Hicri II-VI asırlarda Mu'tezile fıkıh usûlünün Hanefî usûlüne etkisi
The influence of the Mu'tazilite method of jurisprudence on the Hanafi method of jurisprudence in II-VI centuries
- Tez No: 839727
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET YAMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 268
Özet
Fıkıh usûlü kelâm ilmine paralel bir gelişme kaydetmiş, usûlün ilk meseleleri genellikle öncelikle kelâmî mezhepler tarafından ele alınmıştır. Bu açıdan öncü bir rolü bulunan Mu'tezile iç içe olduğu Irak Hanefîlerinin fıkıh usûlü görüşlerine kelâmî ilkeleri aracılığıyla doğrudan etki etmiştir. Ancak sonraki asırlarda gerek Semerkant gerekse Buhara meşâyihi bu etkinin farkında olarak Irak ulemâsı aracılığıyla mezhebe mâl edilen usûl görüşlerinde bazı tadilatlar yapmışlardır. Bu tartışmaların neticesinde hicrî altıncı asırdan sonra son şeklini alan Hanefî usûlünde Buharalı usûlcülerin ağırlığı hissedilse de Semerkant meşâyihi kelâm görüşleri üzerinden diğer iki meşâyih grubuna eleştirilerini sürdürmüştür. Çalışmamız hicretin ilk altı asrında kelâm meseleleri üzerinden devam eden fıkıh usûlü görüşlerinde Mu'tezile'nin Hanefî mezhebine etkisine yoğunlaşmaktadır. Tezimiz üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, fıkıh usûlünün kelâm ilmiyle ilgisinden bahsedilmekte, akabinde Mu'tezile ve Hanefî mezhebinde usûlün gelişimine katkı sağlayan meşâyih gruplarını incelemektedir. İkinci bölümde, Kitap, Sünnet ve Kıyas olarak üç bölümde ele alınan şer'î delillerle ilgili usûl konularındaki farklı görüşler karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Üçüncü bölümde, elfâz bahislerinde Mu'tezile ile Hanefî mezhebinin görüşleri mukayese edilmektedir.
Özet (Çeviri)
The usul al-fiqh developed in parallel with theology and the first issues of usul al-fiqh were generally addressed primarily by theological sects. In this respect, the Muʿtazilites, who played a pioneering role, directly influenced the views of the Iraqi Hanafīs on the usul al-fiqh through their theological principles. However, in the following centuries, both Samarkand and Bukhara's mashāyihs were aware of this influence and made some modifications to the views of the madhhab that were attributed to the madhhab through the Iraqi scholars. As a result of these discussions, although the weight of Bukharan jurists was felt in the Hanafī usul, which took its final form after the sixth century, Samarkand's scholars continued to criticize the other two groups of scholars over their theological views. Our study focuses on the influence of the Mu'tazilites on the Hanafī madhhab in their views on the methodology of fiqh, which continued through theological issues in the first six centuries of the Hijra. Our thesis consists of three chapters. In the first chapter, the relevance of the usul al-fiqh to the science of kalām is mentioned, followed by an examination of the Mu'tazilites and the groups of the mashāyihs who contributed to the development of the usul in the Hanafī madhhab. In the second chapter, the different views on usul on sharīʿa evidence, which are dealt with in three sections: the Book, the Sunnah, and Qiyas, are given in a comparative manner. In the third part, the views of the Mu'tazilites and the Hanafī madhhab are compared in the al-'alfāz issues.
Benzer Tezler
- Fahreddîn er-Râzî'nin düşünce sisteminde mekân kavramı
The concept of space in the thought of Fakhruddin Râzî
SALİH GÜNAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLYAS ÇELEBİ
- İslam tarihinin ilk dönemlerinde veteriner hekimlik faaliyetleri (Hicri I-III. /Miladi VI-IX. yüzyıllar)
Veterinary practices in the early islamic history (Hijri I-II. /Miladi VI-IX. centuries
TUĞBA VELİOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
DinOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN YILMAZ
- Hamza b. Turgut el-Aydini ve Kitabu'l-Mesalik adlı eseri
Hamza b. Turgut al-Aydini and his work al-Masalik fi al-Maani ve al-Beyan ve al-Bedi
ÜZEYİR TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ELMALI
- Ebû Alî el-Fârisî'nin et-Tekmile adlı eserindeki metodolojisi ve sarf ilmine dair görüşleri
Ebû 'Alî al-Fârisî's methodologies and views about sarf in the book of at-Tekmile
RECEP KIRCI
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN HAZER