliberal urban policies: The case of Istanbul
Neoliberal kent politikalarına karşı kentsel protestolar: İstanbul örneği
DİLEK KARABULUT
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Siyasal Bilimlerİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT