Resim sanatında uyku teması ve metaforları
Sleep theme and metaphors in painting
- Tez No: 847356
- Danışmanlar: PROF. DR. ZUHAL ARDA
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Resim Sanatı, Uyku Teması, Metafor, Visual Arts, Sleep Theme, Metaphor
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Resim Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Uyku, organizmanın çevreyle ilgili iletişiminin, değişik şiddetle dış uyaranla geri döndürülebilir biçimde geçici, kısmi ve periyodik olarak kaybolması, tepki gücünün zayıflayarak büyük ölçüde azaldığı dinlenme durumu olarak tanımlanmaktadır. Uyku, bireylerin yaşam kalitesini ve sağlığını etkileyen temel ve vazgeçilmez günlük yaşam aktivitelerinden biri olup fizyolojik, psikolojik ve sosyal boyutları olan bir kavramdır. Metafor ise bir şeyi başka şey ile benzetmeye, kıyaslamaya, anlatmaya yarayan mecazlardır. Bir kavramın anlatılmasında benzer özelliklerinden dolayı başka kavramların kullanılması (genellikle görsel ya da somut) ifadelerle anlatımı kuvvetlendirme amacıyla kullanılır. Uyku, insanın yaşayabilmesi için gerekli temel ihtiyaçlarından bir tanesidir. Uyku esnasında bilinçaltının harekete geçmesi, rüyalar ile dış dünya arasında bilinmeyen bir boyutun birleşmesi gibi birçok yanıyla insanlara birden çok kavramı çağrıştırır. Bazen mutluluk bazen korku gibi birçok kavram uykuyla yaşanabilir veya anlatılabilir. Aynı zamanda uyku bütün canlıları ilgilendiren bir konu olduğu için yaşamla iç içedir ve uyku üzerine atasözleri, deyişler, ninniler ve inançlar çok yaygındır. En eski çağlardan beri uyku, birçok toplum tarafından ölüm, ruhani iletişim, güç, zaman gibi birden çok kavramla özdeşleştirilmiştir. Bu sebeple felsefede, psikolojide, mitolojide ve sanat alanlarında sıkça değinilen bir tema olmuştur. Resim sanatında da çokça kullanıldığı görülen söz konusu temanın araştırılması ve yansımalarına ait örneklerin tespit edilerek bulgularına ve yorumlarına ait sonuçların bir başlık altında toplanması, ilgili literatüre katkıda bulunulması ve bu yolla alan araştırmacılarına yeni bir kaynak oluşturulması açısından önem arz ettiği düşünülmüştür.“Resim Sanatında Uyku Teması ve Metaforları”konulu sanatta yeterlik tez çalışması kapsamında amaç, Batı ve Türk resim sanatında uyku teması çalışan sanatçıların tespit edilerek, istikrar arz eden örneklerin konu kapsamında etkin örnekleri seçilerek bir kaynakta toplanmasıdır. Ancak araştırmada bir sınırlılık olması açısından istikrarlı bir şekilde uyku teması çalışan her sanatçı yerine bazıları seçilmiştir. Bu seçim, uyku teması ve metaforları konusunda etkili olacak ve çeşitlilik sağlayacak eserler baz alınarak yapılmıştır. Araştırma çağdaş Türk resim sanatında 1920-2023 yılları arasında içerisinde eser üreten sanatçılardan Nurullah Berk, Bilge Alkor, Neşe Erdok, Mahir Güven, Ahmet Umur Deniz ve Erhan Lanpir'e ait uyku teması görülen eser örnekleri ile Batı resim sanatında 16.yüzyıldan günümüze kadar olan süreçte eser üreten sanatçılardan Nicolas Poussin, Henry Fuseli, Gustave Klimt, Henri Matisse ve Balthus'a ait uyku teması görülen eser örnekleri ile sınırlıdır. Türk resim sanatında incelenmek üzere seçilen örnek eserlerin belirlenmesinde sanatçıların konu üzerine istikrarlı tutumları referans olmuştur. Ancak Batı resim sanatında eserlerinde uyku teması olan sanatçı sayısı Türk resim sanatına göre oldukça fazladır ve araştırmada bir sınırlılık olması açısından Batı resim sanatında istikrarlı bir şekilde uyku teması çalışan her sanatçı yerine bazıları seçilmiştir. Bu seçim, uyku teması ve metaforları konusunda etkili olacak ve çeşitlilik sağlayacak eserler baz alınarak yapılmıştır. Genel tarama modelinin esas alındığı araştırmada, nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılmıştır. Nitel verileri elde edebilmek için araştırma sürecinde“literatür taraması, dijital doküman incelemesi ve görüşme”yöntemi kullanılmıştır. Görüşmelerde veri toplama aracı olarak,“Sanatçı Görüşme Formu”kullanılmıştır. Görüşmeler, telekonferans ve e-posta yolu ile yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Sleep is described as a transient, partial, and periodic state where the body's communication with the environment