Geri Dön

XVIII. yüzyıl tezkirelerinde edebiyat eleştirisi

Literary criticism in 18th-century tezkires

  1. Tez No: 844466
  2. Yazar: KADİM POLAT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 344

Özet

Bu çalışmada, XVIII. yüzyılın edebî eleştiri bağlamında önemli veriler barındıran şuara tezkirelerinden hareketle, bir edebiyat eleştirisi sözlüğü hazırlanması amaçlanmıştır. Mîrzâ-zâde Mehmed Sâlim Efendi'nin Tezkiretü'ş-şu'arâ, Mustafa Safâyî Efendi'nin Nuhbetü'l-âsâr min fevâ'idi'l-eş'âr ve Aziz-zâde Hüseyin Râmiz Efendi'nin Âdâb-ı zurafâ isimli tezkireleri, bu kapsamda ele alınan eserlerdir. Tezkire yazarları, şair, şiir, eser ve entelektüel zümre değerlendirmelerinde birçok sözcüğü edebî anlamda bir yargıya varmak amacıyla kullanmıştır. İdeal şiir anlayışını destekleyici görevi olan bu ibareler, böylece eleştiri anlayışının oluşmasına katkı sağlamıştır. Çalışma, ilgili tezkirelerde bulunan ve edebiyat eleştirisi özelliği gösteren bu ibareler yoluyla, dönemin edebiyat, şair, şiir ve eser algısı üzerinde durmayı amaçlamaktadır. Çalışmada, ilgili tezkirelerde edebî eleştiri özelliği taşıyan ibarelerin tespit edilmesi, alfabe usulüne göre düzenlenmesi, sözlükler yoluyla anlamlandırılması, teorik açıdan desteklenmesi, somut veriler ışığında yorumlanması ve Latîfî Tezkiresi ile mukayese edilmesi yöntemi esas alınmıştır.

Özet (Çeviri)

This study aims to prepare a literary criticism glossary based on the tezkires of the 18th century, which contain significant data in the context of literary criticism. In this framework, the study issues tezkires by Mehmed Sâlim Efendi, titled 'Tezkiretü'ş-şu'arâ, Mustafa Safâyî Efendi, titled 'Nuhbetü'l-âsâr min fevâ'idi'l-eş'âr, and Aziz-zâde Hüseyin Râmiz Efendi, titled 'Âdâb-ı zurafâ. Tezkire authors employed numerous words in the evaluation of poets, poems, literary works, and intellectual circles to reach a literary judgment. These expressions, which served to support an ideal understanding of poetry, thus contributed to the formation of literary criticism perspectives. The study aims to focus on the perception of literature, poets, poetry, and works of the period through these expressions in the relevant tezkires characterized by the features of literary criticism. The basis of this study is to identify the expressions characterized by the features of literary criticism within the relevant tezkires, arrange them according to the alphabet method, denominate them through dictionaries, support them theoretically, interpret them considering actual data and compare them with Latîfî Tezkire.

Benzer Tezler

  1. XVIII. yüzyıl tezkirelerinde bilgi kaynakları ve bu kaynaklardan yararlanma biçimleri

    XVIII. information sources of the century constituents and their use of these resources

    HALİM GİDEROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET HALİL ERZEN

  2. XVI- XVII. yüzyıl şuara tezkirelerinde şair sultan ve şehzadelere dair poetik değerlendirmeler

    Başlık çevirisi yok

    EMİNE FENER İBİŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıArtvin Çoruh Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ADNAN UZUN

  3. Kuloğlu Şeyh Hacı iİlyas 'Bâğ-i Behişt' (iİnceleme-tenkitli metin)

    Kuloğlu Şeyh Hacı iİlyas 'Bâğ-i Behişt' (Study-critical edition)

    BÜNYAMİN TAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Türk Dili ve EdebiyatıTrakya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ İHSAN ÖBEK

  4. Fevzi Divanı inceleme-metin-indeks

    Fevzi's explanation-text-index

    ÖZER ŞENÖDEYİCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Eski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK

  5. Yeni Türk edebiyatı sahasında yazılmış edebiyat tarihleri üzerine bir araştırma

    A research on literary histories written in the field of modern Turkish literature

    ELMAS KARAKAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıSakarya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YILMAZ DAŞCIOĞLU