XVIII. yüzyıl tezkirelerinde edebiyat eleştirisi
Literary criticism in 18th-century tezkires
- Tez No: 844466
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 344
Özet
Bu çalışmada, XVIII. yüzyılın edebî eleştiri bağlamında önemli veriler barındıran şuara tezkirelerinden hareketle, bir edebiyat eleştirisi sözlüğü hazırlanması amaçlanmıştır. Mîrzâ-zâde Mehmed Sâlim Efendi'nin Tezkiretü'ş-şu'arâ, Mustafa Safâyî Efendi'nin Nuhbetü'l-âsâr min fevâ'idi'l-eş'âr ve Aziz-zâde Hüseyin Râmiz Efendi'nin Âdâb-ı zurafâ isimli tezkireleri, bu kapsamda ele alınan eserlerdir. Tezkire yazarları, şair, şiir, eser ve entelektüel zümre değerlendirmelerinde birçok sözcüğü edebî anlamda bir yargıya varmak amacıyla kullanmıştır. İdeal şiir anlayışını destekleyici görevi olan bu ibareler, böylece eleştiri anlayışının oluşmasına katkı sağlamıştır. Çalışma, ilgili tezkirelerde bulunan ve edebiyat eleştirisi özelliği gösteren bu ibareler yoluyla, dönemin edebiyat, şair, şiir ve eser algısı üzerinde durmayı amaçlamaktadır. Çalışmada, ilgili tezkirelerde edebî eleştiri özelliği taşıyan ibarelerin tespit edilmesi, alfabe usulüne göre düzenlenmesi, sözlükler yoluyla anlamlandırılması, teorik açıdan desteklenmesi, somut veriler ışığında yorumlanması ve Latîfî Tezkiresi ile mukayese edilmesi yöntemi esas alınmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to prepare a literary criticism glossary based on the tezkires of the 18th century, which contain significant data in the context of literary criticism. In this framework, the study issues tezkires by Mehmed Sâlim Efendi, titled 'Tezkiretü'ş-şu'arâ, Mustafa Safâyî Efendi, titled 'Nuhbetü'l-âsâr min fevâ'idi'l-eş'âr, and Aziz-zâde Hüseyin Râmiz Efendi, titled 'Âdâb-ı zurafâ. Tezkire authors employed numerous words in the evaluation of poets, poems, literary works, and intellectual circles to reach a literary judgment. These expressions, which served to support an ideal understanding of poetry, thus contributed to the formation of literary criticism perspectives. The study aims to focus on the perception of literature, poets, poetry, and works of the period through these expressions in the relevant tezkires characterized by the features of literary criticism. The basis of this study is to identify the expressions characterized by the features of literary criticism within the relevant tezkires, arrange them according to the alphabet method, denominate them through dictionaries, support them theoretically, interpret them considering actual data and compare them with Latîfî Tezkire.
Benzer Tezler
- XVIII. yüzyıl tezkirelerinde bilgi kaynakları ve bu kaynaklardan yararlanma biçimleri
XVIII. information sources of the century constituents and their use of these resources
HALİM GİDEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET HALİL ERZEN
- XVI- XVII. yüzyıl şuara tezkirelerinde şair sultan ve şehzadelere dair poetik değerlendirmeler
Başlık çevirisi yok
EMİNE FENER İBİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıArtvin Çoruh ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN UZUN
- Kuloğlu Şeyh Hacı iİlyas 'Bâğ-i Behişt' (iİnceleme-tenkitli metin)
Kuloğlu Şeyh Hacı iİlyas 'Bâğ-i Behişt' (Study-critical edition)
BÜNYAMİN TAŞ
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN ÖBEK
- Fevzi Divanı inceleme-metin-indeks
Fevzi's explanation-text-index
ÖZER ŞENÖDEYİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiEski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Yeni Türk edebiyatı sahasında yazılmış edebiyat tarihleri üzerine bir araştırma
A research on literary histories written in the field of modern Turkish literature
ELMAS KARAKAŞ
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ DAŞCIOĞLU