temporarily fades in response to various external stimuli, leading to a restful phase with significantly reduced responsiveness. It's a vital daily activity that profoundly impacts individuals' overall well-being, touching on physiological, psychological, and social dimensions. Metaphors, on the other hand, serve as expressive tools, using comparisons and likening to enhance the description of a concept by drawing on the familiar features of other concepts, often in visual or tangible terms. Sleep stands as a fundamental necessity for human survival, weaving a tapestry of intriguing concepts. As consciousness takes a back seat during sleep, it opens a gateway to the unexplored realm where dreams dance between the known and the mysterious. Sleep, with its ability to evoke a spectrum of emotions like joy or fear, transcends mere rest. It intertwines with life itself, giving rise to a rich tapestry of proverbs, lullabies, and beliefs that resonate across all living beings. Throughout the ages, sleep has been intertwined with profound notions such as death, spiritual connection, power, and the essence of time. This enduring theme has captivated minds across philosophy, psychology, mythology, and the arts. In the realm of visual arts, the exploration of sleep as a motif has left its indelible mark. Delving into the myriad expressions of this theme, its nuanced reflections are not only a fascinating study but also contribute significantly to the literary landscape, offering a fresh wellspring for scholars and researchers. The goal of this proficiency thesis, titled“Sleep in the Art of Painting and Its Metaphors,”is to identify and gather examples of artists exploring the theme of sleep in Western and Turkish painting. The focus is on selecting compelling instances that demonstrate consistency within the subject, resulting in a comprehensive compilation. To maintain a manageable scope, the research selectively highlights artists consistently engaging with the theme of sleep, ensuring a diverse and impactful representation of artworks. The study encompasses sleep-themed works by contemporary Turkish artists like Nurullah Berk, Bilge Alkor, Neşe Erdok, Mahir Güven, Ahmet Umur Deniz, and Erhan Lanpir from 1920 to 2023, as well as artists in Western painting from the 16th century to the present, including Nicolas Poussin, Henry Fuseli, Gustave Klimt, Henri Matisse, and Balthus. The selection of notable works for scrutiny in Turkish painting drew inspiration from artists' steadfast commitment to the theme. Yet, the realm of Western painting boasts a plethora of artists exploring the theme of sleep, prompting a selective approach to maintain research focus. This choice was made with an emphasis on works that effectively delve into sleep themes and metaphors, ensuring a diverse representation. Employing a comprehensive survey model, the research incorporated qualitative methods such as literature review, digital document analysis, and interviews to gather nuanced insights. Utilizing the“Artist Interview Form”as a data collection tool, interviews were conducted through teleconferencing and email for a thorough exploration of perspectives in the artistic process.
Benzer Tezler
- Batı resim sanatında uyuyan beden tasvirleri
Depictions of sleeping body in western art of painting
ZÜLEYHA YURDUSEVEN
- Çağdaş resim sanatında simgenin kullanımı ve yapıt simge ilişkisi
Use of symbol in modern painting art work and painting work-symbol relationship
ÖMER YİĞİT ARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. AYDIN AYAN
- Orataçağ'dan günümüze resim sanatında ölüm kavramı
The Concept of death in art of painting from the Middle Ages until today
OLCAY DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. DEVABİL KARA
- 19. yüzyıl Batı Resim Sanatında doğa ve sembolizm
Nature and symbolism in 19th century Western Art
MERVE YENİGELDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRİ AĞAN
- Düş imgelerinin resim sanatına yansımaları
Reflections of dream images on painting
GİZEM SÜZEN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarKırıkkale ÜniversitesiResim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜDA SAYIN YÜCEL