Anksiyete/depresyon seviyesi yüksek bireylerin duygusal uyaranlara karşı dikkat yanlılıklarının incelenmesi
Examination of the attention biases of individual with high levels of anxiety and depression against affective stimulus
- Tez No: 846403
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GİZEM TURGUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Dikkat Yanlılığı, Depresyon, Anksiyete, Kişilik, Duygusal Uyaranlar, Attentional Bias, Deppression, Anxiety, Personality, Emotional Stimulus
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Dikkat yanlılığı, bireyin dikkatinin istem dışı/orantısız bir şekilde belirli uyaranlara yönelmesi sonucunda oluşmaktadır. Bu süreçte birey, belirli uyaranlara karşı diğer çevresel uyaranlardan daha fazla hassasiyet göstermektedirler. Bu durum, kişisel deneyimler, duygular, inançlar veya bilişsel süreçler gibi çeşitli faktörlerden kaynaklı gelişebilmektedir. Bireylerin duygu durumlarına ve kişilik özelliklerine bağlı gelişen bilgi işleme süreçlerinin ve belirli uyaranlara karşı gösterdikleri dikkat yanlılığının anlaşılması, çeşitli rahatsızlıkların önlenmesi ve tedavi edilmesi açısından önem arz etmektedir. Bu tez çalışmasında, sağlıklı bireylerin önce depresyon, anksiyete, nevrotiklik ve kişilik düzeyleri belirlenmiş sonrasında dikkat yanlılığı performansları ölçülmüştür. Depresyon ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi için Beck Depresyon ve Beck Anksiyete ölçekleri uygulanmıştır. Nevrotiklik düzeyleri Beş Faktör Kişilik Ölçeği Nevrotiklik Alt Boyutu aracılığıyla ölçülmüştür. Katılımcıların kişilik özelliklerinin belirlenmesi için Öz Etkililik/Yeterlilik Ölçeği ve Frontal Lob Kişilik Ölçeği (FLKÖ) kullanılmıştır. Katılımcıların duygusal uyaranlara gösterdikleri dikkat yanlılığını incelemek için Nokta Yeri Belirleme, Duygusal Stroop ve Dikkat Ağı testleri kullanılmıştır. Dikkat yanlılığı ölçümlerinde kullanılan testlerde katılımcıların duygusal uyaranlara verdikleri tepki süreleri hesaplanarak ölçeklerde bulundukları düzey grupları ile karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırmalar sonucunda, depresyon düzeyi yüksek ve öz yeterlilik alt boyutlarından davranışı başlatma düzeyi düşük olan bireylerde negatif uyaranlardan gözleri ayırma sürecinde gecikme/zorlanma olduğu, öz yeterlilik alt boyutlarından engellerle mücadele düzeyi düşük olan katılımcıların pozitif görseller esnasında daha hızlı tepki verme eğiliminde oldukları görülmüştür. Son olarak, FLKÖ alt boyutlarından Yürütücü işlev eksikliği incelendiğinde, yüksek düzeyde olan grubun negatif uyaranlardan kaçınmalarının daha fazla olduğu ve pozitif uyarana yönelimin daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu bulgular, belirli kişilik özelliklerimizin dikkat süreçleri üzerinde nasıl etkileri olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Attentional bias arises when an individual's attention is involuntarily or disproportionately directed towards specific stimuli. During this process, individuals exhibit heightened sensitivity towards particular stimuli compared to other environmental cues. This phenomenon can result from various factors, including personal experiences, emotions, beliefs, or cognitive processes. Understanding the information processing mechanisms influenced by individuals' emotional states and personality traits, as well as their attentional bias towards specific stimuli, holds significance for preventing and treating various disorders. In this thesis, the depression, anxiety, neuroticism, and personality levels of healthy individuals were assessed, followed by the measurement of attentional bias performance. The Beck Depression and Beck Anxiety scales were administered to determine levels of depression and anxiety, respectively. Neuroticism levels were measured using the Neuroticism Subscale of the Five-Factor Personality Inventory. The Self-Efficacy Scale and Frontal Lobe Personality Scale (FLOPS) were utilized to determine participants' personality traits. The Dot-Probe, Emotional Stroop, and Attention Network tests were employed to examine participants' attentional bias towards emotional stimuli. Reaction times to emotional stimuli in these bias measurement tests were calculated and compared with the level groups on the scales. Through the conducted comparisons, it was observed that individuals with higher depression levels and lower levels of the behavior initiation subdimension of self-efficacy exhibited delays/struggles in disengaging from negative stimuli, while participants with lower levels of the obstacle coping subdimension of self-efficacy showed a tendency to react more rapidly to positive stimuli. Lastly, when investigating the Executive Function Deficit subscale of FLOPS, the group with higher levels displayed greater avoidance of negative stimuli and higher engaging towards positive stimuli. These findings illustrate how specific personality traits impact attentional processes.
Benzer Tezler
- Tip-2 diyabet hastalarının duygu düzenleme güçlükleri ile yeme tutumlarının anksiyete ve depresyon seviyeleri üzerindeki etkisi
The effect of eating attidudes on anxiety and depression levels with emotion editing difficulties for Type-2 diabetes patients
MİNE ERİNÇ
- Çocukluk çağı travmalarının akılcı olmayan inançlar ve psikopatolojik belirtiler ile ilişkisinin incelenmesi
The relationship between childhood traumas, irrational beliefs and psychopathological symstoms
ÖZGENUR KAYA
- Epilepsinin psikososyal yaşam üzerine etkisinin 'Washington Psikosyal Nöbet Ölçeği' ile değerlendirilmesi
Evaluation of epilepsy effect on psychosocial life with 'Washington Psychosocial Seizure Inventory'
MERYEM İPEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
NörolojiPamukkale ÜniversitesiDahili Tıp Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. GÖKSEMİN ACAR
- Kadınlarda, depresyon, anksiyete ve stresin, aleksitimi ve duygusal yeme davranışı ile arasındaki ilişkinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
SEDA ZELAL GÜLEKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİŞAN BURAK YAŞAR
- Diz osteoartritli hastalarda fiziksel aktivite düzeyi ile ilişkili faktörlerin incelenmesi
Investigation of factors related to physical activity level in patients with knee osteoarthritis
HASAN KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHacettepe ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİZEM İREM KINIKLI