Erken modern Osmanli literatüründe biyoçeşitlilik: Bitkiler
Biodiversity in the early modern Ottoman literature: Plants and herbs
- Tez No: 844303
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA HULUSİ LEKESİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 396
Özet
Bu tez çalışmasında Osmanlıların biyolojik çeşitlilik konusunda bitkiler özelinde ne tür bir bilgiye sahip oldukları, bilginin referans kaynaklarının neler olduğu ve bu bilgiyi hangi alanlarda kullandıkları sorularına cevap aranmıştır. Bu çalışma Erken Modern Dönemi (15-18. Yüzyıllar) kapsamaktadır ve coğrafi alan olarak Türkçe konuşan nüfusun yoğun yaşadığı Diyâr-ı Rûm bölgesine odaklanılmıştır. Bu bölgede yaşayan ortalama okur-yazar kitlenin ulaştığı metinler esas alındığı için ağırlıklı olarak Osmanlı Türkçesinde telif edilmiş metinler tercih edilmiştir. Bu dönemde bilim dili olarak Arapçanın etkisi halen mevcut olmakla birlikte Osmanlı Türkçesi de özellikle 17. ve 18. Yüzyıldan itibaren bilim çevrelerinde önemli ölçüde tercih edilmiştir. Erken Modern Dönem, dünyada yeni keşiflerin yapıldığı ve Antikite bilgisinin yerinin yeni bilgi arayışlarıyla dolduğu bir dönemdir. Bu dönemde dünyada var olan bitki çeşitliliği bilgisi artmış ve bazı bitkiler de hızla küresel ticaretin bir metası haline gelmiştir. Osmanlıların Avrupa'da başlayan doğanın keşfi rüzgarına ne kadar yelken açtığı ve nereye kadar gidebildiği bu tezin aradığı bir diğer cevaptır. Osmanlı müellifleri klasik dönemde Orta Çağ İslam literatürünü miras alıp kendilerine uyarlamış ve ihtiyaçları ve merakları çerçevesinde bu mirası şekillendirmiştir. Avrupa'da keşiflerin neticesinde üretilen yeni bilgilere de yine merak ve ihtiyaçları ölçüsünde ilgi göstermiş ve onları kendi paradigmaları çerçevesinde yorumlayıp kullanmıştır. Sonuçta Osmanlı'daki bilim üretimi, eklektik ve pragmatik özellikleri haizdir. Bu alanda bu çalışmada Osmanlıların bilim devrimi olgusunda nasıl bir sınav verdiğinin tartışması yapılmıştır. Bitki çeşitliliği bilgisi alanında Osmanlıların kendilerini ne ölçüde güncelledikleri de tespit edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis seeks to answer the questions of what kind of knowledge the Ottomans had about biodiversity in terms of plants, what were the reference sources of this knowledge and in which areas they used this knowledge. This study covers the Early Modern Period (15th-18th centuries) and focuses on the geographical region of Diyâr-ı Rûm, where the Turkish-speaking population was densely populated. Since the texts accessible to the average literate population living in this region are taken as a basis, texts written mainly in Ottoman Turkish are preferred. Although the influence of Arabic as the language of science was still present in this period, Ottoman Turkish was also significantly preferred in scientific circles, especially from the 17th and 18th centuries onwards. The Early Modern Period is a period in which new discoveries were made in the world and the knowledge of antiquity was replaced by the search for new knowledge. In this period, the knowledge of plant diversity in the world also increased and some plants rapidly became a commodity of global trade. How far the Ottomans sailed in the winds of nature discovery that began in Europe and how far they were able to go is another answer this thesis seeks. In the classical period, Ottoman authors inherited and adapted medieval Islamic literature and shaped it according to their needs and curiosities. They also showed interest in the new knowledge produced as a result of European discoveries to the extent of their curiosity and needs, and interpreted and utilized them within the framework of their own paradigms. As a result, science production in the Ottoman Empire has eclectic and pragmatic characteristics. In this field, this study discusses how the Ottomans tested themselves in the phenomenon of scientific revolution. The extent to which the Ottomans updated themselves in the field of plant diversity knowledge has also been tried to be determined.
Benzer Tezler
- In pursuit of social cohesion and harmony in urban space: The external and internal dynamics of neighborhoods in early eighteenth-century Ottoman Istanbul
Kentsel mekanda sosyal uyum arayışları: On sekizinci yüzyıl başları Osmanlı İstanbul mahallelerinin içsel ve dışsal dinamikleri
BEYZA TOPUZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Tarihİstanbul Şehir ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUNUS UĞUR
- Coordination, commitment and contract enforceability in the ottoman empire: The case of iltizam and malikane contracts with game theoretic assessment
Osmanlı İmparatorluğu'nda koordinasyon, taahhüt ve kontratların uygulanabilirliği: Oyun teorisi ile iltizam ve malikane sözleşmelerinin değerlendirilmesi
BORA ALTAY
Doktora
İngilizce
2018
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUAT OĞUZ
- Cumhuriyet Dönemi modern mimarlık pratiklerinin Antakya'da konut üzerinden okunması (1950-1970)
Reading the practices of modern architecture of the Republican Era on housing in Antakya (1950-1970)
AYŞEGÜL SAKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkGazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SARE SAHİL
PROF. DR. ALİYE SENEM DEVİREN
- Arif Hikmet Koyunoğlu metinleri üzerine retrospektif bir değerlendirme
A retrospective analysis of Arif Hikmet Koyunoğlu's architectural writings
ÖZGE LALE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALEV ERKMEN ÖZHEKİM
- Cihet-i Vahdet kavramı çerçevesinde kelâm ilminde konu ve gaye problemi
The subject and purpose problem of kalām within the framework of the concept of Jihat al-Wahda
ALİ SATILMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLYAS ÇELEBİ