Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yetiştirilen bazı yerel zeytin çeşitlerinin mikroçoğaltımı
Micropropagation of some local olive varieties growing in Southeast Anatolia Region
- Tez No: 844886
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EBRU SAKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Zeytin (Olea europaea L.) dünyada yetiştiriciliği yapılan en eski meyve türlerinden birisidir ve günümüzde zeytine ve zeytinden elde edilen ürünlere olan talep sürekli artmaktadır. Bu talebi karşılayabilmek adına zeytincilik için uygun ekolojiye sahip ülkelerde zeytin üretimi önemli ölçüde artmaktadır. Zeytin üretim miktarının artmasıyla beraber zeytin fidanının çoğaltılma ihtiyacı önem kazanmıştır. Ekonomik değeri yüksek olan bazı zeytin çeşitlerinin çelikle çoğaltımı oldukça zor ve maliyetlidir. Bu sebeple her zeytin çeşidi için en uygun mikroçoğaltım yönteminin belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada Mardin İli Derik ilçesinde yetiştirilen ve yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan; ayrıca çelikle köklenmesi zor olan yağ oranı ve verimlilik bakımından yüksek değerlere sahip 'Derik Halhalı', 'Mavi', 'Guleki', 'Melkabazi', 'Beloti', 'Zoncuk', 'Kejik' ve 'Hursuki' yerel zeytin çeşitlerinin in vitro koşullarda mikroçoğaltımının sağlanması için kullanılacak en uygun besin ortamı ve bitki büyüme düzenleyici uygulamalarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında incelenen zeytin genotiplerinin in vitro mikroçoğaltımında 3 farklı besin ortamı (OM, WPM ve DKW) ile 2 farklı büyümeyi düzenleyici (BAP ve Zeatin)'nin eksplant/bitki gelişimine etkileri incelenmiş ve farklı kök uygulamalarında köklenmesi sağlanarak dış koşullara adaptasyonu sağlanmaya çalışılmıştır. Çoğalma katsayısı bakımından 'Beloti' çeşidi (3.49) en yüksek sonucu verirken, 'Derik Halhallı' çeşidi (1.42) en düşük sonucu vermiştir. Kardeşlenme sayısı bakımından 'Mavi' çeşidi (1.94) en yüksek sonucu verirken, 'Derik Halhallı' çeşidi (1.27) en düşük sonucu vermiştir. Kardeşlenme sayısı bakımından 1 mg/l Zeatin+0,1 mg GAɜ içeren besin ortamı, 1 mg/l BAP+0,1 mg GAɜ içeren ortama göre daha yüksek sonuç vermiştir. En uzun sürgünler 'Kejik' çeşidinde (6.12 cm) WPM besin ortamında gerçekleşirken, en kısa sürgünler (1.09 cm) 'Derik Halhallı' çeşidinde DKW besin ortamında meydana gelmiştir. Kök sayısı bakımından en yüksek kök sayısı 'Zoncuk' çeşidinde (5.25 adet) kök-1 (½ OM, 2 mg/l IBA) uygulamasında gerçekleşmiştir. Buna karşın kök sayısı bakımından 'Kejik' çeşidi en düşük sonuçları vermiştir. Kök sayısı bakımından en uygun ortam kök-1 (½ OM, 2 mg/l IBA) uygulaması olarak belirlenmiştir. 'Guleki' çeşidi köklenme oranı bakımından ½ OM, 4 mg/l IBA, 0,2 mg GA3 (kök-2 uygulamasında) içeren ortam uygulamasında %100 köklenme ile en yüksek sonucu vermiştir En düşük köklenme oranı %10 köklenme ile ½ OM, 4 mg/l IBA, 1 gr/l aktif kömür (kök-3) uygulamasında 'Melkabazi' çeşidinde meydana gelmiştir. Dış koşullara adaptasyon bakımından 'Beloti' çeşidi (%80) en yüksek sonucu verirken dış koşullara adaptasyonu en düşük olan çeşidin ise 'Kejik' (%1) çeşidinin olduğu belirlenmiştir. Bütün çeşitlerde sadece 3:1 oranda steril torf:perlit içeren ortamda bitkiler canlılığını devam ettirmiştir. Akvaryum kumunda ve ticari steril paperpotları içeren ortamlarda yoğun bir şekilde fungus oluşmuştur ve bitkilerin tamamı canlılığını kaybetmiştir.
