Din psikolojisi perspektifinden i'tikâf tecrübesi
The experience of i'tikāf from the perspective of psychology of religion
- Tez No: 844280
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLÜŞAN GÖCEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Psikoloji, Religion, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 576
Özet
Bu çalışmada, dinî yaşantı biçimlerinden biri olan i'tikâf ibadeti din psikolojisi ekseninden ele alınmıştır. Teorik kısımda, çalışmanın kavramsal çerçevesi tek başınalık ve i'tikâf ibadeti olmak üzere iki kavram üzerinden çizilirken; nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı uygulamalı kısımda i'tikâf deneyimi, öncesi, esnası ve sonrası olmak üzere üç farklı bölümden müteşekkil bir süreç olarak ele alınmıştır. Deneyimi gerçekleştirenlerin ona yükledikleri anlamlar, deneyimi gerçekleştirmedeki gerekçeler ve motivasyonlar, süreç boyunca oluşan duygular, karşılaşılan zorluklar, manevî açıdan onlara etki eden özel durumlar, zamana ve mekâna ilişkin algılar ile sürecin etkisiyle oluşan değişimler hem dinî-manevî hem psiko-sosyal veçhelerden derinlemesine tetkik edilmiştir. Gömülü Teori türlerinden,“yorumlayıcı”epistemolojik geleneğin bir parçası olarak kabul edilen“yapılandırmacı yaklaşım”deseninin uygulandığı araştırmada, çoklu veri toplama teknikleri kullanılmıştır. 40 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilirken, araştırmacı da 3 kez hem gözlem yapmak hem de deneyimi anlayabilmek için katılımcı olarak bu sürece iştirak etmiştir. Veri analizi sonucu ulaşılan kavramsallaştırma ve temalar arası ilişkiler, şemalarla görselleştirilmiştir. Çalışmanın çekirdek kategorisinin“Allah'a yakın, Hz. Peygamber'in izinde, tadına varılarak lezzetli ve sürekli ibadet”şeklinde tebarüz ettiği görülmüştür. Bu bağlamda i'tikâf deneyiminin; Allah'la başbaşa kalıp sünnet olan bir ibadeti yerine getirerek bütün ibadetlerde devamlılık sağlamayı ve tadına vararak mutmain olmayı amaçlayarak gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan teori ise şu olmuştur: İ'tikâf; Allah'a yakın ve Hz. Peygamber'in izinde izinde olma hissiyatıyla, ibadetlerde lezzet ve itmi'nana erişme amacıyla gerçekleştirilen bir deneyimdir.
Özet (Çeviri)
This study explores i'tikāf as a form of religious practice, from the perspective of the psychology of religion. The theoretical part establishes the study's framework using two concepts: solitude and i'tikāf. In the practical part, employing qualitative research methods, the i'tikāf experience is examined across three distinct phases: before, during and after. The meanings attributed to the experience by the participants, the reasons and motivations for the experience, the emotions that arise during the process, the difficulties encountered, the special situations that affect them spiritually, the perceptions of time and space, and the changes that occur due to the effect of the process are examined in depth from both religious-spiritual and psycho-social aspects. The research utilized multiple data collection techniques, applying the“constructivist approach”design, a facet of Grounded Theory within the“interpretive”epistemological tradition. Forty in-depth interviews were conducted with participants, and the researcher engaged as a participant three times to observe and grasp the experience personally. Visual diagrams were employed to illustrate conceptualizations and thematic relationships derived from data analysis. It was observed that the core category of the study was“close to Allah, in the footsteps of the Prophet, relishing and continuous worship”. In this context, it was determined that the experience of i'tikāf was carried out with the aim of ensuring continuity in all worships by staying alone with Allah and performing a sunnah worship, and to be satisfied by finding pleasure in it. The resultant theory posits as follows: I'tikāf is an experience that is performed with the feeling of closeness to Allah and following in the footsteps of the Prophet (pbuh), aiming to derive relish and satisfaction through worship.
Benzer Tezler
- Din değiştirme psikolojisi: İslam'ı seçenler üzerine nitel bir araştırma
Psychology of religious conversion: A qualitative study about Muslim converts
NUMAN SABİT KARALİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT HOROZCU
- 4 büyük halifenin kişilik ve dindarlık özelliklerinin modern psikoloji perspektifinden incelenmesi
Investigation of personality and religious traits of 4 great caliphs from the perspective of modern psychology
ELİF EBRU GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAmasya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL APAYDIN
- Eğitilebilir eğilimler- Kur'an perspektifinden bir yaklaşım
Educable tendencies- an approach from Quran's perspective
ELİF ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL ÇALIŞKAN
- Din psikolojisi açısından insanın anlam arayışı problemine Ferîdüddin Attâr'ın Mantıku't-Tayr eseri bağlamında bir bakış
A look on the problem of human's search of meaning from the perspective of religious psychology within the context of Feridüddin Attar's Mantık al-Tayr
SAFİYE ÇEBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY ŞİRİN
- Psikoloji perspektifinden Kur'an-ı Kerim'deki Azap kabloları-konulu tefsir çalışması
Psychology perspective tables in the Kur'an-ı Kerim- conservation work
NAWZAD IBRAHIM KHAMMOO
Yüksek Lisans
Arapça
2017
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYATİ AYDIN