II. Meşrutiyet döneminde Balkanlarda belediyecilik faaliyetleri (Selanik, Kosova ve Manastır)
Municipal activities in the Balkans during the Constitutional Monarchy II (Thessaloniki, Kosovo and Bitola)
- Tez No: 845871
- Danışmanlar: PROF. DR. MUCİZE ÜNLÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Balkanlar, Makedonya, Belediye, Yerel Yönetim, II. Meşrutiyet Dönemi, The Balkans, Macedonia, Municipality, Local Government, II. Constitutional Period
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 353
Özet
Osmanlı Devleti'nde Tanzimat reformları kapsamında idari alanda yenilikler yapılmış, merkez tarafından yerel ihtiyaçların tespiti ve giderilmesi için yetki genişliği ilkesiyle 19. yüzyılın ikinci yarısında belediyeler teşkil edilmiştir. Belediyecilik faaliyetlerini incelemek yerel araştırmalarda idari, iktisadi, sosyal ve bürokratik yapıya ışık tutacak ve sosyal devlet bağlamında yönetim anlayışına bakış açısını genişletecektir. Bu çalışmada arşiv belgeleri ışığında II. Meşrutiyet Döneminde Selanik, Kosova ve Manastır vilayetlerindeki belediyecilik faaliyetleri tüm yönleriyle incelenmeye çalışılmış, ulaşılan veriler belediyelere dair mevzuattan ve araştırma eserlerden yararlanılarak değerlendirilmiştir. Makedonya Bölgesinde komitecilik faaliyetlerinin ve buna bağlı olarak asayiş sorununun eksik olmaması belediyecilik faaliyetlerini olumsuz etkilemiştir. Bu durum belediyelerin gelir kaynaklarının yetersizliğiyle birleşince belediyelerin işlevselliği azalmıştır. Buna rağmen imar faaliyetleri, kentsel altyapı tesisleri, temizlik, aydınlatma ve ulaşım hizmetleri, sağlık hizmetleri, sosyal yardımlar gibi birçok alanda belediyeler etkin olmaya çalışmışlardır. Mali yetersizliklere rağmen 20. yüzyıl başlarında bölgede birçok yeni belediye teşkil edilmiştir. Sahip olduğu liman ve ticari potansiyeli sayesinde Selanik'te belediyecilik faaliyetleri Kosova ve Manastır vilayetlerine nispeten daha fazladır. Selanik'in hinterlandı konumunda olan Kosova'da ve II. Meşrutiyet'i hazırlayan siyasi meselelerin yoğun olarak yaşandığı Manastır'da asayişsizlik belediyeleri görece pasif duruma getirmiştir. Diğer yandan bölgede salgın hastalıkların yayılması belediyeleri sağlık hizmetlerine yöneltmiş, belediye tabiplerinin maaşları ve ücretsiz muayene ve ilaç hizmetleri belediyelerin masraflarını arttırmıştır. Bölgede meydana gelen doğal afetler kentlerde yıkımlara sebep olmuş ve imar masraflarını arttırarak hem hazineyi hem de belediyeleri zor duruma sokmuştur. Ticari potansiyeli yüksek şehirlerde belediyeler merkezin iznine bağlı olarak gelirlerini arttırmaya çalışmışlardır. Belediye reisleri bölgedeki olaylar hakkında müfettişliği ve merkezi sürekli bilgilendirmişlerdir. Belediyeler bu nitelikleriyle ahali ile merkezi hükümet arasında köprü vazifesi görmüştür. Ahalinin belediyelere yaptığı şikayetler ve talepler dikkate alınarak yerel ihtiyaçlar giderilmeye çalışılmıştır. Ancak yerel meclislerde yer alma mücadelesi veren eşrafın ahali üzerindeki etkisi göz ardı edilmemelidir. Nitekim bu durum belediye seçimlerine yapılan itirazlarda kendini göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Within the scope of the Tanzimat reforms in the Ottoman Empire, innovations were made in the administrative field, and municipalities were established in the second half of the 19th century with the principle of decentralization to identify and meet local needs by the center. Analyzing municipal activities will shed light on the administrative, economic, social, and bureaucratic structure in regional studies and broaden the perspective on the understanding of governance in the context of the social state. This study examined the municipal activities in the Thessaloniki, Kosovo and Bitola provinces during the Constitutional Monarchy II Period in all aspects in the light of archival documents and evaluated the data obtained by utilizing the legislation and research works on municipalities. The fact that the Macedonian region was plagued by committee activities and the related public order problems had a negative impact on municipal activities. This situation, coupled with the insufficiency of the municipalities' income sources, reduced the functionality of the municipalities. Nevertheless, municipalities tried to be effective in many areas such as reconstruction activities, urban infrastructure facilities, cleaning, lighting and transportation services, health services and social assistance. Despite financial inadequacies, many new municipalities were established in the region in the early 20th century. Thanks to its port and commercial potential, Thessaloniki had more municipal activities compared to Kosovo and Bitola provinces. The lack of public order made the municipalities relatively passive in Kosovo, which served as the hinterland of Thessaloniki, and in Bitola, where the political issues that prepared the Constitutional Monarchy II were intense. On the other hand, the spread of epidemics in the region directed municipalities towards health services, and the salaries of municipal physicians and free medical examinations and medication services increased municipal expenses. Natural disasters in the region caused devastation in the cities and increased reconstruction costs, putting both the treasury and the municipalities in a difficult situation. Municipalities have tried to increase their revenues in cities with high commercial potential, subject to the center's permission. The heads of the municipalities constantly informed the inspectorate and the center about the events in the region. With these qualities, municipalities served as a bridge between the locals and the central government. Local needs were tried to be met by taking into account the complaints and requests made by the locals to the municipalities. However, the influence of the gentry, who fought for a seat in the local councils, on the local population should not be ignored. As a matter of fact, this situation manifested itself in the objections to municipal elections.
Benzer Tezler
- H. 1310 (M. 1892) tarihli Selanik Vilayeti Salnamesi'nin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and evaluation of the yearbook of Selanik province dated 1892
İSMAİL ÇAKIR
- 1908-1912 Osmanlı Mebusan Meclisi'nde Balkan mebuslarının meclis faaliyetleri
Activities of the First Ottoman Parliament at Balkans between 1908-1912
MURAT MORKOÇ
- 1890- 1913 tarihleri arasında Osmanlı arşiv belgeleriyle Selanik vilayetinde komitacılık(1890-1913)
Between 1890 and 1913 the revulati̇onary activities in Salonika province whit Ottoman archives documents
DİLEK GÜCEL
- II. Meşrutiyet'in Balkanlar'daki Osmanlı idaresine etkileri
The influences of the Second Constitutional Monarchy on the Ottoman administration in Balkans
MEVHİBE SAVAŞ