Özet (Çeviri)
Olive (Olea europaea L.) is one of the oldest fruit species cultivated in the world, and today the demand for olives and products derived from olives is constantly increasing. In order to meet this demand, olive production is increasing significantly in countries with suitable ecology for olive cultivation. With the increase in the amount of olive production, the need to propagate olive saplings has gained importance. Propagation of some olive varieties with high economic value by cuttings is quite difficult and costly, therefore the most suitable micropropagation method for each olive variety must be determined. In this study, the species grown in the Derik district of Mardin Province and facing the danger of extinction; In addition, it was aimed to determine the most suitable medium and hormone applications to be used for micropropagation under in vitro conditions of 'Derik Halhalı', 'Mavi', 'Guleki', 'Melkabazi', 'Beloti', 'Zoncuk', 'Kejik' and 'Hursuki' local olive varieties, which have high values in terms of oil content and productivity, which are difficult to root by cuttings. In the in vitro micropropagation of the olive genotypes examined within the scope of the study, the effects of 3 different media (OM, WPM and DKW) and 2 different growth regulators (BAP and Zeatin) on explant/plant development were examined and their adaptation to external conditions was attempted by ensuring rooting in different root applications. In terms of proliferation coefficient, 'Beloti' variety (3.49) gave the highest result, while 'Derik Halhallı' variety (1.42) gave the lowest result. In terms of tillering number, 'Mavi' variety (1.94) gave the highest result, while 'Derik Halhallı' variety gave the lowest result (1.27). In terms of tillering number, 1 mg/l Zeatin+0.1 mg GAɜ BBD gave higher results than the medium containing 1 mg/l BAP+0.1 mg GAɜ. While the longest shoots (6.12 cm) of the 'Kejik' variety occurred in the WPM nutrient medium, the shortest shoots (1.09 cm) of the 'Derik Halhallı' variety occurred in the DKW nutrient medium. In terms of the number of roots, the highest number of roots was in the 'Zoncuk' variety (5.25 pieces) in the root-1 (½ OM, 2 mg/l IBA) application. On the other hand, the 'Kejik' variety gave the lowest results in terms of root number. The most suitable medium in terms of root number was determined as root-1 (½ OM, 2 mg/l IBA) application. In terms of rooting rate, 'Guleki' variety gave the highest result with 100% rooting in the medium containing ½ OM, 0.2 mg GA3, 4 mg/l IBA (in root-2 application). The lowest rooting rate was 10% rooting with ½ OM, 1 g/l activated charcoal, it occurred in the 'Melkabazi' variety at 4 mg/l IBA (stem-3) application. It was determined that the 'Beloti' variety (80%) gave the highest result in terms of adaptation to external conditions, while the 'Kejik' variety (1%) had the lowest adaptation to external conditions. In all varieties, plants continued to survive in an environment containing only sterile peat: perlite at a ratio of 3:1. Fungi have formed extensively in the aquarium sand and in environments containing commercial sterile paper pots, and all the plants have lost their vitality.
Benzer Tezler
- Önemli zeytin (Olea europaea L.) çeşitlerinin izoenzim polimorfizmleri ve genetik özellikleri
Isoenzyme polymorphisms and genetic characteristics of important olive (Olea europaea L.) cultivars and types
SEVDA DÜLGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ŞEKER
- Yerel Karacadağ çeltiğinin (Oryza sativa L.) in vitro koşullarda farklı tuz çeşidi ve konsantrasyonlarına verdiği yanıtlar
Investigation of stress response caused by the different type and concentration of salt of Karacadag rice in in vitro
MEHMET YUSUF ORCAN
- Bazı Karacadağ çeltik çeşitlerinin pirince işlenmesi esnasında meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişimlerin belirlenmesi
Determination of physical and chemical changes occuring during the processing of some Karacadag rice types of rice
MEHMET EMİN KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatDicle ÜniversitesiTarım Makineleri ve Teknolojileri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KONURALP ELİÇİN
- Türkiye'de öğretmen istihdam politikası ve uygulaması
Başlık çevirisi yok
İLHAN AKAR
Doktora
Türkçe
1990
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN KAZANCI
- Organik, düşük gübre girdili ve konvansiyonel koşullarda makarnalık buğday (Triticum durum L.) genotiplerinin morfolojik, fizyolojik ve moleküler karakterizasyonu
Morphological, physiological and molecular characterization of durum wheat (Triticum durum L.) genotypes under organic, low fertilizer input and conventional conditions
REMZİ ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2021
ZiraatDicle ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUMA AKINCI
DOÇ. DR. BEHCET İNAL