Psikolojik yardım arama davranışında damgalama ve kişilik özelliklerinin rolü
The role of stigma and personelity traits in psychological help seeking behavior
- Tez No: 847662
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE DEMİRBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Psikolojik yardım arama davranışı, toplumun ruh sağlığının korunması açısından önemlidir. Tutumlarımızın davranışlarımız üzerinde etkisi olduğu bilinmektedir. Psikolojik yardım arama tutumunu etkileyen faktörler kişilerin psikolojik yardım aramasının önündeki engelleri de anlamak demektir. Mevcut araştırmanın amacı psikolojik yardım arama tutumu üzerinde kişilik özellikleri ve kendini damgalamanın rolünü incelemektir. Araştırma örneklemini 18-65 yaş aralığındaki 427 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmanın hedefleri doğrultusunda verilerin toplanmasında Demografik Bilgi Formu Psikolojik Yardım Aramada Kendini Damgalama Ölçeği, Beş Faktörlü Kişilik Ölçeği - Kısa Form ve Psikolojik Yardım Aramaya Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Söz konusu değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla Pearson Korelasyon analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre ana değişkenler arasında anlamlı bir ilişki vardır. Yine ana değişkenler yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum, psikiyatrik tanı, tedavi ve ilaç alma durumu ile fiziksel hastalığa ilişkin tanı, tedavi ve ilaç alma durumuna göre incelemek için t test ve tek yönlü manova analizi yapılmıştır. Buna göre kadınların, bekar bireylerin, yüksek eğitim düzeyine sahip bireylerin ve daha önce psikolojik veya fiziksel tanı, tedavi ve ilaç geçmişi olanların psikolojik yardım aramaya yönelik tutumlarının daha olumlu olduğu görülmüştür. Psikolojik yardım arama tutumunun yordayıcılarını tespit etmek amacıyla hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Analizin ilk modelinde cinsiyetin psikolojik yardım arama tutumunu yordadığı görülmüştür. İkinci modelde cinsiyetin ve kişilik özelliklerinin psikolojik yardım arama tutumunu yordadığı; ilk modele göre açıklanan varyansın da arttığı görülmüştür. Üçüncü modelde ise kendini damgalama da analize dahil edilmiş, modelde varyansın %61'ini açıklandığı ve açıklanan varyansın arttığı gözlemlenmiştir. Bu anlamda kadın cinsiyetinde olmanın, nevrotik kişilik özelliğinin yüksek olmasının ve kendini damgalamanın düşük olmasının psikolojik yardım arama tutumunu olumlu yönde etkilediği görülmüştür. Elde edilen bulgular alınyazın ışığında tartılışmış, kişilerin psikolojik yardım arama tutumunu etkileyen kişilik özellikleri ve kendini damgalama algıları dikkate alınarak sağlanacak özelleştirilmiş psikolojik yardım müdahalelerin klinik faaliyetlere sağlayacağı faydaya vurgu yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Psychological help-seeking behavior is important for protecting the mental health of the society. It is known that our attitudes have an impact on our behavior. The factors that affect the attitude of seeking psychological help also mean understanding the obstacles that prevent people from seeking psychological help. The aim of the current study is to examine the role of personality traits and self-stigma on the attitude of seeking psychological help. The research sample consists of 427 participants between the ages of 18-65. Demographic Information Form, Self-Stigmatization in Seeking Psychological Help Scale, Five-Factor Personality Scale - Short Form and Attitude Scale towards Seeking Psychological Help were used to collect data in line with the objectives of the research. Pearson Correlation analysis was performed to examine the relationship between the variables in question. According to the analysis results, there is a significant relationship between the main variables. Again, t-test and one-way analysis of manova were performed to examine the main variables according to age, gender, educational status, marital status, psychiatric diagnosis, treatment and medication status, and diagnosis, treatment and medication status related to physical disorder. Accordingly, it has been observed that women, single individuals, individuals with high education levels and those with a previous history of psychological or physical diagnosis, treatment and medication have more positive attitudes towards seeking psychological help. Hierarchical regression analysis was conducted to determine the predictors of psychological help-seeking attitude. In the first model of the analysis, it was seen that gender predicted the attitude of seeking psychological help. In the second model, gender and personality traits predict the attitude of seeking psychological help; It was observed that the explained variance increased compared to the first model. In the third model, self-stigma was also included in the analysis, 61% of the variance was explained in the model and it was observed that the explained variance increased. In this sense, it has been observed that being female, having a high neurotic personality trait and low self-stigma have a positive effect on the attitude of seeking psychological help. The findings were discussed in the light of the literature, and the benefit of customized psychological help interventions to clinical activities, taking into account the personality traits and self-stigma perceptions that affect people's attitude towards seeking psychological help, was emphasized.
Benzer Tezler
- Major depresif bozukluk tanılı 12-18 yaş arası ergenlerde ve ebeveynlerinde içselleştirilmiş damgalanmanın ilişkili olduğu faktörler ve işlevsellik üzerine olan etkisinin incelenmesi
Investigation of the factors related to internalized stigma and its effect on functionality in adolescents between 12-18 years of age diagnosed with major depressive disorder and their parents
HİLAL NUR ÇALIK ŞENTÜRK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEZAN BİLDİK
- Yetişkinlerde profesyonel psikolojik yardım arama tutumu ve bunu etkileyen faktörler
The Investigate adults' self-help attitudes and factors that affect it
HÜLYA ARSLANTAŞ
- İnsani yardım çalışanlarının yardım arama davranışına ilişkin bir inceleme: 'Psikolojik belirtiler, psikolojik sağlamlık ve sosyal destek algısı'
An inquiry into the variables about the search for help by relief workers: 'psychological symptoms, resilience, social support perception?
EYLEN ŞAVUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Sosyal Psikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP AKDUR
- Majör depresif bozuklukta kültürel açıklama modelleri ve yardım arama davranışının belirlenmesi
Cultural explanatory models and help seeking behavior in major depressive disorder
NORA ÜTÜCÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Psikiyatriİstanbul Bilim ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DENİZ EKER
- İnfertil çiftlerin infertiliteye ilişkin yardım arayışında internet ve sosyal medyanın
The place of the internet and social media in infertility couples seeking help regarding infertility
DİLEK ÜLKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Hemşirelikİstinye ÜniversitesiKadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REFİKA GENÇ KOYUCU
PROF. DR. NURDAN DEMİRCİ
PROF. DR. BESTİ ÜSTÜN