Geri Dön

Anksiyete/depresyon seviyesi yüksek bireylerin duygusal uyaranlara karşı dikkat yanlılıklarının incelenmesi

Examination of the attention biases of individual with high levels of anxiety and depression against affective stimulus

  1. Tez No: 846403
  2. Yazar: ÖZGÜN AHMET EFETÜRK
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GİZEM TURGUT
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Dikkat Yanlılığı, Depresyon, Anksiyete, Kişilik, Duygusal Uyaranlar, Attentional Bias, Deppression, Anxiety, Personality, Emotional Stimulus
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 126

Özet

Dikkat yanlılığı, bireyin dikkatinin istem dışı/orantısız bir şekilde belirli uyaranlara yönelmesi sonucunda oluşmaktadır. Bu süreçte birey, belirli uyaranlara karşı diğer çevresel uyaranlardan daha fazla hassasiyet göstermektedirler. Bu durum, kişisel deneyimler, duygular, inançlar veya bilişsel süreçler gibi çeşitli faktörlerden kaynaklı gelişebilmektedir. Bireylerin duygu durumlarına ve kişilik özelliklerine bağlı gelişen bilgi işleme süreçlerinin ve belirli uyaranlara karşı gösterdikleri dikkat yanlılığının anlaşılması, çeşitli rahatsızlıkların önlenmesi ve tedavi edilmesi açısından önem arz etmektedir. Bu tez çalışmasında, sağlıklı bireylerin önce depresyon, anksiyete, nevrotiklik ve kişilik düzeyleri belirlenmiş sonrasında dikkat yanlılığı performansları ölçülmüştür. Depresyon ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi için Beck Depresyon ve Beck Anksiyete ölçekleri uygulanmıştır. Nevrotiklik düzeyleri Beş Faktör Kişilik Ölçeği Nevrotiklik Alt Boyutu aracılığıyla ölçülmüştür. Katılımcıların kişilik özelliklerinin belirlenmesi için Öz Etkililik/Yeterlilik Ölçeği ve Frontal Lob Kişilik Ölçeği (FLKÖ) kullanılmıştır. Katılımcıların duygusal uyaranlara gösterdikleri dikkat yanlılığını incelemek için Nokta Yeri Belirleme, Duygusal Stroop ve Dikkat Ağı testleri kullanılmıştır. Dikkat yanlılığı ölçümlerinde kullanılan testlerde katılımcıların duygusal uyaranlara verdikleri tepki süreleri hesaplanarak ölçeklerde bulundukları düzey grupları ile karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırmalar sonucunda, depresyon düzeyi yüksek ve öz yeterlilik alt boyutlarından davranışı başlatma düzeyi düşük olan bireylerde negatif uyaranlardan gözleri ayırma sürecinde gecikme/zorlanma olduğu, öz yeterlilik alt boyutlarından engellerle mücadele düzeyi düşük olan katılımcıların pozitif görseller esnasında daha hızlı tepki verme eğiliminde oldukları görülmüştür. Son olarak, FLKÖ alt boyutlarından Yürütücü işlev eksikliği incelendiğinde, yüksek düzeyde olan grubun negatif uyaranlardan kaçınmalarının daha fazla olduğu ve pozitif uyarana yönelimin daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu bulgular, belirli kişilik özelliklerimizin dikkat süreçleri üzerinde nasıl etkileri olduğunu göstermektedir.

Özet (Çeviri)

Attentional bias arises when an individual's attention is involuntarily or disproportionately directed towards specific stimuli. During this process, individuals exhibit heightened sensitivity towards particular stimuli compared to other environmental cues. This phenomenon can result from various factors, including personal experiences, emotions, beliefs, or cognitive processes. Understanding the information processing mechanisms influenced by individuals' emotional states and personality traits, as well as their attentional bias towards specific stimuli, holds significance for preventing and treating various disorders. In this thesis, the depression, anxiety, neuroticism, and personality levels of healthy individuals were assessed, followed by the measurement of attentional bias performance. The Beck Depression and Beck Anxiety scales were administered to determine levels of depression and anxiety, respectively. Neuroticism levels were measured using the Neuroticism Subscale of the Five-Factor Personality Inventory. The Self-Efficacy Scale and Frontal Lobe Personality Scale (FLOPS) were utilized to determine participants' personality traits. The Dot-Probe, Emotional Stroop, and Attention Network tests were employed to examine participants' attentional bias towards emotional stimuli. Reaction times to emotional stimuli in these bias measurement tests were calculated and compared with the level groups on the scales. Through the conducted comparisons, it was observed that individuals with higher depression levels and lower levels of the behavior initiation subdimension of self-efficacy exhibited delays/struggles in disengaging from negative stimuli, while participants with lower levels of the obstacle coping subdimension of self-efficacy showed a tendency to react more rapidly to positive stimuli. Lastly, when investigating the Executive Function Deficit subscale of FLOPS, the group with higher levels displayed greater avoidance of negative stimuli and higher engaging towards positive stimuli. These findings illustrate how specific personality traits impact attentional processes.

Benzer Tezler

  1. Tip-2 diyabet hastalarının duygu düzenleme güçlükleri ile yeme tutumlarının anksiyete ve depresyon seviyeleri üzerindeki etkisi

    The effect of eating attidudes on anxiety and depression levels with emotion editing difficulties for Type-2 diabetes patients

    MİNE ERİNÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiIşık Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ITIR TARI CÖMERT

  2. Çocukluk çağı travmalarının akılcı olmayan inançlar ve psikopatolojik belirtiler ile ilişkisinin incelenmesi

    The relationship between childhood traumas, irrational beliefs and psychopathological symstoms

    ÖZGENUR KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiIşık Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERYAL ÇELİKEL

  3. Epilepsinin psikososyal yaşam üzerine etkisinin 'Washington Psikosyal Nöbet Ölçeği' ile değerlendirilmesi

    Evaluation of epilepsy effect on psychosocial life with 'Washington Psychosocial Seizure Inventory'

    MERYEM İPEK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    NörolojiPamukkale Üniversitesi

    Dahili Tıp Bilimleri Bölümü

    DOÇ. DR. GÖKSEMİN ACAR

  4. Kadınlarda, depresyon, anksiyete ve stresin, aleksitimi ve duygusal yeme davranışı ile arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Başlık çevirisi yok

    SEDA ZELAL GÜLEKEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Psikolojiİstanbul Gelişim Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİŞAN BURAK YAŞAR

  5. Diz osteoartritli hastalarda fiziksel aktivite düzeyi ile ilişkili faktörlerin incelenmesi

    Investigation of factors related to physical activity level in patients with knee osteoarthritis

    HASAN KILINÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Fizyoterapi ve RehabilitasyonHacettepe Üniversitesi

    Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GİZEM İREM KINIKLI